Yaşanan bir oyunsa eğer, roller senin tarafından dağıtıldı. Egemen olanın karşısında afaki olarak değil, eylem olarak da durmak gerekir. Aşk örgütlenmektir! Aşk iş bitirici popülizme direnişin son kalesidir. Gönül gözüyle bakabilenlerin, her gün tekrar tekrar yinelenen, kendini yeniden yaratma şekilciliğine direnişinin ta kendisidir aşk. Ve doğası gereği, elde edilememişin hayranlığı nefret uyandırır...
"Ben bu sevgiyi tüketebilirim, bu oyunu oynamayalım" diye yazmışsın üzüm gözlüm son mektubunda. Başladığımız yere döndük değil mi? Yunuslar gibi... Sen son bir kez daha ayna karşısında kendinle meşgul olup gelmiştin, fark edilmek ümidiyle... Hatırladın değil mi siyah elbisenin sana ne kadar yakıştığını söylediğim o ilk günü. içi burkulmuşların buluşmasıydı... Kulakları çınlatılacak biri 'en ezik ruhların buluşması' diye adlandırdı ama, olsun ben ezik olmayı hala kabullenemiyorum.
Versus olmak ve vesaire kalmak. Kim bilir nasıl konumladık kendimizi, birbirimize. Ben senin hınzır zekana güvenerek yazmıştım "Vesaire ya da Versus" diye. Sen de anlayıp dudaklarının kenarına yerleştirdiğin gülüşünle, incecik sesin telefon açmıştın... Bu arada, mektuplaşa bilinen bir aşk zannetmiştim seninkini. Senin sıkça bahsettiğin gibi 'tüketip gidilebilenler'den değil... Yılbaşında "Bu sene her şey gönlüne göre olsun..." mesajında, son zamanlarda benden esirgediğin sıcaklığını gördüm. Nereden bilebilirdim bir daha yan yana gelemeyeceğimizi. Bu kadar mı Versustuk birbirimize?
Uyuz, "Öfkelenme bana yüreğim kaldırmaz bunu" diyorsun. Aşk üzerine konuştuğumuz akşamları unutuyorsun. Direnmenin, umudun, inadına var olmaların tek mekanı yüreklerin kaldığı bir dünyada yaşamak zorunda olduğumuzu ortaklaşa belirlemiştik. Hani bize öğretilen pozitif vibrasyon triplerinin nasıl da, imaj çağında suda yüzen kayıklar olduğunu konuşmuştuk. Belki de hatayı orada yaptık, o güzelim akşamı sımsıcak beyinsel bir orgazm tadıyla geçirmektense, vıcık vıcık standart sevişmelerin bir parçası olabilseydim eğer, benden öncekinin isminin sonunda bir virgülle ayrılıp vesaire (vs.) olarak kalmazdım...
Bu duygudur beni kızdıran. Samimiyetsizlik yani. "Bana karşın benim karşımda ol." Söylediklerinin karşıtlığına verdiğin yanıt bu mu? Adorno'yu bilirsin "Aydınlanmanın metalarla ilişkisi, diktatörlerin kitlelerle ilişkisi gibidir. Onları manipüle edebilecek kadar tanır." der. Senin aşkların kendileştiremediklerini tüketip atmak, bırakıp kaçmak mıdır? Sorup sorup cevap alamamak, bu sana özgü değil. Cevapları bir türlü bulunamayan bir denklemi insanlık tarihi tartışa dursun, biz kendi 'haklılık' oyunlarımıza geri dönelim istersen. Kim, nerede, ne kadar, ne anlamsızlığını devam ettirelim.
"Kalıplara sokmadan yaşamak." Bu gök kubbenin altında birbirini severek yaşamak nasıl bir kalıptır senin için anlamadım. "Bağlılıklarımın beni arkadan vurması"nı anlamadığım gibi. "... bu delinin seni çağırmasına kulak asma, çünkü o bir gün gerçekten gidebilmeye hazırlanıyor. Gerçekten gidebilmeye... Ardında kimseyi bırakmadan. O zaman sen, o gideni uğurlayabilmelisin, sen de "Yolun açık olsun" diyebilmelisin, dersin de... Çünkü sen zaten o yolun yolcususun, sen de tanırsın o yolu, sen de bilirsin gitmenin zor kalmanın kolay ve gitmekten başka çarenin kalmamasının ne demek olduğunu..."
