yüzyıllar boyu kalıcı ve kitleler üzerinde belirleyici olabilme adına zekice bir eylemdir ahlak için dini kullanma girişimi. zira, kanunlar gelip-geçicidirler, zamana tabidirler ve hayat görüşlerinin, toplumsal değer yargılarının değişimine paralel olarak değişim içerisindedirler fakat ahlak kurallarının belirleyicisi din ise, ki genellikle öyledir, bu durum, gelişmenin ve buna bağlı değişmenin önünde ciddi bir fren etkisi oluşturur.
din de dahil tüm dogmalar, statükoyu korumayı ister. onların en büyük düşmanı; insanların, dünya görüşlerini ve yaşam alışkanlıklarını değiştirmeye yönelik girişimlerdir. bilim adamları ve sanatçılar gibi gelişim ve değişime daima açık olan ve hatta, bu sayede yaşam imkanı bulan kimi gruplar, zaman zaman da yaptıkları muhtelif protesto eylemleriyle toplumun lokomotifi olurlar ve onları etkileyerek peşlerinden sürüklerler.
baskıcı rejimlerle yönetilen ülkelere bakın bir kez; hapishanede yatan fikir suçlularının hemen tamamı, statükoyu eleştiren ve değişim yanlısı olan sosyolog, felsefeci ya da sanatçı kişilerdir. işte! bu yüzdendir ki dinler, bilim ve sanata daima mesafelidirler.
nasıl olmasınlar ki; avrupa'da din adamları hegemonyasını ortadan kaldıran; bilimin ve sanatın, bilim adamı ve sanatçının el-ele verdiği rönesans hareketi değil midir? kelimenin tam anlamıyla, din tekelini kırmış ve papalığı 3 kilometre karelik bir alana hapsetmiştir. din üzerinden siyaset yapanların şah damarına neşter atmıştır.
insanları kutsi bir etkiyle yönetmenin, yöneten kişilere büyük imkan ve kolaylıklar sağladığı yadsınamaz. yönetmeye talip olan kişiler, dini kullanarak bu göreve soyunmuş ve ahlaki kuralları belirlemeye bizzat talip olmuşlardır. oysa bu, yaşam tecrübelerine dayalı birikimlerle de pekala sağlanabilirdi. dinin etkisi dışında kalmış, ona bağlı olmayan gelenekler gibi örneğin.
