devletin asli kurucu unsuru olan türklerin hep geri planda bırakılması. en kritik makam ve rütbelerin devşirmelere, azınlıklara teslim edilmesi. şahsi fikrim.
hadi onlar amarikayı hindistan sandılar, üzerine bir de turkey dediler, sen bari onlara uymasaydın amarikano deseydin ne güzel biz de onlarla kafa yapardık.
büyük olduğunu bilmekten ziyade, büyüklenmeye başlamasıdır.
en büyük hata diyerek teke indiregenebilir mi bilemem. çünkü yapılan bir tanecik yanlışlık bile zincirleme bir kartopu etkisi yaratıyor çünkü.
en başlardan bakalım mı olaya? 2. mehmet döneminde çıkan bir kaç yasa mesela. kardeş katli, saray dışı evlilikler... her ikisi de bizim gözümüzde bir devri kapayıp diğerini açan bir hükümdar için falsoluydu. hele ki, müslüman kanı dökmeknin kuran' da kesinlikle yasaklanmasının, ellerini kollarını bağlaması yüzünden, çıkışı kardeşlerin kan dökülmesin diye ipek urganlarla boğmak suretiyle ortadan kaldırmak hiç yakışmadı. bence! bu köylü kurnazlığı ile hareketti diye düşünüyorum. bu şey gibi. şeker yemesi kesinlikle yasaklanan bir çocuğun çikolata yiyince annesine bu şeker değil çikolata diyerek sıyırması. hem kurala uygun hemde kural dışı.
sonrasında gelenler daha da matah değiller. 2. bayezid' in fetihe ve savaşa alışkın bir orduyu istanbula hapsetmesi, 1. selim' in savaşa gitmiyor diye babasını tahttan indirmesi. bunu yapabilmek için yeniçeri denen grubu kullanması ve bu olayla yeniçerilerin uyanması ve güçlerini fark etmesini sağlaması. 1. süleyman' ın kapitülasyonları, adını hatırlayamadığım başka bir hükümdarın sancağa çıkma geleneğini kaldırması. yüksek rütbeli paşalıklara devşirmelerin getirirlmesi hem de sırf hanedan değişmesin korkusu yüzünden...
uzayıp giden liste bize gösteriyor ki tek bir hata değil zaten osmanlı' yı yıkan. hatalar bütünü. kimin daha küçük olduğunun ne önemi var ki?
imparatorluk olduğu halde, onlarca milletten oluştuğu halde diğer ülkelerdeki milliyetçilik isyanlarına destek vermesidir. Milliyetçilik bi virüstür. o virüs osmanlıya da sıçramıştır.
hata mata yoktur.
hayatın kaçınılmaz sonuçlarıdır. şimdiye kadar hangi imparatorluk ayakta kalabilmiştirki osmanlıda bu kaçınılmaz sondan kurtulabilsin. osmanlı devrindeki diğer büyük imparatorluklarda parçalanmış dağılmış hatta yok olmuşlardır tıpkı kendilerinden öncekiler gibi vede kendilerinden sonra olacaklar gibi.
tek bir hatayla devletler yok olmaz, zira osmanlıda yok olmamış dönüşmüştür, tıpkı diğer devletler gibi.
osmanlının parçalanması aslında kendi rakiplerinin vizyon değişikliklerinin yansımasıdır. özellikle batılı devletlerin (bkz: sömürgecilik) hareketlerinden tutunda (bkz: rönesans)ın getirileri, (bkz: ulus devlet anlayışı)nın ortaya çıkması ve bir takım (bkz: bilimsel gelişmeler) bunlar batının peydahladıkları olduğundan osmanlının öz malı olmayan bu gelişmelere adaptasyonu beklenemezdi vede zaten bu gelişmelere ayak uyduramadı ve mağlup oldu. saydığımız bu gelişmeler; çok uluslu osmanlının dağılmasına, bilimsel-ekönömik alanda geri kalmasına neden oldu.
aynı süreçler günümüz tarihine baktığımızda görünür. örneğin almanya ve türkiye arasındaki durum. 1. dünya savaşından ikimizde yenik çıktık hatta üstüne almanya 2. dünya savaşına girip kaybettiği halde bizden birçok alanda ileridir. sebebini (bkz: alamancılar) a sorun söylerler.
feth ettiği ülkelerde vergi haricinde halkın neredeyse hiçbir şeyine karışmaması. elin oğlu öyle mi yapıyor? diğerleri ele geçirdikleri ülkeyi önce bir güzel kılıçtan geçiriyorlar. kadınlarını bir güzel yataktan geçiriyorlar. sonrada soruyorlar ahaliye, ''hristiyan olmak isitiyormusunuz, istemiyormusunuz''
hayır diyenlerde bir güzel kılıçtan geçiriliyor veya kurşuna diziliyor. geriye zaten 3-5 kişi kalıyor. onlarda sorun çıkaramıyor. asimile olup gidiyorlar.
eğer osmanlı bu yukarda söylediklerimi yapmış olsa idi şu an hala süper güçlerden biri olmuş olurdu. sadece bu değil hatası tabi ki, son 3 yüz yılında ilim ve bilime şeytan icadı diyerek karşı çıkıldı. aslında yozlaşmış islamdır osmanlıyı yıkan.
tek ve en büyük hatası vardır. birazdan söylüycem. bakınız bir hata koskoca 2 milyarlık müslüman aleminin 400 yıl boyunca hıristiyanlar karşısında ezilmesini sağlıyor bu kararın verilmesi bir veya birkaç kişinin işi. umarım şimdi onlar yattıkları yerde huzur içindedirler.
o hata: medreselerde hikmet denilen matematik ve fen gibi akli bilimlerin tamamen kaldırılıp yerini tamamen dini bilimlere bırakmasıdır. osmanlının en büyük hatası budur. allah bu kararı verenin belasını versin. o zamanlar eminim adam diye dolaştılar ortalıkta. çok büyük iş yaptıklarını sanarak öldürler. dini kurtacaz derken, kendi dindaşlarını başkalarına muhtaç ettiler.
osmanlının yaptığı en büyük hata kanuninin oğlu şehzade mustafayı katline izin vermesidir. devlet büyüklerinin araya girip olayı önlemesi gerekirdi. nitekim kanuniden sonra gelen padişahlar osmanlıyı o eski parlak günlerine döndürememişlerdir.
avrupa'daki etkinliğini kaybetmesi. sonra oradan gelen "işbirlikçiler" devleti içten yıktılar. osmanlı'nın ölüsünü bile savaşla bitiremezlerdi ne zaman ki mason-ittihatçı-dönme ittifakını soktular işte o zaman çöküş başladı.
bak ermenilere,rumlara,araplara hemen zikmeye kalktılar.
bak ingilizlere, sömürüp bırak milletler kendilerine ingiliz diyor, bayraklarında yaşatıyorlar. ingiliz milletler topluluğunu kurmuşlar amk daha ne olsun.
fazla açılmasıdır, o kadar büyük bir toprağı o zamanın koşullarında yönetmek imkansızdır. bunun yanında bilim ve teknolojide ilerleyememek, devşirmelerin ihanetleri, entrikalar yüzünden padişah olmaması gerekenlerin padişah olması falan eklenince beklenen son hasıl olmuştur.
hiç bir imparatorluğun günümüze gelemediği gözönüne alınırsa durum anormal falan değildir.
yenilmez olduğunu düşünen idarecilere sahip olması. ayrıca türk kızı yerine ecnebilere yönelme isteği. (hoş bu durum iki ucu boklu değnek olayı biraz. ama bir hata olarak görüyorum.)
