Ahmet turan alkan'ın yazısında da belirttiği gibi bu diziyi eleştirenler aslında bu dizinin daha çok reyting almasını sağlıyor,çünkü bir şey eleştirilirse merak unsuru körüklenir ve merak edenler de izlemeye başlar.Beğenmiyorsan izleme arkadaş,yani zorla izle diyen de yok zaten.
Dizide kanuni'nin haremine girilmiş girilebılir de çünkü harem hakkında kimsenin bir bilgisi yok zaten bu da bir dizi olduğu için kurgulanmış harem,adı üstünde dizi zaten yaşanılmış bir şey olduğu kesin değil ortada sadece esinlenme var.Zaten o harem kısmı hariç diğerleri bildiğimiz tarihi şeyler,bu kadar abartmamak lazım bence.
yobazların osmanlıya hakaretlerine sebeb olmuş dizi. olm. osmanlının sosyal yönü yokmu . yok . neymiş . 46 sene at üzerinde 3 kıtada savaşmış. ulan koca devletin savaştan başka yönü yok mu ?
çok gereksiz yırtınıyoruz be hoca. altı üstü bi dizi. ama işte ben bunu söylediğim anda gelecek kontrayı adım gibi biliyorum:
- sadece dizi diyorsun da birader, insanlarımız bunu gerçek sanıyor. kötü yansıtılıyor tarihimiz, inanıyor cahil halk ve gençlerimiz.
ee o zaman sorun bu tip dizilerde değil demi güzel kardeşim? kurtlar vadisi izleyip uzun montla sokakta adam boğazlamaya hazır insanlarımız varsa, aşk-ı memnudaki hayatı arzulayıp nasıl kestirmeden son model arabaya binip son model hatunları ayıklarımın peşinde koşanlar varsa, osmanlı dizisini izleyip "aa padişah demek ki paso sevişiyomuş aga, ne güzelmiş yeaa" diyen elemanlar varsa bence bu dizileri tartışmak yerine başka bi şeylerde aramalıyız sorunun kaynağını.
okumuyoruz, merak etmiyoruz, sorgulamıyoruz. biz sadece tüketiyoruz ve daha fazla tüketenlere özeniyoruz. eğitim sistemimiz böyle kalaslar çıkarıyor ortaya. ondan sonra gazetecisinden, sözde entelektüel sözlük yazarına kadar herkes bu dizilere, yapımcılarına, senaristlerine gerzekçe küfürler ediyor.
kimse kusura bakmasın; adamlar işini yapıyor. o adamların işi, ilgi çekici yapımlar yapmak. bizim sistemimiz moron yetiştirdiği sürece bu durum değişmez kardeşim.
siz sabaha kadar klavye başında oturup sağa sola bok atın. meselenin kaynağını tartışmak, eleştirmek yerine bu kokuşmuş düzenin ortaya çıkardığı "ufacık" sorunları tartışın ve kokuşmuşluğun parçası olun.
çok uzun oldu, umarım okursun. keşke elimde olsa da anlayabileceğin şekilde "özet geçsem". ama üzgünüm babuş, bende o kapasite yok.
daha ilk bölümünden ne mal olduğunu belli etti dizimiz. belli ki zırtapozlar tarih bilgisinden yoksun çıkmışlar bu yola. çalakalem hazırlanmış bir senaryo. daha ilk bölümünde padişaha mendil attırıyorsun, ağzı süt kokan şehzade mustafa'nun eline kılıcı verip sarayda "ben buraların sahibiyim" dedirtiyorsun, divan toplantısında padişahı konuşturuyorsun, saray'da çalışan kadınları padişahın yanında dolaştırıyorsun, elçiyi padşhaın karşısına çıkarıyorsun, bu yetmiyor sırtından bastırıyorsun. daha baştan s*çmak değil de nedir bunlar yani? pes vallaha yahu. arkadaşım bu kadar masrafa giriyorsun, trilyonları harcıyorsun belli ki, anlatsana şu avrupa'nın, asya'nın tozunu nasıl aldığımızı. kırım hanlığına da bu arada çaktırmadan giydirdiler. dedim ya zaten maksat osmanlı'yı adam gibi bu halka anlatmak değil. haremde dönen dünyası küçük entrika dolu bir dizi olacak, zihniyet bu yönüyle kendisini göstermiştir. 16. yüzyılın amerika'sını adam böyle mi anlatır? yani haremde karıya kıza sarkıntılık eden bir padişah. üstelik bu padişah osmanlı'nın en fazla genişlediği döneme damgasını vuran bir padişah. bu adamı milletin gözünde paçavraya çevirdikten sonra zaten tarihle ilgili anlatılacak pek bir şey kalmıyor. milletin tarihi olmaz ki anlata, bizim de muhteşem bir tarihimiz olur ama hödüklerin elinde uçkurla karı kız arasına sıkıştırılıp piç edilir.
