itil-volga bulgar türkleri ya da doğu bulgar türkleri.
varlığını devam ettiren Türklerden; kazan'daki tatarların, çuvaşların, anadolu'da ise varsak türkmenlerinin ataları..
tebaası ile birlikte islam'a geçen ilk türk devleti.
günümüzde ilk müslüman türk devleti’nin karahanlılar olduğu gibi yanlış bir kanaat vardır. halbuki ilk müslüman türk devleti, tebasının da türk olması dikkate alınırsa itil bulgar devleti’dir. bu devlet m. 920 yılından önce islamiyet’i kabul etmiştir. abbasîlerin zayıfladığı bir devrede 868 yılında mısır’da da bir müslüman türk devleti kuruldu. ahmed b. tolun’un kurduğu bu devletin tebası türk değildi. şayet halkı dikkate alınmaz ise ilk müslüman türk devleti tolunoğulları’dır, dikkate alınırsa itil bulgar devleti’dir. karahanlılar’ın islâmiyet ile tanışması daha sonradır.