Anlamadın değil mi?.. Gitmek kolay, kalmak zor! Olsun "Seni sevdim. Her şey için sağol... Her şeye rağmen beni düşününce gülümse olur mu?.."
Yuvarlak bi camdan, eskiden kalma bir denizci dürbünüyle bakınıyorum...
filtre kahvenin dibini görürken tablada yanan sigarayı elime aldım. güneş denizin üzerine doğuyor ağır aksak temposuyla. ve bir nefes daha...
işte kuzey yönündeki genç adamın odası... hayatımı orayı izlemeye adamışım sanki... farklı ruh hallerinde aynı sanat eserlerini izlemek gibi hayatına dahil olmadan sadece bir izleyici olarak hayatımı deviriyorum...
güney yönündeki penceresinden odaya giren o gün ışığı yatağının üzerindeki pürüzsüz bedenini öyle bir hale getiriyor ki; vucudunu bütün şehvetiyle sergilemekten ileriye gidip onu kutsuyor... parmak arama kıstırdığım sigara elimi yakıyor fakat bu gösterinin bir saniyesini bile kaçırmamak için sigarayı ahşap yere bakmadan atıyorum.
yılın sadece 9 ayı o odada kalıyor ve güneşin ışıkları odada sadece beş dakika geçiriyor...
mart ayından kasım ayına kadar hergün 5 dakika bu tabloya bakıyorum... içkiyi fazla kaçırdığım geceler sızdığım için bu zaman düşüyor... yatağından kalkıp başını güney yönündeki penceresine cevirdiğinde evimi görüyor.
kedimi seviyor olmalı ki çoğu sabah behçemde koşuşturan o kediye mutlulukla bakıyor...
bu bana bizim koca oğlanın öldüğünde onun bir daha bu mutlulukla bakmayacağını düşündürüyor. o yüzden kedimin sağlığı ve beslenmesiyle daha çok ilgileniyorum...
şubat ayında bi pazar günüydü, hava çok soğuk kışın o ilk günleri... o şehirden ayrılalı neredeyse beş yıl oldu.
bir daha dönmemecesine bunu her gece yapalım mı? ister misin? her gece oradaydım. tütünüm, değişken ruh hallerim, bu ruh hallerini tetikleyen dalgalar, içkimiz, kahkahalarımız ve o...
aşkın upuzun sahillerinde yaşamanın böyle hayattan kopuk ve aynı anda hayatla iç içe olabileceğini nerden tahmin edebilirdim ki?
Güneşine veda et çiçeklerin solarken. Üstünden karanlıklar geçerken ülkenin. Vedalaşırken umutla yaşam. Ve sessizliğe göz yumarken aydınlık...
Kanayan ellerin var artık dikenli tellerine takılan. Paslı matemlerle yüz bulan. Kendini kendinden ötede arayan. Ve her kayboluşunda, bir adım sonrasını düşünüp ayağa kalkmaya çabalayan...
Yağmurunda ıslanıp kaçışırken hayallerin, sen de damlalar gibi düşüyordun elbette. Bilmezsin. Farkında değildin boşluklara çarparken. Göremedin yüzün dönükken gökyüzüne. Bir umut zannettin yaşamı, kaçış ararken mavide. Fütursuz cümlelerde ölüverdin işte. Ve kayboluşunun orta yerinde mahvoldun...
Sonra armağan oldun toprağa, kemik kemik, ilik ilik.. Kan bedene, beden doğaya doyarken. Yaşamın soğuk bir taşa dokunurken yalnızca. Sen, sen olmak zorunda kalmadığın anda.
