şah ismail

Diyarı aşka sultanam dila men de zamanılda
Vezirimdir gam u gussa oturmuş iki yanımda
Men ol şahbaz-ı kühsarem başeğmem gülle-i Kare
Nice anka kimi yavru uçurdum aşiyanımda

türkoğlu türktür. gene bir türkoğlu türk tarafından tarihten silinmiştir. olur böyle şeyler.
birlikte hareket etselerdi türk dünyası bugün avrupa da yerleşik olurdu. şu anda belki fransa ve italya da tarihi eserlerimiz olurdu.
yani durum çok farklı olurdu. tıpkı bulgaristan ve romanya daki gibi avrupa nın göbeğinde yüzyıllardır yaşayan soydaşlarımız olurdu.

ruhu şad olsun.

bütün yanlışları ve doğruları öğrenmek için reha çamuroğlunun ismail kitabının okunması gerekli.

devrinin en büyük edibanlarındandır. ayrıca (bkz: hatayi)

ezikler o zamanlar da dahi ezikmiş, ne kadar yüzyıl geçsede bu hep böyle olmuş, günümüz de bile hala aynı dedirten kişi.

satrançta da, savaşta da boy ölçüsünü yavuz sultan selime vermiş, bir devrik şah!

Türk kültürüne sahip çıkmış gerçek bir Türk hakanı.

savaşı kazansaydı dünya çok daha güzel olabillirdi.

orta doguya reform ve ronesans ı getirmek istemiş şahtir.

hem sultan hem de derviş olabilen ender şahsiyet. vaktiyle saltanatını güçlendirmeye devam etseydi bugünkü orta doğu çok farklı olur, türk gücü hiç olmadığı kadar büyük olurdu. reha çamuroğlu "ismail" adlı kitabında hayatını çok iyi şekilde anlatır.

değil rumdan doğma yavuz'a bütün osmanlı padişahlarına türklük açısından bin basacak türk hakanı. bu uluğ türk şimdi çok mütevazi bir kabirde yatmaktadiır. ruhu şad, mekanı cennet olsun...

çaldıran savaşında iki kat büyük olan osmanlı ordusuna karşı mücadele etmiş, kargı, gürz savaşmıştır. daha sonra osmanlı askerleri kendisini sıkıştırınca bir askerin atını alarak kaçmıştır. askerin adı hızır'dır. hızır gibi yetişti sözü buradan gelir.

safevi devleti'nin kurucu hükümdarıdır.

resmi tarihe göre çok kötü bir adamdır ve okul kitaplarında hakkında kötüleme ve çaldıran savaşı dışında fazla bilgi bulunmaz. ama biraz kitap karıştırdığımızda, hakkında daha objektif bilgiler de edinebilir ve bir şii hareketi olan safeviliği benimseyen (şeyhidir) ve devlet kurduğunda resmi devlet mezhebi haline getiren türkmen kökenli bir hükümdar olduğunu görürüz.

safevilik anadolu'daki türkmen kitleleri arasında oldukça rağbet görmüş ve anadolu'dan kitleler halinde iran'a göç ederek şah ismail'in yönetimine giren türkmenler ismail'in gücünün önemli bir kaynağı olmuştur. giderek güçlenen ismail, iran'a hakim olan akkoyunlular devleti'ni yıkarak safevi devleti'ni kurmuştur, türkistan'a kadar uzanan iran bölgeleri ile ırak ve doğu anadolu'ya hakim olmuştur.

bu şekilde güçlenmesi, o dönemde doğu anadolu'ya kadar genişlemiş ve anadolu'ya büyük ölçüde hakim olan ve önemli bir türkmen nüfusa sahip olan osmanlı devleti ile karşı karşıya gelmesine neden olmuştur. 2. beyazıt döneminden itibaren başlayan gerginlik -o dönemde iki tarafın şartları zorlamaması nedeniyle sınırlı kalmış ama- yavuz sultan selim döneminde açık savaşa dönüşmüştür. yavuz sultan selim çaldıran savaşı'nda şah ismail'i yenmiş ve tebriz'e kadar ilerlemiştir. böylece doğu ve güneydoğu anadolu osmanlı hakimiyetine girmiştir. idris i bitlisi 'nin önemli rolleri olan bir durum olarak bu savaş durumunda kürtlerin çoğu osmanlıların yanında yer almış ve çaldıran savaşı sonrası kürtlerin yoğun yaşadığı bölgelerin çoğu osmanlı sınırları içine girmiştir. ismail'in şii/alevi yönelimli türkmenler üzerindeki etkilerini gören yavuz'un anadolu'da aleviliği ve şiiliği benimsemiş türkmenleri kitleler halinde öldürttüğü belirtilmektedir.

yenilgi sonrası şah ismail osmanlılar'a karşı fazla varlık gösterememiştir. ölümünden sonra ise kurduğu devlet iran'da bir süre daha devam etmiş ve osmanlı devleti ile bazen savaş, bazen barış halinde olmuştur.

