--spoiler--
13.Yüzyıl Selçuklulara ait GÖKKURT kapartmalı pano kanatlı kurt.
Türklerin her yüzyılda sembolü kurt olmuştur. Bozkurt denince akla bir siyasi parti gelmemelidir.Bozkurt bütün Türklüğün sembolüdür!!
Türklerle ilgili tarihi eserler Devlet müzelerinde olması gerekirken Antika satış mağazalarına meze oluyor.Kültür Bakanlığı ne iş yapar bu ülkede.Bu resimleri bulan bizlere ulaştıran N. Bilgili Yakaryılmaz hanım efendiye teşekkürler.
--spoiler--
Sağ el ile bozkurt işareti yapmak, Türkiye dışında Güney ve kuzey azerbaycan'da, tataristan'da (tatarların yaşadığı her yerde), doğu (suriye) ve batı (ırak) türkmeneli'nde de fazlaca görülmektedir.
Ord. Prof. Dr. Fuat Köprülünün ATATÜRK'e Türkiyat Enstitüsünün ambleminin nasıl olması gerektiğini sorduğunda ATATÜRK şu cevabı vermiştir:
Karlı Tanrı Dağları'nın önünde elinde meşale tutan bir BOZKURT olsun, bu meşale genç Türkiye Cumhuriyeti'nin ilminin ifadesi olsun. Ergenekon'dan çıkmamızda kılavuz olan BOZKURT, TÜRK'lüğün Anadolu topraklarındaki yeni devletinin kuruluşunu ifade etsin.
Kaynak: Millî Kütüphane Arşivlerinden, Prof.Dr. Osman Fikri Sertkaya, Atatürk ve Türk Dili Türk Dili dergisi,s.599, Ankara,Kasım-2001,s.549
KIBRISTA BOZKURT SEMBOLLÜ iLK SiYASÎ PARTi Eski Türk alfabesinin (Göktürk alfabesinin) T ve O harfleri 1944de Kıbrısta Dr. Fazıl Küçük tarafından kurulan ve ilk siyasî parti olan Kıbrıs Millî Türk Halk Partisinin ambleminde ve bayrağında da kullanılmıştır. Ancak buradaki anlamı Türk`ün Ocağı olarak yorumlanır.
Erzurum ve çevresinde doğum yapacak hanımı al basmaması için yastığının altına bir parça Kurt derisi konulur. Kadını ve çocuğu koruyacağına inanılan bu uygulamanın derinliklerinde Ata Ruhu, Kurt Ata inancı olmalı.
Güney Doğu Anadoluda kırsal kesim ebelerin de mutlaka bir Kurt Kafatası kemiği bulunur. Ebeler kırk basan çocukları bu kurt kafatasını hamam tası gibi kullanarak yıkarlarsa çocukların şifa bulacağına inanılır.
Karaçay Türklerinde hamile kadınlar yanlarında kurt dişi taşırlar. Dünyaya gelmiş erkek çocuğun beşiğinin dört yönüne kurt resmi çizerler.
Kuzey Azerbaycanda loğusa kadının yastığının altına bebek erkek ise; kurdişi, bıçak, kurt ağzı, kartal gagası, kemik konulur. Kız olsa dopak, makas, iğne, sap, üsküf, ayna konulur.
Sarıkamış, Kars ve çevresi Türk aşiretlerinde erkek çocuğun büyüyünce cesur olmaları için burun kanatları iğne ile delinip buradan kurt kılı geçirilir. Bu yörede çocuk beşikleri için yapılan koruyucu büyülerin içerisinde Kurttırnağının da konulduğu olur.
Salıncakta sallanmakta olan kıza çubukla vurulur ve aniden nişanlısının ismi sorulur. Kızın ismini söyleyeceği genç erkeğe hemen gidilip müjde verilir ve kız istetilir oğulları olur ise kurt dişi ve kurt damağı ile yıkanılır. Böyle çocukların cesur olacağına inanılır.
Moğollara yenilen Kumanların bir kısmının Kafkasya çevresine ve Gürcistana iner, bir kısmı da Böneke inip Hıristiyan olurlar. Hıristiyan Kumanların Şamanlıktan / Tengricilikten bir türlü ayrılamadıkları belirtildikten sonra Bönek gece çadırından çıkarak kurt gibi uludu Kurtlar buna cevap verdi. Buradan düşmanı yeneceğini anladı. Kaşkarlı Mahmutun verdiği bilgiye göre hamile kadına tilki mi yoksa kurt mu diye sorarlar. Tilki diye cevap verenin kızı, kurt diye cevap verenin ise oğlunun olacağına inanılır.
Bulgaristan Türklerinde Hıdırellez de üzerinden atlanılan ateşten alınan közün üzeri örtülür. Sabahleyin külün üzerindeki şekillere mana verilir. Şekiller kurt izine benzer ise mutluluğa yorumlanır. Kurt gelecekteki başarıların simgesi olarak kabul edilir.
Bu tespitte yeniden doğuşun simgesi olan Hıdırellez motifi koruyuculuğun simgesi olan od/ateş/ocak ile ve gelecekten haber veren yol göstericiliğin simgesi olan Kurt motifi ile birleşmiştir.
Avar ve Kumuklarda da köpeğin kurt gibi uluması ölüm haberi olarak algılanır. Kırımda köpeğin kurt gibi ulumasının uğursuz işareti olduğu inancı çok yaygındır. Kötü bir haberin geleceğine yorumlanır. Yol gösterici geleceğin iyi haberinin müjdeleyicisi olarak bilinen kurdun uluma şeklinin köpek tarafından taklit edilmesi halinde uğursuzluğa yorumlanışı anlamlı olmalı. Kafkasyada Kumuk ve Nogaylar arasında köpeğin kurt gibi uluması, onun gözüne bazı kara iyelerin görünmüş olması şeklinde izah edilmektedir.
Tatar Türklerinde insan ismi olarak Kurtnezirin olması Kurt Nezir, kurda adak, veya kurdun adağı demektir. Nitekim Muhammed Nezir, Muhammede adak kurban, veya Muhammed Adağı kurbanı demek olmaktadır. Kurdun kutsal olduğu dönemdeki bir ifade biçimi islamiyette içeriğini yitirmeden sürmüştür. Yine Kırım Türklerinde Seyit Börü, Seyit Kuvtov ve Kurt Seyidov gibi insan isimleri vardır. Seyit bilindiği gibi Hz. Muhammedin soyundan gelenlere verilen bir isimdir.
Don değiştirme itibariyle kurt bahsine tekrar dönülecek olursa, Cebe kelimesi metinlerde, miğfer bazen de Cübbe karşılığı olarak kullanılmaktadır. Kurtun başta, miğferde veya sırtta, kaftanda oluşu onun genel anlamda don karşılığında kullanılmasından kaynaklanmaktadır. Şahıs böyle bir dona bürünmüş olmaktadır. Kurtcebe, Kurtdonlu demek olmalı. Nitekim Kurtcebe ismini, insan ve aile adı olarak tanıyoruz.
Karaim Türklerinde köklü bir kurt kültü vardır. Karaimlerde Kurttan türemiş olma inancı çok yaygındır. Karaimlerde sık tekrarlanan bir söze göre Temelimiz kurttan olmuştur.
Kaynaklar:
-Y.Kalafat, Doğu Anadoluda Eski Türk inançlarının izleri, Ankara, 1995 sh. 91.
-A.Rıza Yalgın, Anadoluda Bozkurt, Halk Bilgisi Haberleri, 1931, sh. 20.