dizinin ilk bölümünü izledim, günlerdir sözlükte ve medyada dönen eleştirileri de gayet komik buluyorum. eleştiriler genelde herkesin tahmin edeceği üzere milliyetçi-muhafazakar kesimden geliyor. e bu insanların da olaylara pek geniş bir perspektiften bakamayacağını düşününce tepkiler şaşırtıcı değil gerçi ...
eleştiriler iki konu üzerine yoğunlaşmış :
-efendim koskoca padişah harem düşkünü gösterilmiş, harem genelev gibi olmuş, hiç cihan padişahı bir kadının kölesi olur mu, içki içer mi ?
-dizi hep sarayda geçiyor, koskoca padişah o kadar yeri oturduğu yerden, her gece sevişerek mi fethetti ? niye hiç savaş yok ?
Bir kere bu bir belgesel değil, dizi. tamamen tarihi gerçeklerin üzerine oturmasını bekleyemezsiniz. kaldı ki herşeyi oldugu gibi net yansıtayım deseniz bile osmanlı'da batıdaki tarzda bir tarihi yazma bilinci olmadığındna çoğu kişi ve olaylar net olarak da bilinmemektedir. ha derseniz ki "haremdeki kadınların, valide sultanın giyimi kuşamı, dekolteleri ne kadar fazla aynı günümüz gibi", e bu da gene dizi olduğundan, görsellik katma amaçlıdır. ayrıca padişah dizide içki de içmiyor, içtiğinin şerbet olduğu çeşitli sahnelerde defalarca vurgulandı. ki gerçekte içiyor olma olasılıkları gayet yüksek.
diğer eleştirilen kısma gelirsek, bizim standart insanımızın ilkokuldan beri "tarih" denince aklına gelen yegane şey savaşlardır. çoğu zaman tarih derslerinde bir anlatım bile olmaz, direk savaşın "nedenleri" ve "sonuçları" olarak maddeler sıralanırdı. haliyle de o devirde neler yaşandıgından çok, savaş ne zaman yapıldı, kimleri "bozguna uğrattık" ve hangi toprakları "fethettik" üzerine bir tarih gördü benim standart insanım. e kanuni sultan süleyman'ı anlatan dizide savaş görememek de kendilerini rahatsız etmiş olsa gerek. e iyi de arkadaşım daha bu ilk bölüm. adamın istanbula geldiği ilk birkaç günü anlatıyor. hangi savaştan bahsediyorsunuz ? ne lan medievel total war mu oynuyosun daha ne olup bittiğini öğrenmeden hemen orduyu toplayıp sefere mi çıkacaktı ? e ilk bölümden sefere çıksaydı 5 bölüm sonra dizi biterdi zaten. yani "padişahımız niye hiç savaşmıyor ? hep sevişcek mi ?" eleştirisi de gayet komik.
