Kimi tezlere göre oğuzlaşmıştır ve özünde bolgar Türklerinin VELENTÜR boyuna bağlı türk oymağıdır.
Bolgar Türklerinin kafkasyadaki en kalabalık oymağı olduğu tahmin edilir.
Anadolu öncesi kaynaklarda önce barshan, sonra karsak ve Anadolu'dan itibaren varsak ismi ile anılan türk grubu.
Türkiye sınırlarında bir yeri yurt tutan ilk türk grubudur.
Oğuzlar Anadolu'ya henüz geldiklerinde Kars civarında yaşamaktalar idi.
Kars ismi karsak ismina atfen karsak olmuştur.
Oğuz göçü öncesi büyük ölçüde tengrici veya hristiyan olan karsaklar büyük ölçüde islam'ı seçti ve oğuzlaşma yolunda ilk adımı attılar.
Sultan Alparslan'ın Malazgirt zaferi sonrası müslüman karsaklar oğuzlar ile Anadolu içlerine göç etmiş ve Toroslara yerleşmiştir.
Toros dağlarında ilk yerleştikleri bölge Silifke ve Tarsus arasında kalan bolkar dağları'dır.
Halk arasında Bulgar Dağı olarak da bilinir. Bolgar ismi bolgar Türklerine atfen verilmiştir.
Bu yörede ise varsakların yerleştiği yerlerden Kadirli'nin (günümüz ismi) eski adı kars'tır. Yine aynı bölgede varsak nüfusun yoğun olduğu Aladağ'ın eski adı karsantı'dır.
Bu isimleri bölgeye gerçekleşen varsak göçü sonucu karsak ismine atfen almışlardı.
Kozan dağlarını yurt bildikten sonra Avşar Türkmenleri ile yakın ilişki kuran varsaklar Karamanoğlu'na yakın bir çizgide durmuş, Osmanlı-karamanoğlu'nu mücadelesinde desteklemiştir.
Daha sonra Ramazanoğlu beyliği'nin Osmanlı'ya tabi olması ve Osmanlı'nın konargöçerlerin yaşamına müdahale etmeme kararı ile başlarda Osmanlı hakimiyeti sorunsuz gitse de daha sonraları Osmanlı'nın yerleşik hayata geçin telkinleri ile Osmanlı'ya da isyan etmişlerdir.
1700-1865 yılları arasında Kozan dağlarına hakim olarak burada bir Kozanoğlu derebeyliği kurmuşlardır.
Yine bu dönem Karacaoğlan ve Dadaloğlu gibi ozanlarla halk edebiyatı ile halk Türkçesinin kalesi olmuş, konargöçer türk kültürü ile de Anadolu'da Türklüğün yıkılmaz kalelerinden olmuştur.
1865'te ise fırka-i islahiye ordusunun Kozanoğulları'nı dağıtması ile yeniden Osmanlı hakimiyeti sağlanmıştır.
Kurtuluş savaşı döneminde milli mücadele yanlısı bir tutum izlemiş olan Kozan ile varsaklar; milli mücadele hareketinden bağımsız olarak işgallere karşı ilk protesto mitingini Kozan'da düzenlemişlerdir. Daha sonra Mustafa Kemal'in milli mücadele hareketinin ufukta görülmesi ile bu hareketin parçası olmuşlardır. Kurtuluş Savaşı'nda bizzat aktif görev almış ve Kozan müdafaa-i hukuk cemiyeti'ni kurmuşlardır. Bu cemiyetin ilk adı intibah'tır.
Cumhuriyet döneminde de ilk Türkçü partilerin kuruluş yeridir Kozan.
ilk Türkçü/milliyetçi partilerden Türkiye köylü partisi Kozanlı remzi oğuz arık tarafından kuruldu. Daha sonra bu parti MHP'nin atası sayılacak cmkp'nin iki bileşeninden biri oldu.
Milliyetçi çizgiden olan ve Türk tarih kurumunun en önemli başkanlarından biri olmuş Yusuf Halaçoğlu yine Kozanlıdır.
