bir bütünden savrulan parçaların saflaşarak aynı bütüne dönmesi yolunda, insanların kendi nefislerini kendi akıllarıyla terbiye ederek, aklen ve vicdanen mükemmel insan formuna ulaşmalarını hedefleyen, zorlu imtihanlarla dolu bir süreç, islâmi inancın ne şekilde disipline edilmesi gerektiğini öğreten bir eğitim biçimidir.
içine girdikçe ve o benzersiz tadına vardıkça daha da derinlerine inmek, fırtınalar içerisinde çoğu kez kendini kaybetmekten kurtulamayan aklınızı bir an önce toparlayarak, bir meczup haline dönüşmeden saflaşmak, daha da saflaşmak, parça olarak savrulduğunuz o bütüne bir an önce ulaşmak için var gücünüzle mücadele edersiniz.
tasavvuf ilminin derinliğini görmeden, 13.yüzyılda yaşamış hz. mevlana'nın tahayyül gücüne, o devrin insanı olarak neleri düşünüp-kurgulayabildiğine, insan ve doğa sevgisine şahit olmadan, "ben ateistim" dememek gerek.