son olarak dikkatimi çeken bir nokta da, "padişah niye hiç savaşmıyor, cihan padişahı sevişir mi, ecdadımız yanlış gösteriliyor" gibi tepkiler veren kitleden bir allahın kulu da dizide gösterilen roxana'nın köyünün tatarlarca yağmalanıp ailesinin katledilişi, köle olarak osmanlıya gönderilmeleri, ya da ibrahim paşanın devşirilirken ailesinden koparılma sahnesi, kendi içinde yaşadığı kimlik bunalımı gibi şeylere takilmamış. kimse bunlar için "benim ecdadım bunu yapmış olamaz!" demiyor. çünkü yapmış olmaları onları rahatsız etmiyor. çünkü onlar için kafirin elinden alından çocuk veya kadından ibaret o insanlar. şahsen benim izlerken o sahnelerde baya gözlerim doldu. ama duygusallık bir yana, onlar da dizide olması gereken tarihi gerçekler sonuçta. ve günümüz mantığıyla bakıp barbarlık olarak nitelendiremeyiz. avrupa'da farklılıklara tahammülün sıfır olduğu, direk katledildikleri bir dönemde, osmanlı'da da devşirme sistemi olmuş çok mu ?
1500 defa "osmanlı padişahları da insandı oğlum abartmayın artık."
2286 defa "padişahlar da içki içiyordu."
1833 defa "bu bir belgesel değil bu bir dizi."
7820 defa "gericiler neden rahatsız oluyorlar."
1982 defa "daha yeni başladı durun biraz sabredin hemen tepki vermeyin."
2058 defa "dizi hakkındaki eleştirileri anlamıyorum."
3271 defa "diziye tepki gösteren yobazları anlamıyorum."
2602 defa "bence gayet başarılı bir dizi."
1271 defa "padişahlar da sevişirdi."
1840 defa "bu dizi savaşları anlatmak zorunda değil."
1794 defa "osmanlı padişahları haremi hatunlarla doldurup zevk-ü sefa içinde yaşamıştı."
dersek bence kaliteli bir dizi olabilir, ısrarla böyle tekrarlarsak bunun olmaması için bir neden yok.
dizinin kendisini geçtim fragmanını bile izlemedim ama 2-3 gündür gündemin ana maddesi oldu çıktı. he bok gibi olduğuna dair hiç şüphem yok o ayrı.
dizide sultan süleyman'ın yatak odası muhabbetinden uzun uzadıya bahsedilmesinin nedeni çok basit kardeşim. adamın savaşlarını canlandırmaya kalksalar bunun için ne paraları var, ne bu işi bilen elemanlarları ne de prodüksiyon. ellerinde olan tek şey dizi artık hangi tarihi mekanda çekiliyorsa orası, kostümler ve avrupalıların içeriğine dair hiçbir bok bilmediği için yüzyıllar boyunca hayalgücünü kullanarak ürettiği harem hikayeleri. e daha ne yapsın adamlar. tudors zaten yıllardır bilinen bir dizi, spartacus ise yeni. e baktılar batılılar böyle böyle yapıyorsa biz de eksik kalmayalım çağdaşlık namına. hasan karakaya'nın nefis bir sözü var bu batı özentileri için, "avrupalı bir parmak bok yese bunlar kaşık kaşık götürür".
