dünya'da birçok firma markalaşma konusunda çok ileri düzeydeyken türkiye'deki firmaların yurtiçinde dahi markalaşma sorunu yaşamasına neden olan sebeblerdir.
- en önemlileri tek elden yönetilmeye çalışmak ve araştırma - geliştirmeye önem vermemek
- reklam harcamalarını gereksiz masraf olarak görmek olabilir.
markalaşma için gerekli paranın harcanmaması tabii ki. bunlar nelerdir efendim:
1. ve en önemlisi markaya yapılan reklamların limitinin sıfıra gidiyor olması
diğerleri ve hemen hemen 1. kadar önemli olanları: genel bir kalite anlayışının olmaması, çalıştırdığı elemanları seçmede yeterince seçici davranmamak, gerçekten çarpıcı ve akılda kalıcı bir logo sahibi olmamak, paranın fazlasını işe büyütmeye değil de cebe atarak günü kurtarmak niyetinde olmak şeklinde sıralanabilir.
geleneksel aile yapısının firmalarıda etkilemesidir. şirketin söz sahibi bir yenilik yapmak ister fakat aile büyükleri veto eder. o firmada kendi yağında kavrulmaya çalışır. tarihe karışır belki de.
bir markayı büyük yapan en önemli unsur kimliğidir. kimlik oturtma işlerini markalarımızın birçoğu başaramamaktadır. bu konuda alman ve amerikan firmaları uzmandır.
marka, kimliğini oluştururken,kendisi ile kişilerin geçmişini aynı çizgide eşgüdümler.bu şekilde kendini tanımlarken,diyalektinten de faydalanır. reklamlar en büyük araçtır. marka, reklamlarda, marka kullananların nasıl insanlar olduklarını ve kimlerin o markayı kullanmadığını anlatır.
bir kitapta okumuştum. vehbi koç u geliştiren* en büyük hale getiren anonim şirkete dönüşmesidir. aile şirketiden çıkarak,profesyoneller-ailedekiler bileşimini sağlamalarıdır.
şu an şirketini satmaya çalışan bir duayenin konuya dair cümlelerini kendi ifadelerimle birleştirip, aktarmak isterim: markalaşma uzun süreçtir. devamı için sürekli çalışarak geçen ömürler adamak gerekir. çok rahat büyüyen,hazıra alışmış,fırlama 3. nesil ise şirketin değerini,çekilenleri bilmiyor,anlayamıyor. zannediyor ki,para ağaçta yetişiyor. markalaşmanın en önemli sürecinde yani,3. nesilde, en büyük sorun ortaya çıkıyor. genelde aile şirketleri çöküyor.
markalaşma sürecinde talep çok önemlidir, istediğiniz kadar kaliteli reklam yapın, ürettiğiniz marka ilgi görmezse yaptığınız yatırımlar bir işe yaramaz. markayı marka yapan takipçileridir. harika bir tiyatro oynanıyordur ama salonda seyirci yoktur. o zaman bu tiyatro başarısız olarak nitelendirilir.
yerli markaların kurumsallaşamaması yani halkın ilgisini çekememesinin sebebi halkımızın genellikle yerli malı kullanmaya çekinmesinden kaynaklandığını düşünmekteyim. özellikle markanın adı türkçe ise şansı yarı yarıya düşüyor.
örneğin ''yumatu'' markası,
bir dönem herkesin evinde ''yumatu'' marka elektronik eşyalar vardı. japon markası zannedildiğinden büyük güven kazanmıştı. sonra bir kaç yıl içinde açılımı ortaya çıktı ''yusuf-mahmut- turan'' sonra azalarak bitti ''yumatu'' bitti derken mağazası falan var şişli de ama dandik marka olarak biliniyor artık.
türkçe isimle kurumsallaşabilmiş en büyük markalar arasında ay-yıldız, zeki triko ve arçelik geliyor sadece aklıma.
aslında türkiyede çok fazla marka vardır. ancak markalaşanlar genelde işlerine ilk başlayanlardır. yani o ürünü veya hizmeti bulanlardır. aygaz selpak mutlu akü dyo
gibi...
bir de atiker vardı kurtlar vadisi'ni sunan. onlar da marka oldu. demek ki neymiş, ilk olmak kadar doğru yerde, doğru zamanda, doğru reklamı vermek de önemliymiş.
türkiye çapında markalaşan bir çok firma vardır. standart, kalite, istikrar, yönetim ve reklam gibi konularda başarılı çalışmalar, markalaşmayı sağlar. ancak yeteri kadar türk markası yok, ya da dünya çapında bir türk markası yok derseniz; markalaşmanın türkiye için yeni ve adapte olunamamış bir kavram olduğunu hatırlatmam gerekir. ileride çok daha başarılı olunacağı kesindir. tabii ülke ekonomisi ve hükümetler, üreticilere yeterli şansı verirlerse.
aile şirketi olmalarındandır. yönetim kadrosu dayı,amca,baba,dede vb. kişiler olduğu sürece ilerleme şansları çok düşüktür. idare ekibi profesyonel kişilerden kurulursa büyüme kendiliğinden gelir.
Sen elbise yaparken, düğmeni veya kumaşını dışardan alırsan zaten onlara mecbursun. Başkasının yapıtları senin elindeyken markalaşmak çok uzak bir teorem.
efendim öncelikle, özgünlük, prensip ve hırs yoksunu olmalarından kaynaklıdır. şöyle ki;
özgünlük; bugüne bugün övünçle andığımız bursa'nın inegöl ilçesinde kayıtlı olarak çalışan yaklaşık 4000, kayıtsız olarak çalışan 2000 civarı firma vardır. dünya'da ülkemizi fuarlar vasıtası ile temsil etmektedirler. Lakin; aralarında ar-ge departmanı kurup, ar-ge'de çalışan personelini kopya çekmemeye teşvik edenler yok denecek kadar azdır. Bilin ki bir koltuğu beğendiyseniz, aynı koltuk diğer 3999 firmada da vardır. Bunun yanında ikea gibi bir firmanın kataloğunda 20-30 sayfalık tasarımcı ekibi listesi gözlemleyebilirsiniz.
prensipler; ülkemizdeki firmaların personeli kaç olursa olsun, asla kurumsallaşamaz. birden fazla nedene bölünebilir bu da. Aile şirketi olmak, işe göre adamdan ziyada amcamın oğluna göre iş, görevlendirmelerin yanlış ya da hiç yapılmamış olması.
hırs yoksunluğu; türk insanı az ile yetinmeyi bilir. "büyük başın büyük derdi olur"undadır. uğraşmaz, uğraştıktan sonra sıkılır.
ne yazık ki profesyonel anlayışa bürünememeleri. şirket büyüdüğünde profesyonel kişilerle çalışacaklarına hala aile içinde durumu halletmeye çalışmalarıdır.
dış piyasaya açılma korkusu ile beraber gidecekleri ülkenin tarihini ve kültürünü bilmemek. bu işler ajan işi gibidir bir iş yapacaksanız ülkeyi yapacağınız iş üzerinden değil genel anlamda araştırmak gerekir.
