Kaymakam bu açıdan haklı bile olsa
Bu türkünün bu denli popüler olması bölge halkının genelinin çerkeslerin tutumundan rahatsız olduğunu ve onları yönetici olarak benimsemediğini gösteriyor.
Çerkez ethemi aklamaya çalışanların dikkate alması gereken bir nokta.
kaymakam olayda resmen fırsatçılık yaptığı için anonim tarihte olumlu anılmayacak.
diğer konu, halil kaçakçı falan değil.
osmanlının sikinin keyfine aldığı borçlara karşılık fransızlar tütün üretimine el koydu. köylünün ürettiği tütünü yok pahasına alıyordu. köylü kendi malını fransızdan kaçırmak zorunda kalıyordu. olaylar bu şartlarda gelişir.
Yörenin (istanköy) geçim kaynağı kaçakçılık olduğu için aslında hain olan çerkes kaymakamdır . halkı ezen hanedan , yukarıda (bkz: kit kat)'ın belirttiği gibi tütünleri yok parasına alıyordu . Halkın ise geçim kaynağının kaçakçılık olması pek tabii bir olaydır .
Kaymakamın bu olaydaki haklılık payının ve xabze'ye uygun davranıp davranmadığının tespiti için sözü sözlüğümüzün güzide çerkesi, yakın dostum berkuk'a bırakıyorum; (bkz: zeusun torunu)
