''Bu bahçe bu nemli toprak
Bu yasemin kokusu
Bu mehtaplı gece
Parıldamakta devam edecek
Ben basıp gidince de
Çünkü o ben gelmeden
Ben geldikten sonra da
Bana bağlı olmadan vardı
Ve bende bu aslın
Sureti çıktı sadece..''
çok sevdiğim harika rubaisini de yazmış, şimdi geri gelse de şu ülkenin halini bir görse dediğim üstad..
gelse de görse şu canım vatanın şerefsizler tarafından her gün her karış satılan toprağını..
angina pektoris(kan damarlarinin daralarak, esnekligini kaybetmesi) adli kalp rahatsizligi sebebiyle yasamina goreceli olarak erken yasta veda eden dunya insanidir. nazim'i yakistirabilecegimiz tek vatandaslik dunya vatandasligidir. nazim ne turktur, ne polonyalidir, ne cerkezdir, ne de baska bir sey. nazim, annesinin dedesi polonez, babasi turk olarak dogmus ve dunya insani olmustur. siirleri, dusunceleri butun insanliga hitap edecek derecede evrenseldir. gercek bir anadolu insanidir da ayni zamanda. uslubunu anadoludan almis bir dunya insani! bundandir anadoluda herhangi bir koy mezarligina defnedilemk istemesi, bundandir memleket hasretiyle olmesi. medeniyetin dogdugu anadoluda fikirlerine tahammul edilemeyisine isyan etmistir. ustelik o, bu fikirleri anadolunun geleneginden almisti. anadolu ogretmisti ona son lokmayi veya her lokmayi kardesce paylasmayi. ve o, anadoluya kendini hatirlatmak hasretiyle olmustur. acisi yureklerdedir. mirasi da bu mucadeledir.
usta'nın ölümünün üzerinden 46 sene geçmiş, dile kolay neredeyse yarım asır. insanlar geride bıraktıkları eserler ve ortaya koydukları düşünce yapılarıyla hatırlanırlar. nazım bu toprakların insanıydı, senin, benim gibi, ama o'na bu topraklarda özgürce yaşama hakkı tanınmadı. kim bilir belki yarım asır sonra, bugünlerde yaşıyor olsaydı nazım bu topraklarda, o'na ölümünden 45 yıl sonra itibarını iade eden devletin kör bir kurşunuyla yitirecekti yaşamını. o'nu sadece ölüm yıldönümlerinde değil, yaşamlarımızın her döneminde hatırlayan bizler içinse zaten şiirlerinde ve düşüncelerinde yaşıyor usta. kimse alınmasın kimse gocunmasın, çünkü biz zaten öğrenmiştik usta'dan, elmanın da bizi sevmesinin şart olmadığını. ama biz yine de sevdik elmayı... çünkü insan olmak sevmekle başlar.
46 sene geçmiş bedenin toprak olalı, ama biliyorsun, 546 sene de geçse nazım hikmet ran'sın yüreklerimizde. huzur içinde uyu usta.
nazım hikmet vatan hainliğine devam ediyor hala... evet 46 yıl geçti ölümünün üstünden, yaşasaydı belki hala devam edecekti vatan hainliğine. 46 yılda ne değişti ki... vatan hala şose boylarında gebermek açlıktan, vatan hala amerikan üsleri, amerikan bombası, hala polis copu vatan. onlar sahte vatan severler, sen devam et vatan hainliğine biz seni böyle sevdik nazım usta. ruhun şaad olsun.
vatanseverdi ama rus vatanseveri. halkı burada can verirken kendisi rusyada gönül eğlendiriyordu. ülkeyi sevdim demek dünyanın en kolay işidir. ülken uğruna canını veremiyorsan neye yarar kuru bir sevmek.
Atatürk , Nazım adına yapılan bu geniş reklam ve propagandaya pek itimat etmediği için:
- "Şunun bir şiirini kendi ağzından plağa alın getirin bakayım" demiş. Nazım' ın "Hazer" ve "Salkımsöğüt" şiirleri kendi diliyle plağa alınarak Atatürk' e dinletilmiş, Atatürk bunları dinledikten sonra aynen:
-" Bu şiirlerde Türk Milleti'nin hayatına kasteden bir bomba var" demişti.
nazımdan bir alınt yapalım:
Trabzondan bir motor açılıyor
Sa-hil-de-ka-la-ba-lık!
Motoru taşlıyorlar
Son perdeye başlıyorlar!
Burjuva Kemal'in omuzuna binmiş
Kemal kumandanın kordonuna
Kumandan kahyanın cebine inmiş
Kahya adamlarının donuna
Uluyorlar
Hav... hav... hak... tü
gençlik artık kendine itiraf etmeli. nazım hikmetçi olmak, onun hayranı olmak sosyal hayatta ona bir entellik, bir hava getirdiği için bu adamı savunuyor. bernard shawın dediği gibi "20 yaşında komünist olmayanın kalbi, 40 yaşında hala komünist olanın beyni yoktur" bu cümledeki komünist kelimesinin yerine hikmetist kelimesini koyun bişey değişmez. sadece şiirlerini seviyorsunuzdur o ayrı tabi. ama bu adamın şiirlerini seviyorsanız ajdarın da şarkılarını sevmek zorundasınız çünkü arada pek fark yok. entel gençliğimiz şimdiye kadar verdiğimiz milyonlarca şehidimizin bu ülkenin gerçek vatanseveri olduğunu anlayacak bir gün.
sovyet aşığı super bünye. sadece sovyet aşığı olsa e başka hiç bir özelliği olmasa bile vatanını kendisine vatan haini diyen herkesten daha çok sevdiği için sovyet aşığıdır. üstüne de şairdir. onun kadar sovyet aşığı olabilseydik keşke.
