türk edebiyatının en önemli isimlerinden biridir sabahattin ali. aynı zamanda leylim ley, melankoli gibi bir sürü enfes şarkının da söz yazarıdır. öğretmendir, aydındır. türkiye'de hatırı sayılmamış aydınlardan biridir ne yazık ki. ölmüştür, öldürülmüştür.
"bir zamanlar birbirlerinden ayrılmak, birbirlerini kaybetmek ihtimalinin korkusunu çekmiş olmasalar, belki de birbirleri için ne kadar kıymetli olduklarını hâlâ bilmeyeceklerdi."
"Bizim en büyük maharetimiz nefsimizden beraat kararı almaktır. Vicdan azabı dedikleri şey, ancak bir hafta sürer. Ondan sonra en aşağılık katil bile yaptığı iş için kâfi mazeretler tedarik etmiştir."
`
Tesadüf seni önüme çıkarmasaydı, gene aynı şekilde, fakat her şeyden habersiz, yaşayıp gidecektim.
Sen bana dünyada başka bir hayatın da mevcut olduğunu, benim bir de ruhum bulunduğunu öğrettin.
,
kürk mantolu madonna eserini her okurunun, türkiye'deki tüm kitapseverlerin, hatta dünya'da tüm edebiyatseverlerin okumasını gönülden dilediğim, çok ama çok özel bir yazar; derinlikli, duyarlı bir aydın.
şöyle bir önerim de var; kürk mantolu madonna'yı gittiğiniz her kitapçıda insanlara tanıtın. misal bendeniz istiklal caddesi'ndeki yapıkredi yayınları'nda kürk mantolu madonna'yı eline almış, inceleyen hanımefendiye bu muhteşem eserin harikuladeliğini anlatmaya çalıştım ve ekledim türk değil yalnızca dünya edebiyatının en güzel eserlerinden biridir; dedim.
hayatta inanmadığımız şeyleri ister istemez tekrarlayarak ne kadar çok zaman kaybediyoruz; biraz da gönlümüze dokunan, ruhumuzu kavrayan şeyler üstüne konuşalım insanlarla hem de hiç tanımadığımız insanlarla...
Beni bu kadar çok sevdiğine bir türlü inanmadığım için sana aşık olmadığımı zannediyormuşum.Bunu şimdi anlıyorum.Demek ki, insanlar benden inanmak kabiliyetini almışlar.Ama şimdi inanıyorum.Sen beni inandırdın. Seni seviyorum.
Deli gibi değil, gayet aklı başında olarak seviyorum.Seni istiyorum.içimde müthiş bir arzu var.Bir iyi olsam!
toplumcu-gerçekçi sanatçılardandır. kuyucaklı yusuf romanıyla ünlenmiştir. kürk mantolu madonna romanı da sevilen eserleri arasındadır. marko paşa adlı mizah dergisinde yazdıklarından ötürü katledilmiştir.
şiirle edebi hayatına başlamış ama hiç şüphesiz öyküleriyle türk edebiyatında yer yapmıştır. kuyucaklı yusuf, içimizdeki şeytan ve kürk mantolu madonna yazdığı romanlardır. ilk romanı olan kuyucaklı yusuf anadoluda köy hayatını anlatırken kürk mantolu madonna ve içimizdeki şeytan'da şehir hayatından bahsetmiştir. yaşadığı zamanlar da yaşar nabi ve nazım hikmet'ten övgüler almıştır. bir zamanlar onunda da adı nazım hikmet gibi yasaklılar listesine girse de eserleri yıllar sonra tekrardan derlenmiştir. yazdığı romanlarda olduğu gibi hayatı trajedilerle dolu olan sabahattin ali, faili meçhul bir cinayetle 1948 yılında ölmüştür. romancı kişiliğinin yanı sıra söz yazarlığı vardır. leylim ley ve aldırma gönül eserleri sabahattin ali'ye aittir.
sabahattin ali'nin kaldığı sinop eski ceza evinin bir koğuşunda o yürek dağlayan malum şiirin yazılı olduğu duvarı görmek mümkün. tabi bu bir rivayette olabilir.
değirmen adlı kitabında "...evet, hep tesadüf... Onun sırtına giyeceği yoktu ve mal sahibi seksen kat üst üste giyebilirdi. Bu tesadüftü... Fakat, eğer mal sahibi bunlara ayda yirmişer lira fazla verse, -bunu yapmak onu hiç de sarsmazdı- o zaman bunların da birer kat, ikişer kat elbiseleri, çamaşırları olur ve 'tesadüf' böyle olmazdı..." demiştir kendileri, anlayana.
sosyalist şair ve yazardır. devrin büyük turancısı nihal atsız ile aralarında büyük bir çekişme olmuş, birbirlerine köşe yazılarından birçok laf sokmuş ve birbirleri hakkında sayısız dava açmışlardır.
sabahattin ali'nin ölümünün şaibeli olduğu ve devlet kurumlarınca öldürüldüğü söylenir.