Muhteşem Yüzyıl'ı izlemedim. izlemeyeceğimi de açıkladım. Diziyi seven, alkışlayan bir tek milliyetçi yok.. Buna karşılık bu ülkede ne kadar damgalı Osmanlı düşmanı varsa, yere göğe koyamıyor. Bir zil takıp oynamadıkları kaldı. Filmi bahane edip içlerindeki tüm irinleri de kustular yeniden. Bu tablo, dizi hakkında fikir sahibi olmam için yeter de artar bile.. (Hıncal Uluç)
O akşam çok yorgundum. Dizinin bu sahnesinden sonra dalmışım. Bana göre öyle çok çok başarılı olmayan, hatta sıradan bir dokümanter denilebilir. Dizi filmi olarak yapılmasının biraz abartılı olduğu kanaatindeyim. Yani bu dizinin hak ettiği yer, öyle büyük kanallar değil, daha dar çerçeveli bir televizyon kanalıdır. Peki bunlar, Kanuni’yi tanrılar katından, ölümlüler dünyasına indirdi mi diye sorarsanız, benim cevabım şu olurdu: Kanuni benim gözümde hep insandı. Onu kendimde de gördüğüm ve sevdiğim zaafları ile gözümde büyüttüm. Hâlâ orada hiç dokunulmadan aynı yerinde duruyor. (Ertuğrul Özkök)
Kanuni'yi insanlaştıran (!) bu cümle köylü saflığının bir kaba ürünü mü, yoksa Osmanlı ve ecdad karşıtlarının ürettiği bir kezzaplı cümle mi? Bence ikincisi. (Özdemir ince)
Ama bu kadar hassas bir konuda, daha özenli olacağını sandım. Diziyi de başından itibaren sanatsal hoşgörüyle izledim. Ne yazık ki ilk yarıda eleştirilerimi dengeleyebilecek çıkışları Meral Okay adına aradıysam da, ikinci yarıyla beraber abartılı bir çöküşle hızlanarak belli oldu. Okay'ın dizisi, Türk halkını enayi yerine koyup, o gülünç bilinçli ıskalamayı yaptığı anda gözümde vefat etti. Hiç kimsenin kendisini bu kadar kurnaz sanmaya hakkı yok. (Bedri Baykam)
Kanuni, içip içip uyuyan birisi ise bütün bu fetihlerin yapılması nasıl mümkün olabildi? O binlerce sayfalık fermanlar, notlar nasıl yazılabildi? O kalın kitaplar, satır aralarını çizilerek, üzerlerine notlar alınarak nasıl okunabildi? (Mehmet Y. Yılmaz)
Sarhoş. Kafayı bulunca ağlayan... Hoyrat. Soüuk. Kalpsiz. Çevresine eziyet eden... itiraz edeni asan. Arkadaşlarını satan... Milletten bihaber. Hatta milleti küçümseyen... Alay eden. Hrsabını kitabını bilmeyen... Bat hayranı. Zampara. Psikolojik bunalımdi... Yalnız. Çaresiz. Basietsiz. Zavallı bir adam. Muhteşem Yüzyıl'daki Kanun, bu. (Yımaz Özdil)
(Anlayan anlamştır. Bunda 2 sene önce Can Dündar'ın Mustafa filmi sonrası basında çıkan eleştirilerden seçmeler. Yazılarda Atatürk yerine Kanun, Mustafa yerine Muhteşem Yüzyıl, film yerine dizi yazdım sadece... Değişen bi şey olmadı. Zaten tarih algısında, tabulaştırmada, sansürde aralarında hiçbir fark yok...)
dizi eleştirilerinde papa nasıl türkçe konuşur diyen bile oldu (konuşmuyordu orası daha da acıklı )ulan spartacus'de herkes ingiliz aksanıyla ingilizce konuşuyor ona takılmadın da buna mı takıldın ?
bu dizi ve eleştrileri tam anlamıyla bir sınav oldu bizim için.millet olarak ne kadar saçmalayabileceğimizin en somut örneği oldu. devlet bakanımız bile çıktı açıklama yaptı "bir şeyler yapılsın" diye .son olarak da osmanlı ailesinin fertleri :
"ailemiz yanlış tanıtılıyor kendi ailemizi anlatan dizi çekeceğiz" demiş . allah akıl fikir versin diyorum ne diyeyim .
+hürrem sultan : kanuni nikahla almıştır. rus asıllıdır. 7 şehzade ve 2 kadın sultan'ın annesi
+mahidevran kadın: şehzade mustafa'nın annesi
+gülfem hatun : şehzade murad'ın annesi
+adı bilinmeyen bir eşi daha var olduğu sanılır.
-çocukları :
+şehzade mahmud
+şehzade mustafa
+şehzade murat
+şehzade mehmet
+şehzade abdullah
+mihrimah sultan
+ii. selim
+şehzade bayezit
+fatma sultan
+raziye sultan
+şehzade cihangir
+şehzade orhan
ayrıca harem gerçeğini de unutmamak lazım.
son olarak kanuni sultan süleyman'ın kendi oğlunu öldürten ve öldürülürken izleyen bir padişah olduğunu hatırlatırım.
ona takılmayıp etrafında bu kadar kadın olması durumuna takılanları şaşkınlıkla okuyor ve izliyorum.
