hukuki bakimdan: roma hukuku ozellikle avrupa ulkelerinin hukuk sistemlerinin temelinde bulunan hukuktur . bu kadar eski bir hukukun gunumuzde hala okutulmasinin nedeni budur . 6. yy'da imparator iustinianus (justinyen olarak bilinir) tarafindan constantinopolis'te yapilmiş olan corpus iuris civilis denilen kanunda toplanmi$tir roma hukuku . boylece avrupa'da 11. yy'dan itibaren bilimsel cali$malarin konusunu te$kil etmi$, roma hukuku uzerinde yapilan cali$malar yoluyla avrupa hukuk bilimi dogmu$tur ki, bu da dolayli olarak bizim hukukumuzun da dogmu$ olmasi anlamina gelir .
klasik hukukcularin yarattigi ayni haklar - $ahsi haklar, mulkiyet ve zilyetlik farki, irtifaklar ve rehin, borc ili$kisi, borclarin kaynaklari olarak akitler, haksiz fiiler ve haksiz iktisaplar, borclarin ifasinda uyulacak kurallar, ce$itli akit tipleri, olume bagli tasarruflar gibi ana kavramlar hep roma hukuku sayesinde dogmu$tur ve bunlar bugun de gecerlidir . bazi farklar dogal olarak vardir ancak burada onemli olan temeldir .
roma hukuku uc donemden olu$ur: eski hukuk devri, klasik hukuk devri ve klasik sonrasi (postklasik) hukuk devri . unlu 12 levha kanunlari eski hukuk devrinde yapilmi$tir. klasik hukuk devrinde roma hukuku olgunluk yonunden zirvededir . praetor beyannamesi bu devirde varolmu$tur . yukarida soyledigim corpus iuris civilis de postklasik devirde olu$turulmu$tur .
roma hukuku hakkinda soylenebilecek ilginc bir nokta, bu hukukta uzunca bir sure sozlu muamelelerin gecerliligini surdurmu$ olmasidir . herhangi bir alim satim vb'de ki$ilerin iradelerini sozlu olarak beyan etmeleri yeterlidir . topraklarin geni$lemesi ve sozlu muameleye guvenecek olgunlukta olmayan, ille de yazili diye kastiran dogulularin bu geni$leyen topraklarin icinde olmalarindan dolayi sozlu muamele olayi giderek gecerliligini yitirmeye ba$lami$tir .
roma hukuku'nun avrupa'nin cogu, ve ozellikle roma universitelerinde secmeli ders olmasi fenomeni ise gercektir . "koskoca romalilar nasil kendi bu kadar onemli hukuklarini secmeli ders olarak verdiriyorlar" diye bir soru akla gelirse de, buna cevaben ki$inin olayi bizdeki inkilap dersi gibi du$unmesi guzel olacaktir, iyi olacaktir .
sonuc olarak efendim, roma hukuku 1. sinifin guzide derslerindendir . zorluk olarak ise bir anayasa hukuku'ndan, ya da bir medeni hukuk'tan ne a$agida, ne de yukaridadir . her turlu abartmadan kacinalim, sevelim, sevilelim .