şair yönü de olan ismail, hatayi mahlasını kullanarak şiirler yazmıştır.

yavuz'a meydan okuyacak kadar cesur fakat yavuz alt edecek kadar zeki olmayan türk lider.

yavuz u yenseydi büyük ihtimal anadolu da sünniler azınlık olurdu aleviler değil.

(bkz: hatai)

alevilikle alakası olmayan irana yakın şia yada diğer adıyla kızılbaş olan ama sözlükte bazı sazanların alevi olduğunu sandığı tarihte yaşamış karısını savaş meydanında bırakıp kaçmış kişidir.

yüce türk hükümdarı yavuz sultan selim han ın gazabına uğrayanlardan sadece biri.

sırp çocuğu sultan selim'in çaldıran savaşı'nda çadırının içinde ortada kapıya bakarak allah'a kendisinin o kapıdan girmemesi için dua ettiği Türk oğlu türk şah.

bazıları da kendisine laf eder.

Bir diğer sırp çocuğu vs türk çocuğu için...

(bkz: Yıldırım Bayezid vs Emir Timur)

yetenekli bir şair olmasının yanı sıra şiir yazan ellerine bulaştırdığı kanlarla osmanlı firavunlarından farkı kalmamış bir firavundur kendileri. safevi tarikatını tarikat olmaktan çıkartıp devletimsi bir hale getirmiştir. tebriz'i akkoyunlulardan aldığında daha önce babası şeyh haydar'a karşı savaşmış askerler için şehirde sürek avı başlatmış ve günlerce oluk oluk kan akıtılmasına neden olmuştur. annesi uzun hasan'ın kızı alemşah begüm bu duruma isyan edince o'nun için de bir idam fermanı çıkarttırmakta sakınca görmemiştir.

aleviler tarafından çok sevilen bir tarihi şahsiyettir bütün bunlar bir yana. zira şah ismail anadolu'da osmanlıı zulmü altında inleyen alevi kitleler için doğu'da parlayan bir umut ışığı olmuştur. küçük yaşlarında akkoyunlu zulmünden korunmak için yaşadığı gizlenmeler, 13 yaşlarında herkesin önünde secde ettiği bir şeyh haline gelmesi ve şarap müptelalığı şah ismal'in bozuk bir kişiliğe sahip olmasının belki de en büyük nedenleridir.

yavuz a 7 saat direnebilmiş tahtını bırakıp kaçmış iran şahı.

durup dururken ortaya çıkmamış olan liderdir. tarihi süreç içinde alevilerin osmanlıdan dışlanmaları sonucu kaçınılmaz olarak ortaya çıkan safevi devletinin kuruluşuna önderlik etmiştir.

osmanlı kurulurken ön saflara yer alan aleviler (ki o zamana kadar osmanlı resmi olarak sünniliği kabul etmiş değildi, daha çok aleviliğe eğilimliydi) zamanla eziyet görmüş ve bu eziyetin sonucunda çıkış noktası aramaya başlamışlardı.
anadoluya islamiyetin yayılması noktasında alevilerden yararlanılırken zamanla alevilerin hoşgörüyü temel alan islamiyet yaklaşımı kötüye kullanılmıştır. fethedilen her bölgeye aleviler zorla sürülmüş ve yerleşik hayata geçmelerine izin verilmemiştir.

çaldırana kadar gelen sürecin önemli tarihleri ve kişileri kronolojik olarak aşağıda seçilerek alınmıştır.

hallacı mansur ölüm: 922
hacı bektaşi veli doğum: 1210 (yaklaşık) ölüm: 1271 (yaklaşık)
yunus emre doğum: 1245 (yaklaşık)
osmanlı kuruluş: 1300 (yaklaşık)
nesimi derisi yüzülerek öldürülür: 1417
istanbul alınır: 1453 (fatih dönemi)
2. beyazıd'ın padişahlığı: 1481 - 1512
selim'in başa geçmesi: 1512
çaldıran savaşı: 1514

II.Bayezit yeni fethettiği Modon, Koron, Navarino, Mora, Draçgibi yörelere Anadolu’daki Kızılbaş zümreleri çoluk-çocuk, kadın-erkek yüzleri demirle dağlanarak zorla sürülerek iskâna tabi tutulurlar. Aynı tip uygulamalar Fatih döneminde Karaman ve Konya'da da olmuştur. Rum Mehmet Paşa bölgede zülüm ve katliam yapmıştır.