O an bana geldiğinde tek dileğim şu olmalı: Toprağım bol olurken varlığım yok olsun. Ölüm yaşadığımsa şimdi, yaşam benden hep uzak olsun...
ben büyümek kelimesinin anlamını 13 yaşında, yatılı okul köşelerinde öğrendim. çocuk kalmak zordur o soğuk yatakhanelerden, kalabalık yemekhanelere inerken umutsuzca. ama ben içimdeki çocuğun büyümesini elimden geldiği kadar geciktirdim.
çok farklı evrelerden geçirdi dünya beni, pes edip büyümeyi kabullenmem için. kimi zaman, ben ölümden korktum; kimi zaman ölüm benden korktu. öyle zamanlar geldi ki uçurumdan kendimi atmamak için sebep bulamaz oldum, öyle zamanlar da geldi ki sımsıkı tuttum hayatın elini; hiç bırakmak istememişçesine.
aslında çok da fazla zaman geçmedi ben bu savaşa başlayalı. yani 14 kasım 1990'da ağlayarak ilk silahımı öğrendiğimden bu yanı alt tarafı 18 sene geçmiş. ama dünya, bu 18 seneyi içimdeki çocuk için çok gördü belki. durmadan savaştı, yorulmadan, tükenmeden. çok hayal kurdum, bazılarını daha tamamlanmadan kefene sardım kendi ellerimle. çok rüya gördüm, kabuslarımın yanında bir hiç kaldılar bazen. çok dala tutundum, daha ben tutunmadan kırıldı hepsi. ama en güçlü fırtınaya karşı bile usanmadan kanat çırpmaya devam ettim.
en karanlık anda bile gülümsemeyi becerebilim ben.
çok kişi gördü sessizce ağlarken beni, ama hiçbiri somradı gözyaşlarımın sebebini. soranlar da gülüp geçti belki zaman geldiğinde. gülüp geçenler de gün gelince pişman oldu, yüzsüzce geri döndü bazen. dost diyecek çok az kişi buldum, ama yetinmeyi bildim o bulduğum öz dostlarla.
ama ne zaman anladım ki, doğruları doğru yapan aslında sadece yanlışlarmış; o zaman anladım ki büyüme vaktim gelmiş artık. zaten 18 sene ne verdi ki bana çocukluğum. belki de pes etme vakti çoktan gelmiştir.
18. kata 3 basamak kala, çocukluğuma elveda....
minnetarım onlara, düşünmek için vakit yaratmamı sağlıyorlar. onlar hayatta kalma derdiyle havada süzülen simit parçalarına dalarken ben de en az karşısında oturduğum deniz kadar derin olan iç dünyama dalıyorum.
denizi ne zaman karşıma alsam, içinde yaşadığım çürük şehir de bir o kadar arkamda kalıyor.
en azından bir ruhu var diyorum o denizin. hatta bırakın engin denizleri, bilmem kaç kilometrekarelik bir göl parçası bile bana sonsuzluk; sınırsızlık hissi veriyor. fakat devasa metropollerde benim "özgürlük" diye tanımladığım şey sadece yatar yatmaz görmeye başladığım rüyalardan ibaret.
bir ak sakallı dede istiyorum. beni burada bıraksın; ama ruhumu çeksin götürsün. herhangi bir yere, bir adaya, bir ormana, bir ağaç evine, ya da henüz bilemediğim mekanlara.
orayı kirletmek için değil, kendimi temizlemek için gideyim.
Eğer sen de bırakıp gidersen beni, elimi tutacak kimse kalmazsa yani, ben de kalmam buralarda, giderim sanki... Evet anlattığın masallar gibi günlük güneşlik değil hayat, evet zorlanıyorum ama sensiz hepten karanlık olur, hepten kasvetli...
