cumhuriyetin ilanından itibaren 28 kere vuku bulmuş isyan silsilesidir. sonuncusu 1937-1938 yıllarındaki dersim isyanıdır.
o dönem itibariyle en tehlikelisi ağrı isyanlarıdır.
1937'de kürt isyan hareketinin başı tamamen ezilir.
1950'de kürt siyasi hareketi oluşum safhasına girer.
1961'de silopi'de kürdistan demokrat partisi kurulur.
1964'te kürt devrimci demokratik kültür derneği (kddkd) kurulur.
1974'te türkiye kürdistan sosyalist partisi (tksp) kurulur.
1974-1976 yıllarında kawa, denge kawa, kuk, rizgari, ala rizgari, tekoşin adlı kürt örgütleri kurulur.
ve 1978'de lice'de pkk kurulur.
bugün hemen her kesimce eleştirilen dersim isyanlarının bastırma şekli sayesinde yılda 5 kez isyan edebilecek potansiyele erişen kürt hareketi tamamen ezilmiş, tehdit unsurları dağıtılmış, devlet düzeni yurdun hemen her köşesinde sağlanmıştır.
ne zaman ki milli devlet anlayışından uzaklaşmaya başlanmış, islam yeniden siyasete sokulmaya başlanmış.
kürt siyasi hareketi ümmetçiliği kullanarak yeniden aktif olmuştur. ümmetçiler destek vermemişler lakin milliyetçilerin ortaya koyduğu tepkiyi de ortaya koymamışlardır.
dersim ile tamamen ezilmiş, yok olmuş olan kürt hareketi bulduğu boşluk sayesinde 25-30 yılda yeniden yapılanır ve önümüze pkk terör örgütü olarak yeniden çıkar.
