o zaman ki türk kavramı ile şimdiki aynı değildi. 1789'dan sonra şimdi anladığımız anlamda türk kelimesi kullanılmaya başlıyor. bu sadece osmanlı'da değil tüm dünyada böyle. 1789 öncesinde din ve kavim/boy kavramı ayrıştırmada kullanılıyor sadece. milliyetçilik yok ortada. osmanlı idaresinin sevmediği türk tipi ise göçebelerdir. çünkü şehirleşmeyen, yerleşik olmayandan vergi alamamaktadır ki bu o zamanın ekonomisi için yıkıcı bir durumdur. o yüzden osmanlı, ortaasya'dan gelen kavim/boyları yerleşik düzene sokmak için büyük önem ve çaba sarfetmiştir.
1789'dan sonra milliyetçiliğin hızla yayılması ve sonrasında sadık teba olarak düşünülen sırpların isyanı ve son durumda ise balkanların elden gitmesi ile çok büyük şok yaşamıştır osmanlı. öyle böyle değil, ciddi bir tramvadır bu kayıp. çünkü bilinenin aksine osmanlı kendi ana yurdu olarak anadolu'yu değil, balkanları görmekte idi. elde anadolu kalınca onunla yetinildi.
yine yeniler bilmez ama misal ittihat ve terakkinin 1908 seçimlerinde (evet ciddi ciddi seçim yapılmıştır) ortağı ermeni partisidir*.
çünkü balkan yenilgisine rağmen osmanlı'da elde kalan teba halen osmanlı tebası olarak görülüyordu. şimdi ancak turist olarak gidebileceğimiz mısır vatan toprağı idi hala, ya da bağdat. üst yönetimde ise türkler de vardı, devşirmelerde. burada da şu karıştırılmamalı: devşirmeler gayet osmanlıcı ve müslüman idiler. etnik kimlikleri hep arka planda kalmıştır. osmanlı yönetim anlayışına ve zihniyetine taban tabana zıt bir ihtilal olan fransız ihtilalinin önce avrupa, sonra da tüm dünyada hızla yayılması üzerine osmanlı'da da özellikle, jön türkler, sonrasında ise ittihat ve terakki ile türkçülük anlayışı gelişmiştir. ama dediğim gibi bu tüm dünyada böyle olmuştur. yani osmanlı sevmeyenlere buradan ekmek çıkmaz bence.