Hayal kurmamak gerek belki, bilemiyorum fakat onlar da olmasa nasıl umut edebilir, nasıl katlanabilir insan? Güzel bir günün sonunda hafiften rüzgar eser bir gemide, çocukça sözler verilir, gülüşülür, "o" günün geleceğine duyulan inançla en ince ayrıntısına kadar kurgulanır hayat. Bizim kontrolümüzde değil biliyorum, öğreniyorum, sadece güzel şeyler düşünürsek mutlaka güzel şeyler yaşayacağımızı görmek istiyorum. Kötü düşünceleri kovmakla uğraşıyorum bu aralar: daha uzunca bir süre benimle, bizimle kalacağına, binlerce şarkı söyleyeceğine, kapıyı çaldığımda sıcacık bir "hoşgeldin" duyacağıma, öğlen uykusundan domates kokuları eşliğinde uyandırılacağıma inanmak istiyorum. Gidersen eğer, yeni biçilmiş çimen kokusu, "benzemez kimse sana tavrına kurban olayım", yağmurdan hemen sonra ortalığı kaplayan toprak kokusu çok acıtır canımı. Ne çok şey kattın bana, zaman zaman kızsam, eleştirsem de ben ne çok benzemişim sana. Gidersen eğer, ben de vazgeçerim galiba, en iyi ihtimalle bir Akdeniz kasabasına yerleşip, yerlerine binalar dikilen portakal, mandalina bahçelerine ağlarım ya da Ankara’ya gidip Kurtuluş Parkı'nda koşuşturan o gencecik, umut dolu kızı ararım. Kimseye hesap sormam ama, affederim onları. Gidersen eğer, ben de benden giderim. içimdekilerin çoğu sen, gidersen, biterim....
Jovah, neredeyse koştuğunu fark ederek yavaşladı, sonra durdu, ve denize baktı. Kaçacak hiçbir yer yoktu. Önünde, sonsuz bir hiç uzanıyordu. Ve ev büyük bir mesafe uzaklıkta idi.
Güneş ışığı, özel keşif giysisinin gümüşü üzerinde parladı. Denizin karşısında, güneş, üstlerde koyu maviye dönen, gök mavisi bir gökyüzündeki, kabarık beyaz bulutların üzerinden, kırmızı ve turuncu ışıklarını saçıyordu. Manzara, oldukça güzeldi, fakat; o bakmak için ancak durabilmişti.
Başka biri, yalnızca diğerleri gibiydi. Hala, oldukça ışık yılı uzakta, yardımcı pilotuna, "Eğer bu biri değilse, bunun biri olmadığına anet oldun, herhangi bir yerde." dedi. Korkularınızı dile getirmemelisiniz, diye düşündü. Bir çocuk bile bunu bilir. Bu, onların gerçekleşmesini çok daha kolay yapar. Bazı sebeplerden, annesini düşündü, annesinin ona olan inancını. 20 yıl...
Etraflıca test ettiler, daha sonra, her testi yeniden yaptılar. Bezginlik içinde kaskını çevirdi, giysisinden hava bağlantılarını çıkardı, kaskı çıkardı ve kumların üzerine fırlattı. Kask, bir kayaya çarparak, durdu. Sarışın saçlarını silkti, son saç kesiminden beri aylar geçmişti. En yakın zamanda saçlarını kestirmeliydi.
"Onu çıkarmamalıydın." dedi, gemiden Gaia'nın sesiyle, kumların içindeki yerinden kaskı.
"Ne fark eder." diye cevap verdi Jonah. "Şimdi hiçbir hastalık kapmayacağım, değil mi." Hoparlörde onun uğuldamalarını duyabiliyordu, daha sonra, yorum yapmadan düğmeye bastı.
Resmi emirler zıttına olmasına rağmen, kaskını çıkarması hiçbir şey fark ettirmemişti, sorun da burada yatıyordu. Atmosfer oksijen, nitrojen ve hidrojen dolu idi. Ortamı kötü kokutmak için yeteri kadar metan ve amonyak vardı, ama nefes almak zor değildi.
Gaia'ya kaba davranmak istememişti, fakat Gaia, onu, bunu bilecek kadar tanıyordu. Birlikte çalıştıkları bu aylar, bir görünür problem dışında, kötü aylar olmamıştı: Gaia'nın Jovah'tan daha kolay kabul ettiği bir sorun. Gaia bir mühendisti, ve mühendislik, içinde kendini kaybedebileceği bir mücadele idi... bekleyebileceği, uzun gelecekte, düşleyebileceği. Jovah için, durum farklı idi.