Fatih ve Beyazıt döneminde; Akdeniz, Ege ve iç Anadolu Türkmenleri oymaklar ve kafileler halinde Akkoyunlu ülkesine ve bugünkü Kuzey ve Güney Azerbaycan'a göç ederler. Şeyh Cüneyd ve Şeyh Haydar bu Türkmen topluluklarını örgütlerler. Erdebil Tekkesi baz alınarak "Kızılbaş Öğretisi" yaygınlaşır ve merkezi olarak örgütlenir. Şah ismail'in önderliğinde 24 Oğuz Boyundan olan 72 Oymak Beyi ve 40 Seyyid Ocağından dedenin katılımıyla Erzincan'ın Sarukaya yaylağında ki "Türkmen Kurultayı"nda "Kızılbaş Safevi Devleti"nın kuruluşuna karar verilir; ve 9 Eylül 1502 günü Tebriz'de kurulur. Böylelikle, Alevilik devlet ve toplum yönetimi olarak Türkler tarafından yaşama geçirilir.

osmanlının kuruluşunda çok önemli katkıları olan aleviler haksızlığa uğradığı noktada çözüm aramış fakat buldukları ama işe yaramayan çözüm çok daha kötü sonuçlara yol açmıştır. soykırım derecinde eziyet görmeye cunhuriyet kurulana kadar devam edilmiştir.

hayatında türküm dememiş yavuz sultan selimle çarpışıp kaybetmiş şialiığa tabi türk hükümdarı.

şah ismail'in de annesinin pontus rum imparotorunun torunu olduğunu belirtelim de daha Türk, az türk kavgası bitsin. Bu insanlar devlet liderleri, elbette anneleri başka kraliyetlerden alınan prensesler, soylarında saflık aramak saçmalıktır. Önemli olan icraatlarıdır.

divânı öz türkçe olan bir edebiyatçı. ne garip yavuz sultan selim'in de divânı var gel gelelim yarısı arapça yarısı farsça...

devlet adamı kimliğine dönecek olursak, bir türk hakanıdır. ordusu türkmen atlılarından oluşurdu. yurdununda türkçe konuşulurdu.

ancak çok akıllı bir adam değilmiş. osmanlı ile güç yarıştırma hatasına girmiş, türklük vesair gibi şeyler zerre kadar umrunda olmayan osmanlı devleti, hem bu türk devletini hem de o devleti oluşturan bektaşi türkmenler'i silindir gibi ezmiştir.

çaldıran savaşından sonra uğradığı mağlubiyetin ve bihruze hatunu savaş meydanında bırakmasının pişmanlığıyla hıtayi olan mahlasını hatayi(hata yapan) olarak değiştiren şah.

acem ülkesini şialaştırmış kişi. şah'dan önce iran da yalnız kum kenti şii idi. şah, tüm iranı zorla şiileştirdi.(bu sebeple günümüzde acemler ve azeriler büyük ölçüde şiidir.) tabii bunu yaparken bal ve şerbet takdim ederek yapmadı. (yavuza katliamcı diyenlerin kulakları çınlasın)

iran şahı ismail in türkçe yazması savaştığı devletin türk devleti, yavuz un farsça kullanması ise iran ın esas tebaasının pers olmasıyla ilgilidir de derler.

