kapitalizmi amacına ulaştıran asıl araç ''hayal ettirmek''tir sistem sana ulaşılmaz mutlulukları hayal ettirir ve sen buna ulaşmak için devamlı para harcarsın ve daha kötüsü para için daha fazla çalışıp sistemin sadece bir dişlisi olursun.
özellikle 80 sonrası neoliberalleşme ile Kapitalizm, daha başka bir evreye gelişti. sadece batı avrupa değil tüm dünya genelinde insanların nefsani arzuları üzerine yoğunlaştılar. özellikle hollywood, insanları filmlerdeki gibi bir dünyada yaşama hayalini sattı. küreselleşme denilen olgu sonrasında özellikle internetin hayatımıza girmesiyle birlikte hollywood bu görevi sosyal medya, youtube gibi mecralara devretti.
ancak bu sistemin bu şekilde sürdürülebilirliği mümkün değil. insanların nefsini beslemeye çalışmak sonlu kaynakları sonsuz istekler(!) çerçevesince devam ettirmek mümkün değil. hem maddi hem manevi insanlar zarara uğramış durumda.
erich fromm 1976 yılında tamamladığı To have or To Be (sahip olmak ya da olmak) eserinde bu sorunu yıllar önce görmüş ve çözüm yolları aramıştır. kabaca şöyle der, eğer insan yalnızca "sahip olduğu" şeylerden ibaretse, kendisini böyle tanımlıyorsa, onları yitirdiğinde kendini de yitirecek, kim olduğunu bilmeyecektir. olmak kavramında ise sahip olunan şeylerin kaybedileceğinden doğan endişeler yoktur. kişiliği olmak ile inşa ettiği ise insan kaybedeceği bir şey olmayacaktır.
erich fromm elbette haklıydı. kapitalizm insanların ruhunu köleleştiren fado, fiesta futbol gibi toplumu uyuşturan sahte metalar ile ikame eden bir zincirdi.
nefsin, hevaların, sınırsız isteklerin esir almasına izin vermeyen insandan daha özgür kimse yoktur.