'kuyucaklı yusuf' romanını okudum, romanın kahramanı yusuf sürekli olarak bir arayışta olan ama arayışının dinle tanrıyla alakası olmayan ve çaresiz insanlara kafasından çözümler düşünen, esasen sıkıcı bir karakterdir. yusufun düşünceleri ve arayışları sonucunda, yazar sürekli olarak sosyalizme işaret eder, arayışın sonunda çözümün sosyalizmde olduğunu empoze etmeye çalışır. bu tip romanların meraklısı olmayan bir kişi 'kuyucaklı yusuf' u okumaya kalkarsa kitap boyunca sıkıntıdan patlayabilir, meraklısı okursa kendine pay biçe biçe zevkten deli olabilir.
sonuç olarak ömrü boyunca türkiyede sosyalizmden başka bir uğraş gütmemiş ve sosyalist kesimden en az nazım hikmet kadar değer görmüştür.
birçok şiiri geniş kitlelere ulaşmıştır.
geçmiyor günler (ahmet kaya)
benim meskenim dağlardır (sezen aksu)
leylim ley (zülfü livaneli-ibrahim tatlıses)
aldırma gönül (edip akbayram)
kara yazı (ahmet kaya)
kız kaçıran (ahmet kaya)
ben yine sana vurgunum (nükhet duru)
bu şiirlerin içerisinde en sevdiğim 'kız kaçıran' isimli şiiridir. kaçırdığı kızla at sırtında kaçarken peşinden gelenlerden ve sevgilisinin yorgunluğundan bahseder, atına sitem eder durur ama öyle bir anlatır ki insanın bu çifte kaçması için yardım edesi gelir.
Dağlar dik, çeşmeler kuru
Yarimin benzi çok sarı
Ölüm var, dönülmez geri
Yürü yağız atım yürü...
Dağlar geçilmiyor kardan
Aman yok candarmalardan
Ayrılamadım bu yardan
Yürü yağız atım yürü...
Yarim bu gece yoruldu
Kaçırdığıma darıldı
Bak daha sıkı sarıldı
Yürü yağız atım yürü...
Nasıl titriyor korkudan
Kaldırdım onu uykudan
Sesler geliyor doğudan
Yürü yağız atım yürü...
hece vezniyle yazılan şiirler benim için önemli bir zeka ürünü olduğundan hececi şairlerin her şiirini özenle okurum. sabahattin ali'nin bu açıdan oldukça başarılı olduğunu itiraf etmek gerekir. örneğini geçtiğim 'kız kaçıran' şiirinde ki hece vezninin ne kadar başarılı olduğu ve uyakların ne kadar zeka ürünüyle yakalandığını çok rahat görebiliriz.
edebi kişiliğinin haricinde dünya görüşleriyle türkiyede çok tartışmalı bir yazar olmuştur. bu konuya değinmeyeceğim.
öykülerinde ve romanlarında üstün bir anlatım gücüne sahip türk edebiyatının değerli yazarlarından biridir. eserleri insana ayrı bir tat verir ve okundukça okunası gelir. kürk mantolu madonna,içimizdeki şeytan ve kuyucaklı yusuf adlı romanları vardır ve üçünün de okunmasını tavsiye ederim
Ülkenin en büyük öykü yazarına reva görülen cefa'yı Sabiha Sertel anlatıyor."Sabahattin Aliyi kahpeler gibi tuzağa düşürdüler, uyurken arkasından vurdular diyor. Okunması gereken bir yazı http://www.cafrande.org/?p=38583 .
ölüm yıldönümünde saygıyla andığım edebiyat adamıdır. hikaye ve romanlarıyla bilinir. kürk mantolu madonna, değirmen hasan boğuldu okusası eserleridir. ama benim için şiirlerinin ayrı bir yeri vardır.
Bende hiç tükenmez bir hayat vardı
Kırlara yayılan ilkbahar gibi
Kalbim hiç durmadan hızla çarpardı
Göğsümün içinde ateş var gibi
şu mısraları okuduğumda ya da sezen aksu'nun o muhteşem yorumuyla dinlediğimde kendisini rahmetle anarken katillerine lanet ediyorum.
kendisi gercekten cok onemli bir isim turk edebiyati icin ama birisi hakkinda ne kadar cok yazilirsa o kadar cok boku cikiyor ya simdi bunu tumblr ergenleri yapiyor bu onemli sahsiyete. olumunun 64. yilinda seni unutmadik ustad!
