kimileri zazalar'ın "horasan türkmeni" olduğundan, kimileri de irani bir halk olan "gurlular"la akrabalığından bahseder. ki bu iki tez de haklı olabilir.
lakin karınca kadar aklı ve tarih bilinci olmayan bir büyük kesim de zazalar'ı bir kürt boyu olarak betimler ki bunu tez olarak değil bir saçmalık olarak kabul etmek gerektir.
orhun kitabelerinde "az" adı verilen bir bozkır kavminden bahsedilir. az kavmi yahut "azlar" çin kaynaklarında "yüeçiler" olarak geçen göçebe bir kavimdir. dilleri orta asya türk lehçelerine benzese de ural altay dil ailesine mensup olmayıp, hint avrupa dil ailesine mensup bir dildir. m.ö 3. yy da çin'in kuzeydoğusunda bir devlet kuran yueçiler(azlar) mö.203 te mete han tarafından dağıtılarak yıkıldı ve orta asya'ya ve doğu iran'a göç ettiler. büyük iskender'in artıkları ile mücadele ederek doğu anadolu-kuzey ırak'a kadar geldiler ve burada göçebe hayatlarına devam ettiler. azların büyük kısmı ise horasan'da yerleşti.
iran'ın islam devleti tarafından fethedilmesi ile birlikte iran'da bulunan azlar islamiyeti benimsediler ve anadolu-suriye-ırak-iran coğrafyasında varlıklarını sürdürdüler.
işte bu "az" ismi tekrarlanarak azlar-azazlar ve zazalar olarak bugünkü halini almıştır.
zaza-yueçilerin türk dünyası ile bu kadar iç içe olması neticesinde ve horasan'da yüzyıllar boyunca türkmenler ve türk devletleri'nin hakimiyetinde kalmalarından dolayı azlar-zazalar türkmen(horasan türkmenleri) ile özdeşleşmiş ve birtakım kaynaklarca böyle tanımlanmışlardır.
zazaca'yı türkçe ve kürçe ile mukayese edecek olursak;
zazaca----->türkçe---->kürtçe
kosik------>kaşık----->kevçi(ne alaka amk)
legan------>leğen----->teşt(oha)
samani----->saman----->ka(çüşşş)
çuvale----->çuval----->çewal(ok)
sekar------>şeker----->şekir(tamam reyiz)
begir------>beygir---->bergir(vay amk)
dusmeni---->düşmanlık-->neyari(bak şimdi)
ucağ------->ocak------->kürre(tey allam ya)
usil------->usul------->hawe(harf bile benzemiyor)
sekuy------>seki------->sekü(benziyo ya la)
tırpun----->tırpan----->tırpan(kesin bizden arak)
siya------->siyah------>reş(hoşt)
kertal----->kartal----->derüş(kartalı ne bilsin garipler)
berazhoz--->domuz------>beraz(oldu mu ya)
ekrew------>akrep------>tirk(yok hacı bu da olmadı)
görüldüğü üzre random seçilen bazı kelimelerde zazaca ile türkçe arasındaki benzerlik, zazaca ile kürtçe arasındaki benzerlikten daha fazladır.
ama tabi sırf birkaç kelime benziyor diye zazalar'ın türk olduğunu iddia etmek komiklik olur.
altayik-turani bir ırk ile hint avrupalı bir ırk ne kadar akraba olabilirse, türklerle zazalar da o kadar akrabadır.
zazaların türkmenliği ise çağlar içerisinde türk toplumu içerisinde asimile olmalarındandır. tıpkı çağlar içerisinde kürtler içinde asimile oldukları gibi.
--yazının bundan sonrasınıiq seviyesi düşük akepe seçmeni okusa da olur. nasılsa sonuna geldik...--
işte bu asimilasyon neticesinde zazalar kah türk milliyetçisi olmuş, kah dersim'de isyancı, kah pkk destekçisi olmuş, kah köy korucusu...
velhasılı kelam, nev'i şahsına münhasır bir millettir bizim "az kavmi..."
--spoiler--
biraz turani, biraz irani, yüeçilerden türemiş olan az kavmi...
sorsan der kürdi, vatan bellemiş dersim'i...
zaza olmuş zamanede bizim az kavmi...
--spoiler--
