her yerde yavuz sultan selim han diye gösterilen o resim aslında yavuz'un savaştığı şah ismail'e aittir. macar bir ressam tarafından yapılan malum resimde zaten şia'da caiz olan küpe, yine şia'ya ait kırmızı börk ve onun üzerinde de sadece iran şahlarının giydiği taç bulunur.
ilk osmanlı halifesi olan yavuz, halifeliği alıp geldiği mısır seferinin dönüşünde kutlamalar yapmak isteyen halkı feci şekilde azarlamış, gösterişe ne kadar karşı olduğunu kanıtlamıştır.
saded olarak pala bıyıklı, sakalsız ve küpeli padişah olmaz. zaten yoktur da. kimse kusura bakmasın bir tabuyu daha burada bitirmiş bulunuyoruz.
Çok fazla rivayet vardır fakat olmadığı daha kuvvetlidir diğerlerine göre. Şah ismail'e ait olduğu iddia edilir o portrenin. Ama kesin bişey söylemek herhalde eldeki bilgilere mümkün değil. Bekleyip görelim, bakarsın yarın bişey çıkar.
Yakışmış padişahımıza. Hiç önemli değil. insanın eserleri ve yaptıkları önemlidir bence. Her şey bitti de Cihan Padişahı Sultan-ı Selim' in küpesi mi kaldı konuşacak.
boyle bir kupenin olmadigini, ve dahasi yavuz* selimin pala biyiksiz ve sakalli oldugunu iddia edenler, asagida linki bulunan minyature ne diyecekler merak ediyorum? anladigim kadariyla topkapi sarayinda bulunan bir minyaturden alinmis bir ayrinti var orada. 1. selim gayet pala biyikli ve temiz yuzlu gorunuyor. kupesi var mi yok mu bilemiyoruz zira sag profilden aktarilmis minyature.
ayrica imparatorlugunu korumak ugruna anadolunun yarisini kilictan gecirmis ve anadolu turklerinin ortaasya kulturlerinden yanlarinda getirdikleri hemen herseyi kaybetmelerine yol acmis birisini, ihtimal ki kendi dedelerinin de hatiralarina karsi gelerek oven, hatta turk tarihinin en buyuk isimleri arasinda gosteren arkadaslara tarihe bakarken vicdanlarini da yanlarina almalarini tavsiye ediyorum.
ha ovme sebebiniz kutsal topraklarin 'fethi' ise, bu fetihin ekonomik maliyeti bilinmektedir. ustelik oralarda osmanli hep bir 'isgalci' sayilmis, sultanlarin halifelik iddialariysa olsa olsa tebessumle karsilanmistir.
EDIT: linkte sorun yasayanlar wikipedia'nin ingilizce versiyonundaki Selim I maddesine bakabilirler. Orada da ayni eserin fotografi kullanilmis: http://en.wikipedia.org/wiki/Selim_I
erkeklerin küpe takması meselesindeki referans kişiliktir.
kimilerine göre eğer sultan selim küpe taktıysa erkeğin küpe takması dinen caizdir. kimilerine göre o resimdeki sultan selim değildir. kimilerine göre ise yavuz o küpeyi artizlik için değil onun devrinde kölelerin kulaklarına küpe takıldığı için o da tevazu gereği (hani ben de padişahım ama köleyim falan) takmıştır.
-padişahım bu ne hal? küpe felan..
-yakışmamış mı?
-hayır o değil de nerden çıktı birdenbire?
-ya zaten aklımdaydı çoktandır ama toplum baskısından ötürü takmaya cesaret edemedim.
-ya baskıyı boş verin devletlum da..
-ne o yakışmamış mı yoksa lan? doğru söyle.
-ya ne diyim şimdi ben bilmem ki.
-bir şey desen iyi olur vezir.
-altın değil de gümüş olsa daha iyi olur sultanım.
-ok.
Gercekleştirdiği Mısır Seferi nde kulaklarında küpesi olan insanları görüp "Bu insanlar neden küpe takıyor?" diye sormuş ve "köle (kul) oldukları için" cevabını almış ve bunun üzerine "Biz de Allah'ın kuluyuz!" diyerek küpe takmaya başlamıştır diye bir çok rivayet vardır.
Vakt-i zamanında küpeyi sadece köleler takardı devlet-i osmaniyye'de.Yavuz sultan selim'de küpe takardı bir gün sanırım bir divan toplantısında vüzerâlar sultan'a soru yöneltirler.
bazı lavukların sanki örnek aldığından takdığı küpesini savunmasına sebeb küpe.