Bu orta yaşlı gezegenin denizi, henüz çok tuzlu değil, tamamen mükemmel, iyi su içeriyordu, fakat bu, gezegensel gelişimin bu seviyesinde olabileceği gibi idi. Kıyı şeridindeki kayalar, bu büyüklükteki yetişkin bir gezegende, bir okyanus kıyısında bulunamayacak çentikli şekillere sahipti. Birisi, bolca yuvarlak ve aşınmış kaya da bulabilirdi, fakat, ne yazık ki, Jovah ve onun teorilerine göre, bu gezegen o kadar da genç değildi.
Bulunan bir fosil kaydına dayanarak, gezegenin yaşamında bu evrede, burada, ekvatoryal bölgelerde, yetişkin bitki oluşumları bolluğu olmalıydı. Denizler yaşamla dolu olmalı, gökyüzü uçan şeylerle, bir şeylerle dolu olmalıydı. Fakat hiçbir şey, en küçük, en ilkel yaşan biçimleri bile yoktu. Hiçbir şey. Tanımlanabileceği kadarıyla, hey zamanki gibi, hiçbir şey olmayacaktı. Hiçbir şey.
20 yıl eğitim, ne için. Jovah'ın uzmanlık alanı yıldızlar arası uzak yolculuğu ve keşfi idi, fakat, politikacılar, yatırımlarının karşılığı olmadan, bir yıldızlar arası uzay programını finanse etmeye devam etmeyeceklerdi. Ne de olsa, evden birkaç ışık yılı uzaklıkta, sömürgeleştirme için uygun gezegenler vardı. Üzerlerinde keşfedecek canlının olmaması, politikacılar için bir şey farkettirmiyordu.
Eksobiyoloji ve Eksobotanik: Javah'ın ana çalışma alanları. bir iş başvurusunda bunların, ona çok yararı olurdu. Gerçekten başka yol yoktu; uzmanlık alanı yoktu. Mezun olduğu, en üst düzey bilimsel çalışmaları hayal olmuştu. Bu düşünce, en korkutucudan daha kötüydü. Buna alışmayı denemenin aylar sonrasında,
hala kafasında bu düşünceyi kontrol edemiyordu. Eksobiyoloji ve Eksobotanik, uygulamasız teoriler. Deli, şarlatan bilimi. Hayır. bunu düşünemiyordu.
Giysiyi çıkarabilmeyi de diledi, fakat bunu iki seferde başarabildi. Çömelerek, düşünmemeye çalışarak, giysisinin tuvalet fonksiyonlarını kullandı... düğmeye bastı ve sifon mekanizmasının, atık torbasına boşaltmasının, ultrasonik temizleyicinin temizlemesinin sesini dinledi. Her şey gayet muhtazam ve düzenli idi... oldukça medeni. Oldukça boş. Tuvalet ihtiyacınızı gideriyor ve temizlemeye bile gerek duymuyordunuz. Giysi fonksiyonları çoğu metali kaynak yapabiliyor ve kesebiliyor, eğer odun varsa, odun yakabiliyor, varolmayan uzaylılara karşı koruma ve savunma sağlabiliyor, giyeni hastalıklardan koruyabiliyordu... fakat hastalık yoktu. Muhtemelen bu giysiyi bir daha asla giymeyeceğim, diye düşündü. Bu düşünce, onu cesaretsiz hissettirdi ve alnını eliyle sildi, sonra tekrar oturdu.
Kaskına, kumun karşısındaki gümüşüne baktı. Tabii ki, kaskın ikinci bir amacı, giyenini kirlilikten korumaktı, fakat kirlilik yoktu... kirliliğin en zayıf ihtimali bile. Bu gezegende, indikleri ellinin üzerinde diğerlerinde olduğu gibi, baştan başa bütün keşifleri boyunca ve sayısız diğerlerinde olduğu gibi, aralıkları şey yine kayıptı. Yine.
