"kırım sovyet icra merkezi başkanı veli ibrahim'in mayıs 1928'de idamını takiben yaklaşık 5 ay sonrasında (9 ekim 1928) başlatılan siyasal temizlik kampanyasında 3.500 türk aydını da (bkz: sürgün), hapis ve idam cezalarına çarptırılmıştır. bu kanlı operasyon, "milli fırka"cıların resmen tasfiyesi anlamına gelmiştir...
kırım türkleri nin aydınlarının tasfiyesinden sonra, 1930 yılının başından itibaren kolhozlara karşı sempati göstermeyen türk köylülerinin tasfiyesi başlamıştır. binlerce türk köylü ailesi (toplam 35.000 kişi), urallara, arhangelsk'e, solovki adasına sürülürken, yerlerine ise yahudiler (8000 aile) iskân edilmiştir.
bütün bunlar yetmiyormuş gibi, kırım'daki hasadın sorumsuzca yurtdışına ihraç edilmesi, 1931-1933 yılları boyunca sürecek yeni bir kitlesel açlığın gerekçesi olmuştur. bir rus yazarı olan grigory alexandrov, bu durumu şöyle anlatmaktadır:
"1931-1933 yılları arasındaki açlıkta şehirlerin ve köylerin sokakları açlıktan ölüp şişmiş insan cesetleri ile dolmuştur. bu sırada kırım limanlarına yanaşmış yabancı gemilere altın gibi sarı yüksek kalite kırım buğdayı yükleniyordu"
açlık, 1921-1922 açlığında olduğu gibi, rusya'nın önemli bir bölümünü etkilemiştir. bu dönemde sadece kırım'da 30.000'i aşkın türk açlıktan ölürken, tüm rusya'da açlıktan ölenlerin sayısı 6.000.000 olarak tahmin edilmekteydi ..moskova tarafından veli ibrahim'in yerine atanan ilyas tarhan, açlık sırasında moskova'dan tüm çağrılara rağmen sadece 1 ton (1000 kilogram) un gönderilmesine tepki gösterince görevden alınıp sürgüne gönderilmiştir . yerine atanan mehmet kubay(ev) de kısa bir süre sonra, bu haksızlığa tahammül edemediğinden aynı akıbeti paylaşmıştır. sovyet rejiminin kırım türklerine reva gördüğü 1934 tasfiyesini, 1937-1938 genel tasfiyesi izlemiş ve türk entellektüelleri, bir başka ifadeyle "milli fırka"cılar tümüyle yokedilmiştir. kırım türkleri, ii. dünya savaşı'nın başlangıcında kızılordu'nun yenilerek kırım'ı boşaltmasının az öncesinde (ekim-kasım 1941) genel bir katliama daha maruz bırakılmıştır. 1919-1941 yılları arasında yaklaşık 170.000 evlâdını komünist sisteme kurban veren kırım türkleri için asıl felâket, 18 mayıs 1944'de gerçekleştirilen topyekûn sürgünle gerçekleşmiştir. bugün, sovyetler birliği'nin dağılmasından sonra bile bu felâket örtülü bir biçimde kırım türklerini vurmaya devam etmektedir. hem de "insan hakları" gibi yüce kavramları kendi çıkarları için kullanan çifte standartlı batılı ülkelerin gözleri önünde..."
kırım'da açlık yılları 1921-1922 adlı makaleden...
