Babalar ve Oğullar (Babalar ve Çocuklar), Turganyevin 1861′de yazdığı bir romanıdır. Şüphesiz ki onun en önemli eseridir. Hatta 19. yüzyılın en önemli eserlerindendir. Dönemin Rusyasında görülen politik-ekonomik çalkantıların etkilerini ve taşra hayatındaki gelişmeleri anlatıyor.
Babalar ve Oğullar, birbirlerinden uç noktalarda denebilecek farklılıkta iki dönemin insanlarının (eski-yeni / yaşlı-genç) çatışmasını, düşünce yapılarında olan ayrılıkları sert bir biçimde önümüze çıkarıyor.
Romanın kısa bir içeriğine değinmek gerekirse; Arkadi ve yakın dostu, akıl hocası Bazarovun üniversiteden mezun olduktan sonra çıktıkları yolculukta babalarının köylerine ziyaretlerinde büyüklerle yaşadıkları fikirsel ayrılıkları-çatışmaları-kavgaları, Petersburgda geçirdikleri kısa bir süreden sonra gittikleri Anna Sergeyevnanın köyünde edindikleri duygusal deneyimleri ve birbirleriyle olan düşünsel ayrılıklar sonucunda kendilerine farklı yollar çizmelerini; iki ana karakteri baz aldığımızda romanın içeriği olarak söyleyebilirim.
Aslında roman ana hatlarıyla Bazarovun etrafında seyretmektedir. Onun düşünceleri-fikirleri, yan karakterlerde bıraktığı izler ve hasarlar, onların Bazarov hakkında ki düşünceleri gidişatı belirlemektedir. Karakterlerin içinde bulunduğu bütün eylemlerde Bazarov bir türlü bağlantı görevini görmektedir.
Durum o ki çatışma ortamı kimsenin işine gelmemektedir.
Bazarov sert, öfkeli ve düşüncelerinden şaşmayan bir karakter. Bazarov romandaki fikir, romanın felsefi boyutudur.
- siz her şeyi inkar ediyorsunuz ya da daha belirgin söylemek gerekirse, siz her şeyi yıkıyorsunuz! Ama, yerine bir şey koymak gerekir
- Bu bizim görevimiz değil.
ilerleyen kısımlara doğru karakterler arasında ki duygusal bağlılıklar kuvvetlenir, karakterlerin kırılan onurları onarılır (hiç değilse öyle gibi gösterilir), karışan kafalar yeni fikir ve ideallerle ileriye adım atar ve yeni sayfalar açılır. Tabi bütün bu gelişmelerin olabilmesi için tek gerekli olan şey ise: Normal bir şekilde bilimsel çalışmalar yapan doktoru, aslında anlaşılmayan, hoşgörü gösterilmeyen, asla benimsenmeyen düşünceyi, küstürmek ve yok olmasını sağlamaktır.
Turganyev karakterlerdeki psikolojik çözülmeleri, insanın ağır basan duygularını-değerlerini ve değişimlerini kullanarak gerekli olan bu şeyi başarıyla sağlamıştır. Turganyev Babalar ve Oğullarda insanların kaldıramayacağı bir fikri ortaya atmış, yaşatmaya çok uğraşmamış ve başlayan yıkımları önlemek için o fikri yok etmiştir.
işgal ettiğim bu daracık yer, benim bulunmadığım, hiçbir ilişkim olmayan yerlere oranla o kadar küçük ve sıradan ki Sonra yaşayacağım zaman parçası da, önceleri içinde olmadığım, gelecekte de olmayacağım sonsuzluğun yanında o kadar önemsiz ki
Sorun şu ki: Dönemden kaynaklanan bir türlü korkudan mı yoksa gerek duyulmayacağından ötürü gerçekleşen bir ölüm müdür bu?Kuşakların çatışmasında ekonomik bunalımların, siyasi çöküntülerin mutlaka büyük yeri vardır. Herhangi olumlu bir ilerlemenin olmayışının sebebi de kuşakların çok farklı düşüncelerle birbirlerini yıkmak istemesidir. Fakat gelinen nokta bir orta yoldur, kişisel egoların tatminidir. Belki de bir kaçıştır.
Babalar ve Oğullar felsefi boyutta; kişisel değerlerin, gelenek-göreneklerin, sanatın ve doğanın güzelliğinin, duygunun doğruluğunu ve olmazsa olmazlığını savunana romantizmle, eskiyle beraber bütün otoriterliği, ilkesiz yaşamamayı, romantizmi reddedişi ve yadsımayı yararlı bulan nihilizmin kavgasıdır.
* Eğer okuyucu Bazarovu tüm kabalığıyla, kalpsizliğiyle, acımasız soğukluğuyla sevemediyse yineliyorum ki, ben suçluyum ve amacıma ulaşamadım demektir. Bazarov benim sevgili çocuğumdur, bu akıllı, bu kahraman kişi bir karikatür olabilir mi? Onun benim yarattığım tiplerin en sempatiklerinden olduğunu fark etmiyor musunuz? O iliklerine kadar demokrat, dürüst ve gerçekçidir. -I.S. TURGANYEV
Not: Bazarov tifodan öldükten sonra roman bitene kadar geçen kısa süre benim için epeyce sancılı geçti. Sanırım Bazarovu Turganyev kadar benimsemişim.