"Hiçbir lanet olası hayat. imkansız, fakat hayat yok. Asla hiçbir hayat." Dizlerine çöktü, giysilerini yırtarak, saçlarını çekerek. "Hiçbir lanet olası, lanet olsaı hayat."
Atık torbasını monte edildiği yerden çıkardı ve denize doğru savurdu. Hava sisteminin kablolarını ve vanalarını söktü, toplama araçlarını tekmeleyerek örnekleme takımını çekip çıkardı, yere attı üzerinde zıpladı ve ezdi.
Kızgınlığı sonunda bitti, fakat örnekleme taakımını düştüğü yerde bıraktı. Kimse onu bulmaya gelmeyecekti ve ona bir daha ihtiyacı olmayacaktı.
Her şey kusursuz olarak yerinde idi. Yaşam için daha ideal bir gezegen adayı düşünülemezdi. Karbon bazlı organik kimyasallar boldu. Uzun dizgili moleküller, alifatik asitler, üre, amino asitler, nükleik asitler ve proteinlerde bulunan temel yapılar. Yaşamın denizdeki bütün yapı blokları.
Tahmin edebildikleri kadarıyla, milyonlarca yıldır. belki bir milyar yıldır, her şey yerinde olmuştu. Fakat hayat yoktu. Hiçbir zaman, hiçbir zaman hayat olmamıştı. Dağlarda, vadilerde yeşillikler yoktu. Her zaman olduğu gibi, diğer gezegenlerde olduğu gibi hiçbir şey, bir mikrop, bir virüs bile yoktu.
"Jovah," dedi Gaia yeniden, haberleşme cihazına. "Jovah. Hadi. Gidelim. Burada yapacak başka bir şey yok. Zamanımız zaten geçti."
Yapılacak hiçbir şey. Problem bu değilmiş gibi. Her şey burada idi. Her şey burada idi ve hiçbir şey burada değildi, ve sorun buydu, her zamanki sorun, çözülemez sorun. Konuşmak için tıkanmış olarak, haberleşme cihazının koluna, kalbinde negatif düşüncelerden başka şey olmaksısızın, haberleşme cihazının düğmesine, "olumlu" sinyali için iki kez bastı. Elinde şapka ile, kumsaldan aşağı doğru, geldiği yoldan ağır ağır yürüdü.
Gemiye doğru, adımlarını izleyerek Jovah, araca yaklaşınca baktı, kumların üzerindeki sarp kayalıkların yanında ne kadar küçük göründüğüne şaşırdı. Bütün teknolojisine rağmen, geminin yuvarlak dış cephesi, tek açıya yükselen kayalıklardan daha yaşlı görünüyordu.
Gezisi bitmemişti. Bir daha gitmeyecekti... elki kimse gitmeyecekti. Evde, hükümetten destek için baskılar azalmıyordu. Evrende, olmadığı kanıtlanan bir şeyi kovalamak için alınan destek, bütçede uzun süre yer almayacaktı. Eve dönmenin koşullarını düşündü... kirliliği, kalabalığı, bozulmaları... kendi hayal kırıklıklarını... Bu son hatayı bekleyen karşılama tipini, ve dönmesine ve sahile inmesine neden olan anıları.
Ama neye, diye düşündü, ve nereye, elinde kaskı ile gemiye girdi, çocukluğundan beri hayal ettiği uzaylı ile asla karşılaşamamak, asla o garip ve muhteşem eli sıkamamak. Kendine güldü, önce içinden, sonra kahkahalarla. Bir koloni bulmaya yardım edebilirdi... hala mücadeleler olacaktı. Fakat keşifler olmayacaktı... Rüyaları bir serap olmuştu. Teslimiyet, içinde, yavaş yavaş başlamıştı, bu isimsiz denizdeki günbatımı gibi, giderek koyulaşarak.
yazıyorum işte...ne yazdıgımı, ne yazacagımı bilmeden yazıyorum.
bir şeyleri düşünmedigimi yahut birşeylein içini dolduramayacagımı bile bile yazıyorum.
doguştan hakkım olan 'düşünebilmek''istidadım elimden, kendi rızam olmadıgı halde alındıgı için yazıyorum.
