bugün

yemen abd savaşı

yemen süveyş kanalını kapatması birkaç dandik füze olması gayet normal.
aslına bakarsanız kapatamaz da konu uzamasın.

bu yemen'nin gücü değil de o kanalı kullanan gemilerin işletmecileri ve sigorta şirketlerinin geçişleri-kanalı kullanmaması ile alakalı.

fazla teknik konulara girmeden anlatalım.
bu kanaldan ekseriyetle petrol, doğalgaz, motorin, karoser ve parafini tankerleri geçiş yapıyor ki; malumunuz bunlar yanıcı patlayıcı olması yanında bir çevre felaketine de yol açıyor. bu kanaldan konteyner gemileri, kuru yük gemileri, ro-ro gemileri, dökme yük gemileri de geçiyor ama ekseriyetle çoğunlukta petrol ve petrol türevi taşımacılık daha ağırlıkta.

uluslar arası bir gemi taşımacılığında hem gemi sahibi hem yük sahibi ayrı ayrı sigortalanır. sigorta maliyeti fix değildir.
daha basit örneklemek gerekirse "sen canlı hayvan taşıyorsun 1 lira diye taşınan yükün sahibine, gemi sahibine 1.5 lira, sen petrol ve petrol türevi taşımacılık yapıyorsun yük için 2 lira gemi sahibine 2.5 lira sigorta sunulmaz.
sigorta esasları ICC (International Chamber of Commerce) - uluslar arası ticaret odası tarafından belirlenmiştir. burada poliçeler riskler vs değinmeye gerek yok.

sigorta maliyeti sadece taşınan mala, geminin-tankerin durumuna göre belirlenmez.
geminin kat edeceği yol, seferin süresi-uzunluğu bile sigorta maliyetine etki eder.
sadece bu mu
hayır!
geminin rotası ve rotası üzerinde kullandığı su yolu-boğazlar, hırçın ve dalgalı denizler (örn: manş denizi, bermuda, havai de hanakapiai açıkları) da sigorta maliyetine etki eder.
bu kadar mı?
hayır!
iklimler de sigorta maliyetine etki eder. tayfun kasırga mevsimlerinde rotası pasifik olan bir tanker çatışma bölgesinden petrol ve petrol türevi doğalgaz yüklü olarak çıkması gemi ve yükün sahibine muazzam bir maliyet getirir.
savaşlar çatışmalar korsanlık olan bölge geçiş güzergahları-rotaları, mal yükleme-boşaltma yapılan alanların-ülkelerin savaş çatışma terör içinde olması vb durumlarda gemi ve taşıdığı yükün sigorta maliyetini astromik artırır.

tüm bunlar üst üste gelince mal sahibi ve gemi sahibi çatışma bölgesine ne gemisini ne malını sokmak istemez. üstelik bir devlet tarafından açıklanan savaş-çatışma bölgesi ilanı, bu bölgeye girecek gemilerin vurulma tehdidi varken hiçbir gemi ve mal sahibi bu açıklamalara rağmen petrol yüklü tankerini çatışma bölgesine sokmaz.

çatışma bölgesine, gemileri vururuz açıklaması yapılan su yolu-rotaya gemilerini sokarsa ne olur?
gemisi vurulmaz ise o gemi ve o yükün sahibi bir daha mal (örn: petrol) taşımacılığı yaparken sigorta maliyeti en az iki misli artar.
eğer gemisi vurulursa sigortanın geminin taşıdığı yükün parasını ödeyip ödememesi önemli değil (ödemez de hani neyse) yaşanılacak çevre felaketi yüzünden ve gemide ölen personel için açılacak davalarla kazancının yüzlerce katını ceza ve çevre temizliğinin finansman maliyeti olarak gemi ve yükün sahibi ödemek zorunda kalır.

peki yemen tankerleri vurursa ne olur?
ne mi olur?
bakınız: gazze, işte öyle bir şey olur.

biraz uzun oldu ama idare edin. konuyu basite indirerek anlatmak zor ve zahmetli oluyor. basın ve yayın organlarında kıçı kırık dandik yemen abd'ye kafa tutuyor, kızıldenizi kapatmış, adamlarda roket füze var, şimdi abd düşünsün, israil ayvayı yedi vs yorumları okuyunca bazı hatırlatmaları yapmak farz oldu. eğer yemen uluslar arası petrol ve petrol türevi maddeleri sevk eden dev gemilere saldırı yapar bir füz-roket atar da bir çevre felaketine neden olursa yemen'i Afganistan gazze'den beter ederler.
tabir-i caiz ise kan alırlar.
tabi ki birileri çıkıp "müslüman din kardeşimiz yemenliler" diye ağlar.
yazık ya... kıyamam sizin göz yaşlarınıza.