bu eserlerin birden fazla yönü vardır esasında. bazı bölümlerde ibn i haldun'un el kindi'nin, gazali'nin girdiği ontolojik tartışmaların çerçeveleri ele alınmış ve cevaplar bulunmaya çalışılmıştır. mesela sözler mecmuasındaki çoğu ele alınan konu felsefe dili ile ciddi anlamda başarılı bir biçimde said nursi tarafından irdelenmiştir. islam aleminin endülüs döneminden sonraki fikri duraklamasına dur diyen iki isim vardır bana göre biri muhammed ikbal, diğeri ise said nursi'dir. ontoloji felsefi açısından söylüyorum bunu. sözler, lem'alar gibi bölümlerdeki o felsefi kavgayı gördüğünüzde işte bu diyorsunuz.
amma velakin mucizat ı ahmediye gibi şeyleri kabalacılık ve celcelutiye aracılığı ile risale i nur'u övme çabaları başladığında işin cılkı çıkmış oluyor. bir yanda antik yunan dönemi fikirlerini açıklayan said nursi bir yanda da kabalacılık yapan said nursi. bu çok büyük bir çelişki.
şayet bunlar olmasaydı said nursi'nin eserleri islam felsefesi tarihi açısından bir kaynak olabilirdi ki bazı durumlarda kaynak eser olarak kullanıldığı olmuştur. özellikle haşr yani insanın dirilmesi ile alakalı bölüm olan 10. söz islam tarihinde çoğu düşünürün bile hayran olacağı teviller içermektedir. evet said nursi ilmi olan biriydi ama o kabalalara hilyelere anlam veremiyorum.
said nursi senretik bir adamdı. mesela şia'nın islam kültürüne kattığı verileri de kullanmıştı, tasavvufu da. hatta bu sebepten ''mevlana benim dönemim de gelse risale i nuru, ben onun döneminde yaşasam mesneviyi yazardım'' gibi ifadeleri de vardır. muhyiddin i arabi etkisi de vardır kendisinde. zaten eserleri bu isimlerden hareketle adlandırmalar yapmıştır. mesela maktubat, muhyiddin i arabi'nin Mektubat-ı Rabbani eserini andırmaktadır. sözler mecmuası da mesnevi'yi. hatta sözler mecmuası tamamı ile mesnevi formatında yazılmıştır. yani temsili hikayeler aracılığı ile irşad etme.
felsefi kısımları ki %1'e ancak tekabul eder, bunun haricinde risalelerin ilmi bir yönü olduğunu söylemek çok zordur, ayetlerin tefsir edildiği ve tarihsel tespitler haricinde tasavvuf etkisi eserleri karman çorman etmiştir said nursi.
şahsına gelince; yıllarca zulüm altında kalmış olmasına rağmen değişik ülkelerden davet almış olmasına rağmen bu ülkeden gitmek istemediğini dile getirip 35 yıla yakın hapishanelerde sefil bir hayat sürmüş olmasına rağmen gösterdiği dirayet, said nursi'nin ahlaklı bir alim olduğunu göstermektedir. eserlerini çokça eleştirebilirsiniz, haklısını da. ancak said nursi insani anlamda gerçekten samimi ve hakperest bir adamdı.
bir kürt düşünün ki en çok türkler tarafından sevilsin ve imam kabul edilsin.
said nursi bu toprakların yetiştirdiği doğruları yanlışları ile kabul olunması gereken bir değerdir diye düşünüyorum.