küçük bir organizasyon için olsa da bütün bir sanata kafa tutarcasına yazıyorum aslında.
bir sürahiden agzına kadar dolmasını beklemeden taşmasını istemek herhalde riyakarlık olur.
daha tabanımı dahi doldurmadıgım halde benden taşmam istendigi için yazıyorum.
ben, kendime sordugum sorulara yanıt alamadıgım için yazıyorum.
ben, bana sorulmadıgı halde benim adıma alınan kararlara tepki olarak yazıyorum belki de.
her şey bir yana, hangi konuda olursa olsun, şimdi adına yaptırım dedikleri dayatamayı bir türlü kabullenemiyorum.
beni ikna edin, inandırın ama asla bana dayatma yapmayın...
dayatma kadar insanın yapısına ters bir davranış tanımıyorum.
evet ben bir kapalı hududu aşıyorum.
ve bir parça da olsa kendi adıma düşünebildigim için yazıyorum.
ben, benim yerime bir şeyleri düşünenlerden düşüncelerimi geri istiyorum artık.
kendi adıma kendim düşünmek, kendim için ibr şeyler yapabilmek, kendi yaptıgım hataların sonuçlarına kendim katlanmak istiyorum.
bütün bunlara kim inanır dersiniz?
aslında bu ne zor, ne de kolay bir iş.
kim inanır, kim inanmaz?
tebeşirle kondurulmuş bir nokta kadar basit ve sefil bir köylü inanır.
yük altında iki büklüm, akşama kadar solumaktan başka bir hayatiyeti olmayan bir hamal inanır.
ötesi var mı?
ya en aptal, ya en akıllı inanır.
aptal da ne demek?
tam akıllılık kabil mi ki, tam aptallık mümkün olsun?
aptal dedigimiz çok defa üstüne hiç bir yazı yazılmamış boş kagıda benzer.
madem ki boştur, güzeli bulamamıştır.
fakat madem ki yine boştur çirkinden kurtulmuştur.
aptalın şuuraltı veya şuurüstü kavrayışıyla bulunmuş kimbilir ne hakikatler var.
hakiki aptal o boş kagıdın üzerinde hiç bir yazı yazılmamış olan degil, saçma-sapan, kör-topal, yalan-yanlış şeyler karalamış ve onlara sımsıkı sarılmış olandır.
yani;aptallıktan yola çıkıp akla varamamış ve yarı yolda kalmış idrak cücesi.
inanmak, ya çok üstün, kendi kendini kül edecek kadar üstün bir akıl davasıdır; yahut yarı yolda bangır bangır iflas eden aklın her türlü estetiginden mahrum, fakat gizli bir ruh feyziyle gayesini sezmiş ve fikir kargaşasından kurtulmuş saf ve basit adam işi.
o akıl budalaları ki, gözün nasıl gördügünü anlamadan gördügü şeylere inanırlar, fakat görmediklerine inanmazlar.
gözlük üstüne gözlük takarlar ve üstelik görüneni bile görmezler.
işte onlar ellerinde birer istiklal pervasızı taşırlar, eşya ve hadiselerin posalarını hep onunla incelerler ve hiçbir şey bulamazlar.
şudur ki, birinin oluşundaki sırları bilmedigimiz halde, öbürünün meydana gelişini, bütün dış şekilleriyle tanıyoruz.
biri aklımızı, çepeçevre sarmış bulunur.
bu yüzden, biri bin kere olmakla yeni kalıyor da, öbürü bir kere olmakla eskiyi veriyor.
ne garip aslında, birileri geliyor bizim yerimize bizi düşünüyor, bizim adımıza kararlar alıyor ve biz ses çıkartmaya kalkıştıgımız zaman düşüncelerimizden dolayı suçlu oluyoruz.
aslında ne gerek var ki, bize bu tekrarın, belki en kaba, fakat en saygılı cephesiyle düpedüz tekrarın, hiçbir şahıs mümtazlıgı ve hiçbir alet hususiligi göstermeyen hakir ve basit bir halkası olmak yeterken...