Stalin ölünce arkasından şiir yazmıştır. Sonra Stalin ardılları tarafından "eli kanlı diktatör" diye anılmaya başlayınca, onu eleşitren yazılar ve oyunlar yazmıştır. her devrim adamıdır kısacası.
ünol büyükgönenç'in güzel günler göreceğiz albümünde şiirlerinin birkaçı bestelenmiş olarak bulunan şair. esasında, bu albüm tamamen nazım hikmet'in şiirlerinden oluşmaktadır, güzeldir de.
edit: tamam, tamam albümdeki bütün şarkılar nazım'ın şiiri değil.
"Yeni şair, şiir lisanı, vezin lisanı, konuşma lisanı diye ayrı ayrı lisanlar tanımıyor... O, bir tek lisanla yazıyor: Uydurma, sahte, sun'i olmayan; canlı, geniş, renkli, derin ve sade lisanla. Bu lisanın içinde, hayatın bütün unsurları vardır.
Şair, şiir yazarken başka şahsiyet, konuşurken veya kavga ederken başka şahsiyet değildir! Şair, bulutlarda uçtuğunu vehmeden dejenere değil, hayatın içinde, hayatı teşkilâtlandıran bir vatandaştır!
"Şair Nazım Hikmet Ran, Moskova'da sürgünde geçirdiği kalp krizinde öldü. 20 Kasım 1901'de Selanik'te doğmuş, 1938'de Türkiye Komünist Partisi yöneticisi olarak girdiği cezaevinden 1950'de çıkmış, siyasi baskılar ve hayatına kastedildiği kuşkusuyla 1950'de Türkiye'den ayrılmış ve ölene kadar sürgünde yaşamıştı."
ah yavrum
ah güzelim
sevdiceğim
bitanem
kısa sürdü bu yolculuk
n'eylersin ki sonu yok!
gece leylâk
ve tomurcuk kokuyor
uy anam anam haziranda ölmek zor!
türk şiiri'nin mihenk taşlarından biridir.
ölümünün üzerinden geçen zamanda şiirleri hala okunup, sevilip, ezberlenebiliyorsa bu büyük şair oluşunun en büyük kanıtıdır.
kimine göre sovyet ajanıdır, kimine göre ülkesinden uzak kalmış biri. ama her şeyden önce nazım hikmet iyi bir şairdir. hala şiirlerini zevkle okuyan insanlar varsa bu yadsınamaz bir gerçektir. sırf bu sebeple saygıyı haketmelidir.
--spoiler--
sen esirliğim ve hürriyetimsin
Çıplak bir yaz gecesi gibi yanan etimsin
Sen memleketimsin...
Sen ela gözlerinde yeşil hareler
Sen büyük, güzel ve muzaffer
ve ulaşıldıkça ulaşılmaz olan hasretimsin...
--spoiler--
dizelerinin sahibi, 46 yıl önce vefat eden büyük şair. Nur içinde yat...
nazım hikmet ran ve necip fazıl iki farklı uçta ama aynı düzlemde yer alan 2.sınıf şairlerdir. 2.sınıf dememin sebebi şiirin derinliklerinde değil sadece ideolojik temellerinde dolaşmış olmalarından kaynaklanmaktadır.
şairden daha öte ideolojik sembolleriyle kendilerini anlamlandıran bir taraftar kitleleri vardır.
zaten yazdıkları şiirler vatan, millet, sakarya tadında metinler olup herkesin anlayabileceği sıradanlıkta metinlerdir.
nazım solcuların, necip sağcıların şiir yazamayan ideoloji metinleri yazan takıntılarıdır.
türkiye' ye gelmiş en vatansever insanlardan birisidir. vatansavar köpeklerin hepsi unutulacak fakat o yoldaşlarının mücadelelerinde ve şiirlerinin ölümsüzlüğünde yaşayacaktır.
...
yoldaşlar, ölürsem o günden önce yani,
anadolu'da bir köy mezarlığına gömün beni
ve de uyarına gelirse,
tepemde bir de çınar olursa
taş maş da istemez hani...
1953, 27 nisan
barviha sanatoryumu
demiş büyük insan... ve bu vasiyeti borç bilen bazı köylerde nazım hikmet mezarı bulunmaktadır. bu köylerden birisi de eskişehir' in seyitgazi ilçesine bağlı doğançayır köyüdür. daha sonra belde olan bu köyde bir çınar ağacının altında temsili bir nazım hikmet mezarı bulunmaktadır, bu mezar köylüler tarafından yapılmıştır ve sekiz yıl önce bugün bu mezarda bir nazım hikmet anması yapılmıştır. ardından bu anmalar nazım şenliğine dönüşmüştür ve her sene düzenli olarak pek çok etkinlikler, konserler, şiir dinletileri, konuşmalar yapılmaktadır. bu sene ise son belediye seçimlerinde doğançayır beldesini akp kazanmıştır ve akp li başkan bu anmayı yaptırmamak için elinden geleni yapmaktadır, daha doğrusu yapmaktaydı. türkiye komünist partisi' nin de bastırmasıyla kazanan köylüler oldu ve bu sene de 6 haziranda doğançayır beldesinde nazım etkinlikleri yapılacak. büyük bir ihtimalle geçen senelerdekinden daha görkemli olacak.
