vezin tutsun babamı dahi hicvederim diyen divan edebiyatının ünlü yergi şairidir. dördüncü murad'ın ısrarla eleştiriden uzak eserler vermesini istemesine rağmen bu ikazlarını dinelememiştir ve boğularak suya atılmıştır. adam kere adamdır.
hakkında birçok efsane uydurulan şair. dikkat edilmesi gereken nokta hakkında uydurulmuş hikayeler değil, hicivlerindeki sadece yaratandan korkup insanları sallamama durumudur.
osmanlıca bir hukuk terimi. yararlı anlamına gelir.
ancak 'kıl' insan olan şair olanı, kendisine mahlas olarak 'zararlı' anlamına gelen 'darri'yi seçer ve olaylar gelişir.
nef'i idama giderken dalgacı bir üslupla "rahmetli babama da selamlarımı iletirsin" diyen dönemin sadrazamına, "ben validenizin yanına gidiyorum" demiştir. şerefli insanların hali başka oluyor tabii.
tahir efendi kelp demiş bana,
iltifatı bu sözde zahirdir.
maliki mezhebim benim zira,
itikadımca kelp tahirdir.
biliyorum mutlaka yazılmıştır bu ama ben hayatımda böyle kontra görmedim arkadaş. adam lafı almış, göğsünde yumuşatmış, diziyle düzeltip voleyle tahir' in suratına yapıştırmış.
bilmeyen olduğunu sanmıyorum ama yine de açıklamasını da yazayım. kelp, köpek demektir. tahir efendi ise dönemin veziridir (kimilerine göre saltanata yakın biri, bürokrat vs.) aynı zamanda tahir isminin kelime anlamı da temiz demektir.
diyor ki nefi;
tahir efendi bana köpek demiş, bu sözünde iltifat vardır. zira benim mezhebim maliki mezhebidir. bizim inanışımıza göre köpek tahirdir (temiz hayvandır.)
17. yüzyılda yaşamış bir divan şairidir. dili çok ağırdır. eleştirdiği kişileri yerin dibine sokar övdüğü kişileri ise göklere çıkarır. devlet adamlarına yazdığı hicivlerden ötürü idam edilmiştir. hicivlerini silham-ı kaza(kaza okları) adlı eserinde toplamıştır.
nefi lakabını kendisine erzurum defterdarı olan Gelibolulu Müverrih Ali vermiştir.
tahir efendiye yazdığı hiciv ile ünlüdür.
dönemin padişahı 4. Murat tarafından uzun yıllar korunumuştur.
daha sonra 4.murat nefi'den hiciv yazmaması istemesi üzerine
nefininde söz vermesine rağmen Vezir Bayram Paşa hakkında hiciv yazması kendisinn boğularak öldürülmesine neden olmuştur.
bir rivayete göre ise Nef'i çok iyi bir şair olduğu için infazından vazgeçilmiştir. Padişaha gönderilecek belge yazılırken Nef'i de oradadır. Belgeyi bir zenci yazmaktadır ve kâğıda mürekkep damlatır. Nef'i de bu olay üzerine "Mübarek teriniz damladı efendim" diyerek yaşama şansını kaybeder.
top kontrolü üst düzey olan müthiş golcü. adam her açıdan topu tek dokunuşta önüne alıp şuta hazırlıyor ve sonra çakıyor.
bana kafir demiş müftü efendi (bak, sert gelmesine rağmen kontrole bak)
tutalım ben diyem ona müselmân (düzeltti şu an)
vardıkta yarın rûz-ı cezâya (vücudunu hazırladı)
ikimiz de çıkarız onda yalan (ve gömçürdü)
başka bir örnek;
tahir efendi bana kelp demiş (bak havadan geliyor top sert geliyor)
iltifatı bu sözde zahirdir, (tık diye aldı göğsüne gördün mü)
maliki mezhebim benim zira, (ayağıyla topu kaldırıp pozisyonunu aldı)
itikadımca kelp tahirdir. (rövaşatayı gömdü)
Ey dil hele alemde bir adem yoğ imiş
Var ise de ehl-i dile mahrem yoğimiş
Gam çekme hakikatte eğer arif isen
Farz eyle ki el`an yine alem yoğimiş
Nef`i
Ey gönül! Hele şu dünyada adam gibi adam yokmuş.
Var ise de gönülden anlayan bir sırdaş bulunmuyormuş.
Eğer bilge isen, şu dünya için asla gam çekme.
Ve tut ki dünya diye bir şey de zaten yok imiş.
17. yüzyıl divan edebiyatının güçlü hiciv sanatçısı, şairi. ilk mahlası zararlı anlamına gelen zarri olan şair keskin dili yüzünden dönemin padişah'ı 4. murad'ın tüm uyarılarına rağmen bu huyundan vazgeçmemiş ve idam cezasıyla cezalandırılmıştır. ölümünün arkasından ise ahmedi tarafından şöyle bir beyit yazılmıştır.
