Nuri Bilge Ceylan'ın kesinlikle birkaç gömlek üstün olduğu versus.
Eyvallah masumiyet kült, eyvallah kader çok başka. Gel gelelim; Nuri Bilge'nin filmleri de çok başka. Bir Zamanlar Anadolu'da, kış uykusu, iklimler... Bunlar boru değil arkadaşlar. Varoş ve yeraltı edebiyatından hoşlanan post-modern sanat hayranı arkadaşlar 'ama masumiyet ama kader' diye bağıracaklar biliyorum. Haluk Bilginer'in tiradını, Ufuk bayraktar'ın Kars'a gidişini falan anlatacaklar. Ama yok arkadaşlar, Nuri Bilge çok başka bir düzeyde sanat yapıyor.
Burada masumiyet ve kader nidaları atacakların/atmışların en az yarısı 'yeraltı' filmini izlememiştir, eminim. Çünkü varoş edebiyatı yok. Halbuki yeraltı kader'den de daha güzel bir film kanımca. Alt metnini, Muharrem'in isyanını, o masada 3-5 dakikalık diyaloglarla kimlere ne giydirdiklerini, insan egosunu Nasıl ortaya çıkartıp eleştirdiklerini, Bekir'in esrar içme sahnesine tutulan kitlenin anlamasını bekleyemeyiz tabi ki. Masumiyet çok başka evet ama; yeraltı Zeki'nin en beğendiğim filmidir.
Öbür tarafta Nuri Bilge modernizmin tek temsilcisi gibi duruyor. Popülist hiçbir temayı filmlerine koymadan, her sahnesinde hem en iyi fotoğrafı hem de en iyi duyguyu vererek yoluna devam ediyor. Siyasi konulara direkt dalarak kendisine bir ideolojiden hayran devşirmiyor. Filmini izleyen seyirciye 'anlar mıyım' kaygısını çok güzel veriyor, bu maalesef Zeki'de yok. 'Anlar mıyım'dan kastım bay e gibi (bkz: Sinan Çetin) saçma sapan anlamsız filmler yapması değil. izleyicinin filmi kavrayacak entelektüel birikime sahip olmasından bahsediyorum. Nuri Bilge filmi izlemeye başlarken duyduğum 'umarım bu filmi anlayabilecek yetkinlikteyim' duygusu maalesef Zeki'de hiç olmadı, olmuyor. Sadece yukarıda da değindiğim gibi yeraltı filmi'nde bu duyguyu biraz zorladı, o kadar. izleyici düzeyine inecek yönetmen isteyenler için popülist Recep ivedik, bkm mutfak filmleri orada duruyor tabi, isteyen gidip izleyebilir.
Özetle Nuri Bilge 'sanat sanat içindir' zeki ise 'sanat toplum içindir.' Benim için ise Nuri Bilge büyüktür zeki Demirkubuz.
