hasan ali yücel

HASAN ALi YÜCEL

Hasan Ali Yücel, 17 aralık 1897'de istanbul'da doğdu. Eğitimini Mekteb-i Osmani, Vefa idadisi, Cağaloğlu Darülmuallimin-i Aliye'de (Yüksek Öğretmen Okulu) tamamladı.

19 aralık 1922'de öğretmenliğe başladı, Muallimler Birliği ve Türk Ocağı'nı kurdu. 1924'te Kuleli Askeri Lisesi'ne tayin edildi, edebiyat öğretmenliği yaptı. Daha sonra istanbul Erkek Lisesi'ne felsefe öğretmeni olarak atandı.

1926'dan itibaren istanbul Erkek Lisesi'nde felsefe ve sosyoloji öğretmenliği ile Galatasaray Lisesi'nde vatandaşlık bilgisi öğretmenliği yaptı.

1927'de sona eren öğretmenlik yıllarında, 'Felsefe Elifbası', 'Süri ve Tatbiki Mantık', Hıfzı Tevfik ve Hamamizade ihsan ile birlikte yazdığı 'Türk Edebiyatı Numuneleri' adlı eserlerini yayımladı.

1927'de Reşat Şemsettin (Sirer) ile 'Mıntıka Müfettişleri' unvanıyla istanbul Maarif Emirliği'ne verildi. 1929'da ikinci Sınıf Maarif Müfettişliğine yükseldi ve Maarif Emirlikleri kaldırılınca Maarif Vekaleti Teftiş Kurulu Üyesi oldu.

1930'da Maarif Vekili Cemal Hüsnü (Toray) tarafından araştırma ve inceleme göreviyle Paris'e gönderildi. 1930'da geniş bir inceleme ve araştırma dosyasıyla Türkiye'ye döndü. 1936'da bu incelemesini 'Fransa'da Kültür işleri' adıyla yayımladı.

1931'de Atatürk'le birlikte üç ay sürecek bir yurt gezisine çıktılar. Söz konusuu denetleme gezisinden bir yıl sonra, dil devrimim doğru temeller üzerinde geliştirmek düşüncesiyle Türk Dili Tetkik Cemiyeti kuruldu.

1932'de Batı'daki benzerleri örnek alınarak kurulan, öğretim üyeleri yurtdışında okumuş kişilerden oluşan Ankara Gazi Eğitim Enstitüsü'ne müdür olarak atandı.

1933 yılı sonunda Maarif Vekaleti Orta Tedrisat Umum Müdürlüğü'ne atandı. Bu dönemde, üniversiteye geçişteki önemi nedeniyle liselerde reform düşüncesi üzerine yoğunlaştı.

1934'te CHP'den izmir Milletvekili olarak TBMM'ye girdi. 1938'de, Celal Bayar kabinesinde Maarif Vekili oldu. Özellikle inönü'nün desteği ve yakın çalışma arkadaşlarının katılımıyla büyük bir reform hareketi başlattı ve gerçekleştirdi.

1945'te, Londra'da toplanan ve 43 ülkenin katıldığı UNESCO toplantısında Türkiye'yi temsil etti. Döneminde, Ankara Fen Fakültesi (1943), istanbul Teknik Üniversitesi (1944) ve Ankara Tıp Fakültesi (1945) kuruldu.

5 ağustos 1946'da 7 yıl ve 7 ay sürdürdüğü Milli Eğitim Bakanlığı görevinden istifa etti. istifasından sonra gazetecilik görevinen döndü ve dönemin etkin gazetelerinden 'Ulus'ta çalışmaya başladı.

1950'de hem 'Ulus' gazetesinden hem de CHP'den ayrıldı. 1950-1960 arası bu son dönemde, Cumhuriyet'te 'Köşemden' başlığı altında yazılar yazdı, yurtdışı gezilere çıktı.

Kıbrıs ve ingiltere gezilerinden sonra izlenimlerini, düşüncelerini 'Kıbrıs Mektupları' ve 'ingiltere Mektupları' adıyla yayımladı.

Bir süre (1956'dan itibaren) iş Bankası Yayın işlerini yönetti. 1960'ta bu görevini de bıraktı. Bu dönemde sağlığı iyice bozuldu. 26 şubat 1961 sabahı, istanbul'da misafir olarak kaldığı Prof.Dr. Tevfik Sağlam'ın evinde vefat etti.

Hasan Ali Yücel için bir şiir

Hasan Ali Yücel aynı zamanda şair ve çevirmen Can Yücel'inde babasıydı. 'Can Baba', babası için aşağıdaki satırları kaleme almıştı.

Hayatta Ben En Çok Babamı Sevdim

Hayatta ben en çok babamı sevdim.
Karaçalılar gibi yardan bitme bir çocuk
Çarpı bacaklarıyla – ha düştü, ha düşecek Nasıl koşarsa ardından bir devin,
O çapkın babamı ben öyle sevdim.

Bilmezdi ki oturduğumuz semti,
Geldi mi de gidici hep, hepp acele işi!
Çağın en güzel gözlü maarif müfettişi.
Atlastan bakardım nereye gitti,
Öyle öyle ezber ettim gurbeti.

Sevinçten uçardım hasta oldum mu,
40ı geçerse ateş, çağırlar istanbul a,
Bi helallaşmak ister elbet, diğ'mi, oğluyla!
Tifoyken başardım bu aşk oy'nunu,
Ohh dedim, göğsüne gömdüm burnumu.

En son teftişine çıkana değin
Koştururken ardından o uçmaktaki devin,
Daha başka tür aşklar, geniş sevdalar için
Açıldı nefesim, fikrim, canevim.
Hayatta ben en çok babamı sevdim.