yaşamın, gerek ve şartıdır. özgür olmadan yaşanılamaz. ayrıca özgürlük hiç kimseye birileri tarafından verilmez. özgür olmak için mücadele etmek gerekir.
markette satılan ve normalde sadece pasta yapılacağı zaman kullanıldığı için eve sık sık girmeyen kakaolu pasta sosundan canın ne zaman isterse alıp evde tek başına yiyebilmektir.
bir bireyin, diğer bireylerin özgürlük alanlarını ihlal etmeksizin her ne istiyorsa yapabilme kabiliyetidir.
"kabiliyeti" kısmı önemlidir. çünkü birey bu alan içerisinde yapabileceği her şeyi yapmak zorunda değildir. yani gönüllü olarak bu özgürlüğünü kullanmayabilir.
modern siyaset teorisinde iki tür özgürlük aryımı yapılır: negatif özgürlük, pozitif özgürlük. bu kavram ayrıştırması ilk kez isaiah berlin tarafından yapılmıştır. özgürlük konusundaki en güncel tartışmalardan biridir. zira negatif özgürlük savunuclarına göre pozitif özgürlük bir özgürlük çeşidi olmaktan ziyade gerçek anlamda özgürlüğü zamanla yok etmektedir.
okur okumaz paylaşma itisiyle itişip kakıştığım, son derece anonim bi paragrafta dile getirildiği kadarıyla:
Babası ispanya`nın en ağır siyasi cezalarının verildiği bir hapishanede mahkumdu küçük kızın. Fırsat bulduğu her hafta sonu babasını ziyaret için annesiyle birlikte hapishaneye giderdi.
Yine bir ziyarete giderken babası için çizdiği resmi yanında götürdü ancak hapishane kurallarına göre özgürlüğü çağrıştıran her türlü şeyin mahkumlara verilmesi yasaktı.
Bu sebeple kağıda çizdiği kuş resmini kabul etmemişler ve oracıkta yırtmışlardı...
Çok üzülmüştü küçük kız. Babasına söyledi bunu, o da "üzülme kızım, yine çizersin; bu sefer çizdiklerine dikkat edersin olur mu?" dedi.
Küçük kız diğer ziyaretinde babasına yeni bir resim çizip götürdü. Bu sefer kuş yerine bir ağaç ve üzerine siyah minik benekler çizmişti.
Babası keyifle resme baktı ve sordu: "Hmmm! Ne güzel bir ağaç bu! Üzerindeki benekler ne? Portakal mı?"
Küçük kız babasına eğilerek, sessizce şöyle dedi :
"Hşşşşt! O benekler ağacın içinde saklanan kuşların gözleri...
fiziksel olarak olup olmadığı tartışılan olgu. evrende bir nedensellik görüyoruz. beynimiz de maddeden oluştuğuna göre bu nedenselliği insan beynine de uyarlamak doğru olabilir. yalnız insan beyni milyarlarca nöron ve her nöronun birbirlerine bağlı olduğu inanılmaz kaotik bir sistemdir. bir beyine giren girdilerden çıktıları hesaplamak imkansızdır. böyle bir algoritmayı insanlık hiçbir zaman kuramayacaktır. bu nedenle ahlaki olarak özgürlük ve sorumluluk kavramları yaşamaya devam etmektedir. belirlenememezlik nedeniyle. yani hala özgürlüğümüzü varsaymalıyız.
Kochen özgürlük konusunda şöyle demiştir...
"Önünüze bir dilim çikolatalı, bir dilim çilekli kek getirildiğini düşünün. Çikolatalı keki yemeye başladığınızda, bunun kendi seçiminiz olduğunu düşünüyorsunuz. Oysa ki çikolatalıyı yiyeceğiniz zaten belliydi. Biz özgür olduğumuzu düşünüyoruz. Eğer Hooft'un modeli hatalı değilse özgürlüğümüz sınırlı bir ilüzyondan ibaret olabilir."
kısaca "allah'a kavuşmak"tır. beden zindanının içerisine hapsedilmiş ve rahman tarafından herkese sunulmuş o müthiş hediyeyi, ilahi kıvılcım'ı bu zindandan kurtarmak ve allah'la bağlantısını yeniden (daha önceden günahların aracılığıyla kopmuştur) kurmaktır.
herkesin dilinde dolananın bunun tam tersi olması oldukça ironik.
gerçek özgürlüğe ulaşmak için önce ne olduğunu bilmek gerekir. ama büyük ihtimalle bütün bir hayat onu anlamaya çalışmakla geçse bile elbet biryerlerde bir eksiklik olacaktır. bunu bilmek de insanın sinirini bozar.
gece yastığa başını koyduğunda yarın ne olacağını biliyor veya tahmin edebiliyorsa özgür değildir insan.
yağmurda çıkıp bir ıslanmak varken, koşa koşa bir kendini kuru bir yerlere atıyorsa özgür değildir.
tanrıyı mahşer yerinde yargılayamayacaksa özgür değildir insan.
tüm dünyayı gezip görmüş, serbestliği dini olmuş olsa da kendi içine iki adım atmamış, kendine giden yolu arayıp bulmamış insan özgür müdür?
