ekonomik olarak:
gayri safi milli hasila'yi o ulkede yasayan adam sayisina boldugunuzde cikan milli gelirin tutari digerleriyle karsilastirilmayacak kadar az ise o ulke ekonomik anlamda geri kalmistir.
egitim olarak:
liselerin teror yuvasi, universitelerin sag sol catismasi yasadigi, egitici programlari bir kenara itip bbg,televole gibi programlari tercih eden toplum, egitim anlaminda geri kalmistir.
toplum olarak:
4 yasindaki kiz cocugunun basina zorla turban baglayan, hala kan davasinin yasandigi, asiretlerinin hukumetin kurallarini hice saydigi, her gun haberlere baktiginizda siddetten baska birsey gorulmeyen toplum geri kalmistir.
mentalite olarak:
ozgur ve modern bir yasami birakip kendi cikarlari icin seriat ozentiligi yapan, ve bunu toplumun her noktasinda uygulatmaya calisan hukumet malesef mentalite olarak geri kalmistir.
turk insani:
ataturk'cu, cagdas, turk ilke ve inkilaplarini benimsemis, vatanini seven turk insani, yukaridaki dis etkenler yuzunden geri kalmis sayilmaz, aksine bu degerleri koruyarak daha da gelistirmek icin elinden gelen herseyi yapan ilerici insandir.
her yıl 18 yaşına basıp herhangi bir iş vasfına sahip olmayan gençlerin asgari ücrete sürünmesidir. her sene sürüye yeni koyunlar eklenir. hiç biri bir boka yaramaz.
en azından 500 000 tanesini * teknolojik bir iş imkanı sağlansa , ne biliyim nanoteknoloji ya da bilgisayar programcılığı vs. hoş olurdu süper olurdu manyak olurdu.
devlet dairelerine isi dusenlerin ellerindeki dosyalar dolusu evrakla, korkudan yaprak gibi titreyen sinirli halleri ulkenin gelismislik duzeyi hakkinda muhim ipuclari verir.
ayni sinirli insanlar parklarda citledikleri cekirdekleri yerlere atarlar. yalnizca erkeklerin oturdugu kahveler avusturya olmadiginizin kanitidir.
bir ülkenin geri kalmışlığını ölçmek için kıyaslama yoluna gideriz. Örneğin türkiyeyi standart geri kalmış ülke olarak varsayarız ve deneklere standart geri kalmış ülkemizde görülen hadiselerin test ettiğimiz ülkelerde de olup olmadığını sorgularız.
örneğin:
1. ucuza ve hala sigortasız çalışan işçi var mı?
2. kadrolaşma özellikle devlet kurumlarında almış başını gidiyor mu?
3. eşit olmayan gelir dağılımı var mı?
4. ülkenin nitelikli, üniversiteli gençleri bile işsizlikle boğuşuyor mu?
5. devlet vatandaşına destek ve değer veriyor mu?
6. devletine 20 yıl hizmet vermiş bir kişi bile hala kirada oturabiliyor mu?
7. okuma yazma oranı düşük mü? üniversiteler paralı mı?
8. halk aile planlaması, artıkların geri dönüşümü gibi konularda duyarlı mı?...
kesinlikle sözlüklerini okumak. günün belli saatlerinde, bir başlık altında sıkışıp kalmış sığ tartışmalarına tanıklık etmek. futbol maçlarının olduğu akşamlar bu tartışmaların "biz size kaydık, sizin kaydığınızı biz çoktan halletmiştik" tartışmalarına şahit olmak. herkesin memleketi kurtaracak fikirleri sahip olduğunu görüp ülkenin yerinde saymasına anlam verememek. entry'nin sonunu getirememek.
sadece ülkenin iktidarındaki ideolojiye bakmak yeterlidir.
hacılara, hocalara yalaka olmuş bir zihniyet bu ülkenin başındaysa bişeylerin artık değişmesi*gerekmektedir.
erkeğin dört (rakamla 4) adım arkasında yürüyen kadınların olduğu bir ülke, hem kelimenin gerçek anlamıyla hemde genel olarak anlatmak istediğiyle tam bir geri kalmışlık örneğidir.