enver paşa

idealist, birikimli ve vizyoner bir insan; gözü kara da bir komutandır. Diğer birçok ittihadçı gibi.

Ve en önemlisi, tam da bir ittihadçının olması gerektiği gibi, teşkilatçıdır.

aslında temel problem de budur; ittihad terakki kadroları, kurmaylıktan çok teşkilat/örgüt kadrolarıdır. Daha En başta, Abdülhamid’in istihbaratına karşı faaliyet yürütme motivasyonuyla hareket etmiş, müktedir olduktan sonra devlet kadrosuna evrilme, tabana yayılarak meşrulaşma ve stabilleşme imkanı bulamadan kucağında ölüm kalım savaşları bulmuştur.

Düşünce, karar ve hareketlerine bu motivasyon yön vermeye devam etmiştir. Bir teşkilat üyesi için o teşkilat her daim her şeyin nüvesi, esbab-ı mucibi ve hayatiyet arz eden birincil meseledir. Devlet de, millet de, mefkure de, mücadele de teşkilatla somutlaşır, onunla vücud bulur. Onun için fedakarlık yapılır, onun için can verilir, onun için can alınır, o yolda ölünür.

Teşkilatçı bakış açısında ben yoktur. Kimlik mefkureye hizmet ettiği, onunla bütünleştiği sürece anlamlıdır. Bu tür, meşruiyetini varlığından alarak devinen bütün yapı ve örgütlenmeler er ya da geç objektivite ve dolayısıyla realite mesnetinden koparak sürüklenmeye başlar. Hızlı karar alınır ancak yön değiştirme kabiliyeti yiter. Ve sonunda kendi içine çökmeyle son bulur.

mustafa kemal atatürk’ü, daha en başında ittihad ve terakki kadrolarından farklı kılan özelliği bunları görebiliyor olmasıdır. Gerçeklikle bağını hiçbir zaman yitirmemesinin sebebi de budur. Anadolu’da şehir şehir gezip mücadelesini halk nezdinde meşrulaştırma çabasının sebebi de; mevcut şartları objektif değerlendirip gerektiğinde mutedil, gerektiğinde atak davranabilmesinin sebebi de budur.

Atatürk ittihad terakki’nin ne olduğunu, nasıl karar aldığını ve ne şekilde faaliyet gösterdiğini çok iyi bildiği için milli mücadeleye müdahil olmalarını istememiştir. Enver paşa anadolu’ya gelse mücadelenin seyrine nasıl etki edeceğini bildiğinden onu anadolu’da istememiştir. Enver paşa’nın şahsına değil, bakış açısına karşıdır. isabetli bir karardır.