Belediyenin açtığı bir çukura düşüp beyin kanamasından ölmüş bir garip şair. şiirden kafiyeyi kovmuştur. o da güzel havalarda evkaftaki memuriyetinden kovulmuştur. öldükten sonra eski sevgilileri için yazdığı aşk resmi geçidi adlı şiiri evinde, bir diş fırçasına sarılı halde bulunmuştur. ne mutlu ki kağıdın ıslak olmayan tarafına denk gelmiştir şu dizeler:
Gelelim sonuncuya
Hiçbirine bağlanmadım
Ona bağlandığım kadar
Sade kadın değil, insan
Ne kibarlık budalası,
Ne malda mülkte gözü var
Hür olsak der,
Eşit olsak der.
insanları sevmesini de bilir
Yaşamayı sevdiği kadar.
ağlasam sesimi duyar mısınız,
mısralarımda;
dokunabilir misiniz,
gözyaşlarıma, ellerinizle?
bilmezdim şarkıların bu kadar güzel,
kelimelerin kifayetsiz olduğunu
bu derde düşmeden önce.
bir yer var, biliyorum;
her şeyi söylemek mümkün;
epeyce yaklaşmışım duyuyorum;
anlatamıyorum.
dizelerinin sahibi. en sevdiğim şairlerden. şiirleriyle çok küçük yaşta tanışmamdır belki ilgimin nedeni.
ölümünün 61.yılında saygı ve rahmetle andığımız ankara'da belediyenin kazdığı çukura düşerek başını çarpan ve birkaç gün sonra istanbul'a döndüğünde bu talihsiz kaza sonucu vefat eden usta şarimiz.
biliyorum kolay değil yaşamak,
ama işte bir ölünün hala
yatağı sıcak,
birinin saati işliyor kolunda
yaşamak kolay değil ya kardeşler
ölmek de kolay değil
kolay değil bu dünyadan ayrılmak.
bugün 61 yıl olmuş "şiirimizi sivilleştiren adam" ın aramızdan ayrılması...
"
ölünce kirlerimizden temizlenir,
ölünce biz de iyi adam oluruz;
şöhretmiş, kadınmış, para hırsıymış,
hepsini unuturuz."
bir garip orhan veli'dir, candır. gerçekten ne kadar amacına ulaştığını, yani ne kadar sıradan insanların hayatlarını yansıttığını dizeleri en sıradan olaylar için gelip dilinize dolanınca fark edersiniz. işte bu yüzden candır. mesela bahar gelir ortalıklarda beni bu güzel havalar mahvetti diye gezinirken buluverirsiniz kendinizi. belki sizin kendi süleyman efendiniz ölür de bir gün siz de mırıldanırsınız "öyle bir rüzgar ki, kendi gitti, ismi bile kalmadı yadigar" diye. bambaşkadır orhan veli. bir gariptir orhan veli.
Garip akımı'nın kurucusu olan Orhan veli kanık ve arkadaşları; Melih Cevdet ve Otay Rıfat.
şiir kitapları;
garip (1941, resimli ay matbaası)
vazgeçemediğim (1945, marmara yayınevi)
destan gibi (1946, ölmez eserler yayını)
yenisi (1947, i̇nkılâp yayınevi)
karşı (1949, güney matbaacılık ve gazetecilik)
bütün şiirleri (1951, varlık yayınları)
hikâye/şiir;
nasreddin hoca hikâyeleri (1949, doğan kardeş yayınları)
yazılar;
nesir yazıları (1953, varlık yayınları)
edebiyat dünyamız (1975, bilgi yayınları. hazırlayan: asım bezirci)
bütün yazıları (1982, can yayınları)
"Beni bu güzel havalar mahvetti,
Böyle havada istifa ettim
Evkaftaki memuriyetimden.
Tütüne böyle havada alıştım,
Böyle havada aşık oldum;
Eve ekmekle tuz götürmeyi
Böyle havalarda unuttum;
Şiir yazma hastalığım
Hep böyle havalarda nüksetti;
Beni bu güzel havalar mahvetti."
kimse duymadan ölmeliyim.
ağzımın kenarında bir parça kan bulunmalı
beni tanımayanlar
''mutlak birini seviyordu'' demeliler
tanıyanlarsa ''zavallı'' demeli
''çok sefalet çekti..''
fakat hakiki sebep
bunlardan hiçbirisi olmamalı..
anlatamıyorum şiiri de ayrı bir üne sahiptir. Kendisi aşağıdadır efendim :
"aglasam sesimi duyar misiniz,
misralarimda;
dokunabilir misiniz,
gozyaslarima, ellerinizle?
bilmezdim sarkilarin bu kadar guzel,
kelimelerinse kifayetsiz oldugunu
bu derde dusmeden once.
bir yer var, biliyorum;
her seyi soylemek mumkun;
epiyce yaklasmisim, duyuyorum;
anlatamiyorum."
Yüz sene sonra bugünkü dünyadan
Bir tek insan kalmadığı gün,
Sicilya sahillerinde yasayan bir balıkçı
Bir yaz sabahı ağlarını atarken denize
Her zamankinden daha geniş gökyüzüne bakıp
Benden bir mısra mırıldanacak
Şarki halinde bu dünyadan Mehmet Ali isminde bir sairin
Gelip geçtiğini bilmeksizin...
Bu güzel düşüncenin
Olmayacağından eminim
Fakat nedense bu is
Benim pek tuhafıma gidiyor.
Bir sanat devrimcisidir. Şiirleri toplum tarafından ne yazık ki anlaşılamamıştır. Şiirlerinde çoğu zaman halkın algıladığı düz anlamın arkasında onlarca defa kullandığı, toplumu ve yaşadığı dünya'yı iğneleyen derin anlamlar barındırır. Orhan Veli'nin eserlerinin "şiir" olup olmadığı hala daha tartışılıyor olsa da Orhan Veli, türk edebiyatına kolay kolay silinemeyecek derin izler bırakmıştır.
