seçimlerde sandığa gidip oy verecek olan seçmenlerin neye ve hangi düşünceye göre oy verecekleri kapsamında yapılmış analizler sonucu ortaya çıkan tiplerdir. 5 adettirler.
başlıklar halinde şöyledir:
1) Fanatik Seçmen (çekirdek seçmen)
2) Milliyetçi Seçmen
3) Bilinçli Seçmen
4) Ekonomik Seçmen (çıkarcı seçmen)
5) Bilinçsiz Seçmen
şimdi açıklayalım
1) Fanatik Seçmen
Çekirdek seçmende denir. Parti tabanları ve ideolojiye bağlı kişilerden oluşurlar. Kime oy verecekleri bellidir ve asla ama asla değiştirilemez. Çoğu parti üyesidir, parti üyesi olmayanlarda eskiden parti üyesidir veya ideolojik çalışmalarda bulunmuştur. Ya da en iyi ihtimalle bir ideolojiye bağlı kitaplar okumuş ve o ideolojiden şaşmamak üzere sürekli o ideoloji çizgisindeki partiye oy veren kişilerdir. Türkiye'deki seçmenin %30'u Fanatik Seçmendir.
2) Milliyetçi Seçmen
Burda bahsedilen Milliyetçilik anladığınız anlamda ırk milliyetçiliği değildir. Veya akla MHP'yi getirmemelidir. insanlar çeşitli konularda Milliyetçi olabilirler. Irk milliyetçisi, din milliyetçisi, meslek milliyetçisi gibi. Örneğin aleviler oy verecekleri partinin kendilere yakın olmasını isterler ve buna göre seçimlerini yaparlar. Keza din milliyetçileri oy verecekleri partinin kendi dinlerine yakın olmasını isterler. Ya da farklı bir açıdan ele alırsak sanatçılar sanatı destekleyen partiye oy vererek meslek milliyetçiliği yaparlar. Bu şekilde çoğaltılabilir. Bu seçmenlerin oyu zorda olsa değiştirilebilir. Eğer partiniz ile bu seçmenlere yönelik çalışmalar yaparsanız onların oyunu kazanabilirsiniz. Fakat gene de büyük radikal değişiklikleri olmaz. Örneğin MHP ye oy verecek bir seçmen oyunu değiştirip BBP ye verebilir, tutupta TKP ye vermesini beklemek ironi olur. Keza aynı şekilde AKP ye oy veren din milliyetçisi bir seçmen oyunu değiştirse muhtemelen Saadet partisine verecektir. Bir başka örnek daha çoğaltacak olursak Atatürkçü bir seçmen oyunu chp den çevirip işçi partisi veya mhp yönünde değişebilir.
3) Bilinçli Seçmen
Siyasetle çok fazla bir bağlantısı olmayan ancak ülke sorunlarıyla yakından alakadar olup, haber dinleyen duyarlı seçmenlerdir. Malesef sayıları gitgide azalmaktadır. Partileri icraatlarına göre değerlendirip buna göre oylarını verirler. Önceki dönem akp ye vermiş olan bilinçli bir seçmen yapılanlardan memnun kalmaz ise oyunu chp yönünde değiştirebilir. Genelde yapılan hizmetleri kıstas alırlar. Bunun yanında belli kriterleri de olabilir. Örn: ülke huzuru, modernlik, gelişim, başarı. Ülkede çıkacak huzursuzluklar ve ekonomik krizler bu seçmenin oyunu doğrudan etkiler. Yeni oy verecekleri partiyi de muhalefetteki başarılarına göre değerlendirirler. Ve oy verirken oylarının boşa gitmemesi adına meclisteki partilerden birini veya barajı aşacağı muhtemel olan partilerden birini tercih ettikleri gözlenmiştir.
4) Ekonomik Seçmen
Çıkarcı seçmen de denir. Genelde iş camiasındaki kişilerdir. iş adamları, holding çalışanları, genel müdürler vs. Hükümetin kendilerine yönelik politikaları, ülkenin pazar payına ve yabancı sermaye yönetimine yönelik çalışmalarına bakarlar. Eğer işleri tıkırındaysa hükümetin değişmesini istemezler. Ülkede çıkacak iç karışıklık, huzursuzluk bu seçmene direk etki eder zira işleri bozulur. Oylarını değiştirmeleri hep zor hem de çok kolaydır. Bu tamamen politikayla ilgilidir. Eğer hükümet kendi zenginlerini yaratma yoluna gidip diğer iş adamlarını saf dışı bırakırsa tüsiadın tepkisini çeker. Ve iş adamları fabrikalarında binlerce kişiyi çalıştırdıklarından en azından yanlarında çalışan işçilerin üçte birinin oyuna etki edebilirler. Yani sabancıyla arasını bozan bir hükümet onbinlerce oy kaybedebilir. Bu anlamda küçümsenmemesi gerekir. Öte yandan sol ve komünist politikalar serbest piyasa ekonomisini desteklemediği için bu seçmen tipi zorunlu olarak sol partilerden uzak durmak zorunda kalmıştır. Liberal ve demokrat partiler bu seçmen tipi için en ideal partilerdir. Bu seçmen tipinin bir özelliği de ya iktidar ya da muhalefetten birini seçerek oyunu kullanmasıdır.
5) Bilinçsiz Seçmen
Başı boş, aklı beş karış havada, kendinden haberi olmayan seçmendir. Sağdan soldan duyduklarına göre oy kullanır veya kullanmaz sandığa gitmez. Oyunu çok kolay bir şekilde değiştirebilir. Son dakikaya kadar kime oy vereceği belli değildir. Gel sana çikolata ısmarlıcam şu partiye oy ver derseniz gidip o partiye verebilir. ideolojilerden bihaber olmasının yanısıra ülke gündemiyle de uzaktan yakından alakaları yoktur. Siyasette bezleri yoktur. Rahatlarına düşkündürler. Bana dokunmayan yılan bin yaşasın zihniyetindedirler. Şayet bu seçmenin rahatına dokunursanız sizi düşman beller ve oy verebileceği muhtemel partiler arasından çıkartır. Mesela akp hükümeti içki yasağıyla bu seçmenin bir bölümünü kaybetmiştir.