Bazı kesimleri o kadar rahatsız etmiştir ki bir yerlerinden soludukları açıkca görülmektedir.Keşke bu tepkiler dün diyarbakırda ateşe verilen Atatürk heykeline de gösterilseydi yazık..
show tv azıttın yine bu nasıl dizi böyle
osmanlı'nın kemikleri sızlıyordur kabirde
rezil ettin ulan bizi bir kaç ucuz sahneyle
ayık ol burası büyük türki̇ye!
nasıl türk'sünüz ulan siz rezil ettiniz bizi
osmanlı torunuyuz biz istemez böyle dizi
o üç kıtaya hakimdi benim atam kanuni
asla sizin gibi cünüp değildi
adam akıllı dizi yap behzatç. vadi gibi
yada ne bileyim işte misal kavak yelleri
artık izlemeyiz sizi bütün türkiye gibi
olmuşsun sende artık tam bir ermeni
eğer senin götün varsa akşam bunu yayınla
yada kaldır diziyi sabrımızı taşırma
çekeriz emaneti geliriz kapına
başkentli koyar tavrı bunu unutma!
cumhuriyet dönemi için " resmi tarih okutuldu,tabuları yıkacağız,gerçek tarih başkadır!." şeklinde bağıranların, dörtyüzelli yıl öncesinin tabularına yıkılmasına verdikleri tepkiler ile aslında ne kadar da "demokrat" olduklarını görmemizi sağlayan dizidir.
evet kardeşim padişahlar da içki içermiş,karıya kıza da meraklılarmış, ne oldu, zoruna mı gitti?.
zordur türkiyede bir iş yapmaya çalışmak. insanlar; küçücük, ufacık dediğimiz detayları gözlerinde o kadar büyütürler ki, işin içinden çıkamayıp suçluluk duygusuna girersiniz. dünkü jaguar meselesinde de, neredeyse bir haftadır tartıştığımız kanuni meselesinde de.
zira muhafazakarların çok iyi bildiği gibi, her şeyi putlaştırırız biz. öyle normal bir sevgi yoktur içimizde. bir şeyi seversek, ölümüne severiz her delikanlı türk erkeğinin yaptığı gibi. şöyle hafiften gözü yan baksa yoldaki birisinin, sevdiğimizi sahiplenmek için allah ne verdiyse saldırırız. aşk diye tabir ettiğimiz meselede de, çok değer verdiğimiz insanlarda da böyledir bu.
mesela, bazılarımız atatürk meselesinde bunu yapmaya çalışırlar. muhafazakarlar, bunu çok eleştirir. atatürkü adeta bir tanrıymış, hata yapmazmış gibi severler diyorlar. genellikle haklılardır da. bugün ağzınızdan istiklal mahkemeleri çıkarsa, direk atatürke saldırıyorsunuz zannederler ve saldırırlar da.
bu yüzden muhafazakarlar merakla bekliyor, hür adam filmini. onların en büyük değerlerinden birisinin, kemalist bir değerin önünde nasıl bacak bacak üstüne atıp, adeta ben en büyüğüm demesini, sinemalara akın akın gidip izleyecekler.
ama, muhafazakarlar fark etmese de, bugün başka bir putlaştırma yaşıyorlar. koskoca devletlü padişahımız kanuni sultan süleyman han, onlara göre televizyonda rezil ediliyor. zevk düşkünü, kadın hastası, şarapsız dakikasının geçmediği bir padişah olarak gösterilemez, diyorlar. facebook sayfaları açıyorlar; afişleri yırtıyorlar, parçalıyorlar.
neyi? kurgu bir diziyi
geçen sene birçoğumuz izlemiştir inglourious bastards filmini. gerçekte olmayan bir çete, adolf hitleri sinema izlerken öldürüyorlardı. bizim gibi bir çok alman veyahut amerikalı bu filmi izledi. şaştığım nokta ise, ne bir alman hitler öyle ölmedi ki diye eleştiride bulundu, ne de amerikalılar biz öyle bir ekip yollamadık diye olayı yalanladı. çünkü hepsi farkındaydı ki, bu bir filmdi. yönetmen ve senaristin hayal gücünün, son raddede oyuncunun hayal gücüyle birleşmesiydi.
