Şerif Mardin, idris küçükömer, senver divitçioğlu gibi bazı türkiye entelektüelleri 1960'lar sonlarında ve 70'ler başında türkiye üzerine uzun yıllar konuşulacak çalışmalar yapmışlardı. 70'ler ve 80'lerde bu kişilere -benim de hocalarım olan- şevket pamuk, zafer toprak, çağlar keyder gibi hocalar da katıldı ve türkiye'de sosyal ve iktisadi tarihçilik büyük bir ivme kazandı. ama sorun şuydu. şerif mardin ve çağlar keyder birer sosyologdu. divitçioğlu, küçükömer ve pamuk da aslında iktisatçıydılar. tarihçilerin tarih yapması için türkiye'de bir 10 sene kadar daha beklenecekti. zaten dikkat edin, dp üzerine yazılan ilk eser olan kitabı cem eroğul yazmıştı ki kendisi hukukçuydu. tarihçilik sosyologlar, iktisatçılar, siyaset bilimcileri gibi alanlardan gelenler tarafından domine edilmişti uzun süre. neyse.
bu yukarıda ismini andığımız kişiler gerçek anlamda birçok klasik eseri literatürümüze kattılar. şerif mardin'in merkez çevre makalesi, küçükömer'in düzenin yabancılaşması, divitçioğlu'nun asya tipi üretim tarzı üzerinde yazdığı kitap, şevket hoca'nın türkiye'nin dünya ekonomisine entegre olma ve çevreleşme süreci üzerine çalışması, keyder'in bu çevreleşme sürecinde özellikle liman şehirler hakkındaki yorumları kolay kolay eskiyecek eserler değil.
Tabii, bu kişilerden bahsetmemizin sebebi biraz da bugüne bakmak. zira bu kişilerin attığı tohumlar özellikle 90'lı yıllardan günümüze kadar türkiye entelektüellerinin önemli bir kısmı üzerinde büyük etki yaptılar. çoğu marksizmden gelmişler ama osmanlı'da mülkiyet ilişkiler, devletin doğası, toplumun yapısı, resmi ideoloji, sivil toplum gibi konularda daha sonraki yıllarda farklı açılımlara neden olmuş ve buna muvazi olarak kendilerini izleyenlerin politik yelpazenin çok farklı yerlerinde konumlanmalarına yol açmıştır. türkiye'de bugünkü tartışmaların dahi büyük kısmının temelinde işte bu hocaların tezleri yer alır.