şimdi şu yavuz a türkçe yazmadı diye türk değil deme cürretini gösteren kendini bilmezlerin; mevlana nın farsça, hacı bektaş ın arapça yazdığını bilmeyen kara cahiller olması ne ilginçtir.

sorsanız ya mevlana, ya hünkar hacı bektaş ayaklarına yatmaları ne acaiptir.

ama ömürlerinde okumadıklarından aslı nece yazılmıştır bilmezler.

gene bu ironik biçimde kendini aydın zanneden zır cahiller acem ülkesinde bugün dahi arapça nın entelektüel lisanı olduğunu bilmezler.

gene bu kompleksliler batı dillerine olan mevcut özentimizi sorgulamazlar. dini bir fiil,sünnete ittiba maksadıyla kullanılan sarığa arap sarığı derler ve içlerine sindiremezler ama bir taraflarından amerikan kotunu çıkarmazlar.

ne ilginç değil mi.

memleketimizde dini köklerimize karşı tamamen yalan ve sahte milliyetçi bir tavır geliştirilmiştir.

hep aynı terane türkler zorla müslümanlaştırıldı. osmanlı türk değildi.

hiç düşünmüyorlar ki. islam dışında din seçen kavimlerin pek azı türklüğünü koruyabilmiş.

osmanlı sultanlarının eşlerinin gayri türk olmasını sorgularlar. islam öncesi türk hakanlarının eşlerinin çinli olduğunu ya bilmez,ya bilmemezlikten gelmek isterler.

gene zır cahiller bilmez ki;

osmanlı sultanları batılı kaynaklarda ''büyük türk'' diye anılır. osmanlılar hiç türküz demedilerse bunlar osmanlılar türk olduğuna dair vahiy mi alıyorlardı diye düşünmezler. hiç bir büyük imparatorluk ırk temelli bir zeminde siyaset güdemez. osmanlıda gütmemiştir. hadise yalnız bundan ibaret. bazı türk kökenli aşiretler isyan edince o aşiretlere dair kavimleriyle anarak saray çevresinde menfi şiirler yazılmış bunu sanki osmanlının türk karşıtı devlet politikası diye sunan aklını yitirmişler var. osmanlı nın anavatanı anadoludur,türkiyedir. ordusu türktür. osmanlılar kendi içlerinde türkçe konuşurlardı. bunun arapça ve farsçadan farklı bir dil olduğunu biliyorlardı. ayrıca osmanlıca dediğimiz dilde türkçe gramere göre tanzim edilmiş entelektüel türkçesidir. gündelik değil resmi ve sanat dilidir. ilginçtir bu kişiler batı dillerinden devşirdiğimiz sayısız kelimeden rahatsız olmazlar. bilakis efendisinden bahşiş koparan uşak gibi memnun olurlar. yani batıya özenmek caiz, aynı dini paylaştığınız kavimlerle karşılık etkileşim haramdır bunların sözde ve sahte milliyetçi hakikatte su gibi batı özentisi dünyalarında. osmanlılar kayı boyundan olduklarını tek parti döneminde öğrenmediler zaten biliyorlardı ama kavim asabiyeti yapmamaya özen gösterdiler. hadise bu.

kısaca..

acem şahınız sizin olsun. biz yaradanın keskin kılıcı muzaffer yavuz un torunu olmakla gururluyuz.

yavuz sultan selim'e yenildikten sonra elçilerle gönderdiği mektubunda şöyle demiş;
--spoiler--
Sen birçok belde ve tebaaya malik oldun; bilhassa Mısır'ı almakla Hadim-i Haremeyn-i Şerifeyn unvanını aldın. Şimdi sen arzın iskender'isin; aramızda geçen geçmiştir; bir daha geri gelmez; sen memleketine git, ben de memleketime gideyim; aramızda Müslümanların kanlarını dökmeyelim, arzun ve maksadın ne ise onu ben yerine getiririm."
--spoiler--
bir insan bu adamı sevebilir buna bir itirazımız da olmaz. ancak bunu yüceltmek için neden hâlâ yavuz'a bok atarlar anlayamıyorum.
yavuz büyüklüğünü bu adama kabul ettirmişken bunu seveceğim diye yavuz'un arkasından havlamak neden.

bazı cahiller yavuz'un türk olmadığını iddia edecek kadar alçalıyorlar.
baba tarafından soyu yıldırım bayezid > fatih sultan mehmet > murad ... diye giderken anne tarafından soyu dulkadiroğulları beyliğinden gülbahar hatun.

şah ismail'in soyu ise
baba tarafından Şeyh Safiyüddin'in sülalesinden olup ismail'in babası Şeyh Haydar, dedesi ise Şeyh Cüneyd

annesi ise "Chatrina (Alemşah Halime Begim)" Akkoyunlu hükümdarı Uzun Hasan'nın kızı, Pontus Rum imparatoru IV. Yohannes Komnenos'un torunu'dur.

sevebilirsiniz ancak tarihi çarpıtarak komik olmayın.

`http://tr.wikipedia.org/wiki/%C5%9Eah_ismail`