bilinen adıyla sökmenliler beyliği.
1100-1207 yılları arasında merkezi ahlat olmak üzere van, erciş, muş, tatvan, bitlis, sason civarında hüküm sürmüşlerdir.
ahlatşahlar beylik bazında sanat ve mimariye en çok önem veren beyliklerden biri olmuştur.
ahlat dışında dahi pek çok mimari eserde ahlatşahların, ahlatlı türk mimarların imzasını bulmak mümkündir: divriği ulu camii, alaeddin camii, tercan mama hatun türbesi ve kervansarayı gibi eserler hacı ahlati, harzemşah el-ahlati gibi isimlerle bilinen ahlatlı türk mimarların eserleridir.
ahi evran ahlatşahlara bağlı hoy köyünde (bugün iran azerbaycan'ında bir şehir) doğmuştur.
anadolunun türkleşmesi sürecindeki en önemli türkmen beyliklerden biri olmuştur.
