birinci dünya savaşı nın patlak vereceğinin anlaşıldığı dönemlerde ve sonrası cereyan eden olaylar ışığında irdelendiğinde marksist felsefenin isim babası; karl marx ın elinde patlayan deyiş. savaşa değin ideolojik tabanlarına ilintili faaliyetleri yürüten işçiler memleketlerinin içerisinde bulunduğu kasvetli atmosfere bir nebze deva olmak için, asker olmak için, ulusal ordularına marksizmi, enternasyonalizmi bir kenara atıp, vatan savunmasına koştular. buradan basit bir öndeyi ile ulaşabileceği üzre; bir yurttaş olarak işçinin de, vatanı vardır. sınıf havgası, hürriyet tasasından önce gelemez.