anadolu'nun işgali karşısında ilk protesto mitinginin yapıldığı şehirdir.
miting merkezden ve milli mücadele subaylarından bağımsız olarak gerçekleştirilmiştir.
konargöçer türkmenlerin çoğunluk olduğu son bölge (zorunlu iskan 1865'e kadar), kozanoğulları ile son bağımsız türkmen beyliği, dadaloğlu ve karacaoğlan gibi ozanlarla türk halk edebiyatının kalesi.
kurtuluş savaşı yıllarında ise saim bey, tufan bey, gizzik duran gibi pek çok kahraman çıkarmış ve tüm bir çukurova yöresinin kurtulmasında pay sahibi olmuştur.
düşman işgalinden kurtuluş tarihi 2 haziran 1920'dir.
adana 5 ocak 1922, mersin 3 ocak 1922, osmaniye 7 ocak 1922'de kurtulabilmiş ve o yıllarda hem türk halkının, hem kuvay-ı milliye'nin sığınacak limanı olmuştur kozan.
bir diğer yönüyle işgal kuvvetleri güney cephesindeki işgallerinde toros türkmenlerini (kozan, feke, pozantı) zapt edememiş, buralardaki işgalleri şiddetli direniş ve pusular neticesinde erken son bulmuştur.
1352-1608 yılları arasında ramazanoğlu beyliği'nin kuzey kanadı (varsak ve avşarlarla),
1608-1700 osmanlı'nın türkmenlere karışmama sözünü tuttuğu süre boyunca, osmanlı hakimiyeti,
1700-1865 zorunlu iskan politikasına karşı 170 sene sürece kozan türkmen beyliği,
1865-1923 fırka-i islahiye ile osmanlı hakimiyeti,
1923- türkiye cumhuriyeti.
