akıl ve mantıktır. çok kısa ve öz bir şekilde açıklayacak olursak; özgürlük dediğimiz şey bir bakıma hissettiğimiz şeyleri dilediğimiz ölçüde yapabilmemize olanak sağlayan bir kavramdır ve ruh ile ilintilidir. özgürlüğün önünde çeşitli siyasi veya sosyal engeller vardır lakin bu engelleri yaratan ve bunları aşmaya olanak sağlamayan akıl ve mantıktır zira akıl ve mantığın hislere gem vuran, bastıran ve öteleyen caydırıcı çok önemli bir unsuru vardır.
kendi koyduğunuz veya diretilen sınırlardır. fiziksel, ruhsal, simgesel... çocukluktan beri sınırlarının dışına çıkmamaya zorlandığınız çizgili defter, bahçe duvarları, ayıplar ve elalem ne derlerdir.
kişi kendini özgür kılamadıkça, o kişilerin oluşturduğu toplumlar, mal mülk peşinde koşar, paraya tapar, para için köpekleşir. embesil gibi bütün gün facebook, twitter karşısında oturur, kalem tuttuğunda aklı uçup giden, mesaj yazarken kendinden geçen idiot gençlik dizi karşısında yaşamını mahveder. kişi olgunlaşamadıkça sadece seks için yaşar, sıçmak için yemek yer.kimisi de marjinal olmak için her boku yer ama bi bok olamadığını anlayınca iş işten geçer. boş beyinlerin oluşturduğu her toplum özgür olmamaya mecburdur.tek düşmanları kendileridir bunların.