irlanda asıllı fizikçi. 1901-1971 arasında yaşamıştır. X-ışını kristallografisindeki öncü çalışmalarıyla tanınır. Edebi bir portresi C.P. Snow'un 'The Search' adlı romanında verilmiştir.
Cambridge Üniversitesi'nde matematik ve bilim okudu. 1921'de lisans eğitimini tamamladıktan bir sonra bir yıl daha doğal bilimler derslerine devam etti. Daha sonraları çalışacağı kristal yapılarına matematik temel sağlayan 'Uzay grupları' ve 'Quaternion' yöntemini kendi çalışmasıyla öğrendi. Mezuniyetinden sonra Londra'da Davy-Faraday Laboratuvarı'nda Sir William Bragg'ın yanında çalıştı. 1924'de grafit'in yapısını belirledi.
Dorothy Hodgkin de bu araştırma grubunda çalışmaya başladı. Birlikte yapılan çalışmalarla 1934'de bir ilk olarak su ile bileşik protein moleküllerinin fotografı elde edildi. Ekipte çalışan diğer önemli bilim kişileri arasında Rosalind Franklin, Aaron Klug ve Max Perutz da vardı.
Politik faaliyetleri ile de öne çıkan Bernal, 1923'de katıldığı ingiliz Komünist Partisi'nden 1930'da ayrılmışsa da biyografisini yazan Maurice Goldsmith aslında partiden ayrılmadığını, sadece kaybettiği üyelik kartını yenilemediğini yazar. 1939'da 'The Social Function of Science' Bilimin Sosyal işlevi'ni yayınladı. Bu herhalde bilim sosyolojisinde ilk çalışmalardan biri idi. 1953'de Lenin Barış Ödülü'nü aldı.
Normandiya Çıkarması sırasında yük indirme için kullanılan geçici liman tesislerinden 'Mulberry Limanı' 'nın icadına katkı yaptı. Çıkarma planlanması ve icrasında önemli görevler aldı ve çıkarmadan bir gün sonra Normandiya'ya gitti. Bölge üzerine geniş bilgisi kütüphane çalışmaları kadar tatillerini orada geçirmekten de kaynaklanıyordu. Çıkartmaya katılan bir sivil görüntüsünü silmek için ingiliz Donanması ona geçici olarak yarbay rütbesi vermişse de emrindekiler , O'nun gemi yönetirken sağ ve sol terimleri yerine sancak ve iskele terimlerini kullandığı konusunda mutabık olmaktan uzaktı. Uzayda bir topluluk için yaşam alanı oluşturmaya yönelik 'Bernal Küresi' 'ni de bu konuda bir ilk olarak 1929'da ortaya attı.
bilimsel çalışmaları ve siyasal görüşleri (özellikle de barışa yönelik çabaları) üzerine çeşitli kitapları vardır.