örnek:
-erkek adam da küpe takar mı lavuk?
+yavuz'da takıyordu.
-tamam hadi git burdan.
konu hakkında yorum yapan iskender pala afedersiniz ama yavşağın tekidir. yavşak tabirini boş konuşan olarak yorumlarsak yerinde olur. zira o dönem küpe takmak hafiflik demek değildir. o dönem bunun ismi küpe dahi değildir. mengüçtür. mengücü de dervişler takar.
ayrıca bu konu ile ilgili iki rivayet vardır. birincisini herkes bilir. malum köle hikayesi. bir de ideolojik tarihin anlatmadığı diğer rivayeti anlatalım şık olsun güzel olsun.
rivayet şudur ki; bektaşi olan yeniçeriler soydaşları olan kızılbaşlarla savaşmamak için sultanı dergaha pirin yanına götürürler. pir de sultanın kulağına mengüç takar. bektaşilik'te yola erkana girenlere mengüç takılır. eğer ki birisi yolundan sözünden dönerse pir veya dede mengücü kulaktan söker. o zaman adamın dönek olduğu anlaşılır. bektaşiler sultanı kardeş kanı döktürmeyeceğine söz verdirmiştir. sözünden dönerse mengücü sökülecektir.
o yüzdendir ki seferin iran'a olduğu anlaşılınca kudreti çok abartılan sultanın çadırı oklanmıştır. o yüzden de yavuz sultan selim kızılbaş katletmek için idrisi Bitlisi gibi, Şafii kürt beylerini kullanmıştır.
kulağına mengüç takan değil kulağından mengücü sökülen dönektir.
"Sonuç şu, küpe takmak gibi bir hafifliği, azametiyle öne çıkan Osmanlı sultanına, hele de Yavuz gibi celalli bir adama yakıştırmak yanlıştır." [alıntı]
er meydanında hasmının karşısına çıkmama nasıl bir hafifliktir peki? azametiyle öne çıkan osmanlı sultanı hele de yavuz gibi celalli bir adama hasmının karşısına çıkmamak yakışır mı? şah hatayi onu er meydanına davet ettiğinde neredeydi?
küpeli olarak resmedilen kişinin şah ismail olduğunu kanıtlayacağım diyerek edebiyat hocamla 100 puan sözlü notuna iddiaya girmişliğim vardır bu konuda. *
malum portreyi incelediğimizde o küpeli şahsın yavuz olmadığı ortaya çıkar. bir kere resimdeki şahsın kıyafeti şii kıyafeti olup, tacı da 12 çıkıntılıdır yani alevilerin 12 imamını temsil eder.
ayrıca şah ismail'in farklı potrelerine baktığımızda yine pala bıyıklı olduğu gözlemlenir.
ömer seyfettin hikayelerini geçer isek resimdeki şahıs yavuz falan değil, bizzat şah ismaildir..
olayın aslı şudur ki, o dönemde kölelere sahibi olduğunu belirtmek için küpe takılmaktadır. yani sahibi olan köleler küpelidir. yavuz sultan selim de ben de allah'ın kölesiyim, benim sahibim allahtır diyerekten küpe takmıştır.
yanlış resim sonucu ders kitaplarına bile basılan küpedir. Aksine "Yavuz Sultan Selîm Han giyim kuşam konusunda sâdelikten hoşlanırdı. Lüks ve israfa kaçan süslü giyinmekten hiç hoşlanmazdı.
Bir gün oğlu Şehzade Süleyman,(ki bu kanuni sultan süleyman oluyor.) huzura pek süslü ve parlak elbiseler giyinmiş, pahalı mücevherler takınmış hâlde girmişti, bu sâdelikten uzak, süslü giyimini gören Yavuz ona şöyle çıkıştı:
Sen böyle giyinirsen, anan ne giyinsin Süleyman? Anana takacak ziynet bırakmamışsın.
Bu uyarıdan sonra Şehzade Süleyman, sâde ve normal giyinmeye dikkat etmeye başlamıştır. " rivayetine göre küpe takıyor olması saçmalıktır. resimdeki diğer ayrıntı ise oniki imamı sembolize eden hiçbir osmanlı padişahının takmayacağı tacıdır. https://galeri.uludagsozluk.com/r/226262/+https://galeri.uludagsozluk.com/r/226264/+
