antik çağ insanlarına özgü tanrının görünmesi gargarasını filan bir kenara bırakırsak bilinen modern anlamıyla kişinin hayatındaki bir aydınlanma anını ifade eden sözdür. bunu sağlayan şeyin illaki hayatında büyük bir yer kaplaması gerekmez, bu bir görüntü, bir kişi, bir rüya, bir mekân, bir söz vs. olabilir.
edebiyatta james joyce çok kullanmıştır, bizde tanpınar "bir yol" adlı öyküsünde her tren yolculuğu yaptığında izmit'ten geçerken gördüğü ama trenden inip hiç gitmediği bir patika yolu kullanır bu kavram dahilinde. onu pek seven orhan pamuk da yeni hayat romanında bir kitabı işaret eder bunun için "bir kitap okudum hayatım değişti," der.