muhteşem yüzyıl bir film değil, bir dizi. fakat yine de hayal gücünün bir ürünü. bir sanat. o yüzden de, bu diziyi eleştirirken bu gözle bakmak gerekiyor. fakat, nasıl bekleyebiliriz ki?
aynı türk halkı değil mi ki? kurtlar vadisinde gördükleri olayları gerçek zannedip, türkiye ve dünya politikasını o olaylar ekseninde yorumlayan. aynı türk halkı değil mi ki? sanatçıların dogmayla savaşını anlatan istanbul kanatlarımın altında filminde yine kendi atalarına dil uzatan, putperest! okan bayülgeni topuğundan vuran.
bir diğer nokta ise, aslında bu dizi bir hayal ürünü olmasına rağmen, gerçeklerden çok da uzak değil. sultan süleyman, büyük bir liderdir vs. orası ayrı. fakat, osmanlı sarayı ile ilgili bir kaç gerçek tarihi yansıtan kitabı okuduğunuzda, sarayın o kadar abartılacak bir mukaddeslikte olmadığını göreceksinizdir. o saraylarda ne oğlancılık olayları veyahut bugünlerde bdsm olarak algılayabileceğimiz olaylar geçti kim bilir. kanuninin hürrem sultanın beyin yıkamasına girdiği de bugün artık herkesin bildiği gerçek. kanuninin çocuk sayısı ayrı bir nokta. şarap için kanuniden bir olay hatırlamıyorum; fakat şarap için kıbrısı ele geçiren padişahımız olduğunu da biliyoruz. bunların hepsi de, evet hem osmanlı padişahı, hem de islam halifeleriydi. evet, hiçbiri kusursuz değildi sevgili muhafazakar osmanlıcılar.
peki, ne yapmanız gerekiyor: özgür bir dünyada yaşıyoruz, beğenmiyorsanız izlemiyorsunuz, orada bitiyor. başkalarının izleme özgürlüğünü de elinden almanıza hiç hakkınız yok. bugün kemalistlere atatürk konusunda kızıyorsanız, hür adamda başkalarının kutsallarını daha düşük bir karakter olarak görünmesini merakla bekliyorsanız; konu sizin kutsalınız olduğunda da, aynı gözle bakmak zorundasınız. bir olayı bir yüzünüzle, diğer olayı diğer yüzünüzle görmenize hiç gerek yok.
sıkıntı yok! sonuçta bu bir sanat eseri. gerçi onu da ucube buluyorsunuz ama olsun.
ilk yayınlandığı akşam göz ucuyla baktığım, sonrasında tarih danışmanının erhan afyoncu olduğunu öğrenince ilk bölümünün tamamını internetten seyrettiğim dizi.
öncelikle oyuncu seçimleri çok doğru yapılmış. ilk bölümden herkesin rolünün hakkını verdiğini görebiliyoruz. kostüm seçimleride gayet iyi. büyük emek harcadıkları belli oluyor.
ayrıca son günlerde gündem maddemiz olan içki içme muhabbetini de ben göremedim. hizmetçi elinde tepsiyle gelip şerbet ikram ediyor. üstüne basa basa da şerbet diyor. içki içmiş dahi olsa bu yanlış bilgi olmazdı çünkü bildiğime göre kanuni bırakın içki içmeyi bunun şiirini bile yazmış zamanında. ama işine gelmeyen gerçeklere tahammülü olmayan kökten dincilerin birden ayaklandığını görünce şaşırdım dersem yalan olur sanırsam.
şunu da söyleyelim; diziyi izledikten sonra, ülkemizde ki sinema ve televizyon alanında osmanlı ile ilgili çalışmaların büyük bir eksikliğini hissettim. bundan sonra da bu tarz çalışmaların devamı dileğiyle.
