tözün, madde ve ruhun birleşiminden oluştuğunu iddia eden alman filozof. spinoza' ya göre, her varolan, tanrı' dan zorunlu olarak çıkmıştır. tanrı, kendi kendinin nedenidir, yani, özü varolmasını gerektirir. tanrı' yı ve evreni birbirinden ayırmadığı için, metafiziğinde panteist eğilimler ağır basar. **
