dünya'ya altı asır hükmetmiş devletin yaratıcılığı tartışılmaz. örnek; toprak idaresi, askeri teşkilatı, divanı hümayün'ün nasıl bu kadar iyi işletildiği, sokullu mehmet paşa'nın projeleri vb... sayabileceğim binlerce ayrıntı.
(bkz: başlık yazarının yaratıcı olmaması)
altı asır boyunca mekanik sistemde işleyen imparatorluğa hükmetmek. Artık rayına oturmuş ve olması gereken şekilde yönetilen insanları kişisel zevkler uğruna yeni maceralara atmak, kaç yüz çeşit ırkı bir arada tutmak ve verilencek bir yanlış kararın bedelinin ağır olması. insan bazen şartları zorlayamaz ve düzene ayak uydurmak zorunda kalır. Padişahta olsa, kölede.
ilme verdikleri önem nedeniyle bir çoğu yenilikçilik anlamında ön planda olmuşlardır. diğer kesimi ise edebiyat ve şiir gibi daha soft işlerde uğraşarak, yenilikçiliklerini o safhalarda konuşturmuşlardır.
