Şiir, roman, öykü ve oyun yazarı Mihail Yuryeviç Lermontov, 1814 yılında Moskova'da dünyaya geldi. Babası iskoç kökenli soylu bir aileden geliyordu. Lermontov, annesini küçük yaşta kaybetmesi üzerine, bakımını ve eğitimini üzerine alan anneannesiyle birlikte Penza eyaleti, Tarhanı kasabasına yerleşti. Çocukluğu burada geçti. 1827'de büyükannesiyle Moskova'ya yerleşen Lermontov, 1828'de soylu çocuklarının eğitim gördüğü yatılı bir okula girdi. Puşkin ve Byron romantizminin etkileri görülen ilk şiirlerini burada yazdı. 1830'da Moskova Üniversitesi'ne girdi. iki yıl sonra bir profesörle tartışması sonucu üniversiteden ayrıldı ve Petersburg'a gitti. 1832'de Harp Okuluna giren Lermontov iki yıl sonra asteğmen olarak mezun oldu. 1837 yılında ünlü Rus şairi Puşkin'in ölümü üzerine yazdığı "Şairin Ölümü" adlı ünlü şiiri nedeniyle, Çar tarafından Kafkasya'ya sürüldü. Bir yıllık sürgünden sonra Petersburg'a döndü. Zamanımızın Bir Kahramanı adlı ünlü romanını bitirdi. 1840'da Fransız elçisinin oğluyla yaptığı düello nedeniyle tutuklandı, yeniden Kafkasya'ya sürüldü. Bu iki sürgün dönemi ve çocukluğunda Kafkasya'ya yaptığı yolculuklar, Kafkas doğasının büyüleyici gücü yaratıcılığını derinden etkiledi. "Mtsıri" ve "iblis" adlı uzun şiirlerini bu dönemde tamamladı. "Âşık Garip" masalını Rusçaya uyarladı. 1841 yılında emekli bir binbaşı olan Martinov'la yaptığı düello sonucu 27 yaşında yaşamını yitirdi. Pyatigorsk kentinde büyük bir törenle toprağa verildi. 1842 yılında naaşı alınarak Tarhanı'daki aile mezarlığına defnedildi.
DOSTLARA
Ateşli bir ruhla doğdum ben,
Severim birlikte olmayı dostlarla;
Ve geçirmek bir zamanı hızla,
Şişenin arkasında bazen.
Gözüm yok gürültüde bir ünde,
Yalnız aşktır ısıtan yüreğimi;
Çınlayan lirin o titrek sesi
Kanımı kaynatır bir de.
Fakat tam ortasında eğlencenin,ikide bir,
Üzülüyor ,acı çekiyor ruhum;
Gürültüsünde azgın sarhoşluğun
Bir kurt yüreğimi kemirmektedir.
Büyük rus romanının önde gelen yazarlarından ve rus edebiyatının önemli şairlerindendir. Çağımızın Bir kahramanı adlı eserinde Peçorin karakterini yaratır. Dünya edebiyatının en ilgi çekici karakterlerinden biridir. Yaşamı önemsemeyen, onun alışılmış düzeneğine uygun davranmayan kişidir. Belki de insan doğasının işlenmiş, daha da ilginçleştirilmiş şeklidir.
Karakter kendinden sonraki romancılara da esin kaynağı olmuştur. Lermontov'dan birkaç cümle:
"Dünyada mutluluk yok; ama huzur ve irade gücü vardır."
"Anladım ki, gerek şan, gerekse mutluluk bu değerlerden çok uzak. Çünkü en mutlu insanlar bilinçsiz olanlardır."
"mağrur bir ruh ile doğan kimsenin taca ihtiyacı yoktur. Şairin aşksız ve şarkısız geçen günleri soğuk mezara bırakılmışlığından daha beterdir."
çağımızın bir kahramanı romanı ile beni etkilemiş yazar. genç yaşta 27 yaşında bir düolla sonucunda yaşamını yitişmiş rus şair ve romancı. puşkin'den etkilendiği görülür. çağımızın bir kahramanı romanında peçorin karakterini gizemli aykırı bir karakter olarak sunsa da aslında peçorin özünde iyi bir adamdır. kendini zorla kötü olarak tanımlama çabasındadır bütün yakın çevresine. bir nevi intikam alır herkesten, kendinden bile. isyankar bir kötüdür! artık.
şairdir aynı zamanda. bir örneği;
L. için
(Byron a Öykünerek)
Başkalarının ayaklarına kapanmışken
Senin bakışlarında anımsadığım;
Onları okşayıp severken
Eski günlerin aşkıyla acılıydım;
Bellek denilen güçlü şeytan
Öyle canlandırdı ki geçmişi,
Yineliyorum durmadan:
Sevdiğim bir tek, bir tek kişi!
Alıp gidecek seni eller,
Türkücün unutulacak;
Sürükleyecek seni hayaller
Yaban illere, yurdumdan uzak;
Bir gemi hızla götürecek
Bilinmez bir ülkeye beni;
Denizde dalgalar yineleyecek:
Sevdiğim bir tek, bir tek kişi!
Kendi kargaşasına dalmış dünya
Bilmeyecek kimdi sevilen böyle,
Nasıl üzüldüğümü anısıyla
Onca yıl nasıl acı çektiğimi de;
Nereye gidersem gideyim
Bulmak için eski dinginliği,
Fısıldayacak hep yüreğim:
Sevdiğim bir tek, bir tek kişi!
hocasi puskin'in bir numarali takipcisi sair-yazar.
siirleri ve tek romani ile puskin'in izinden gitmis, ama puskin'in etkisini abartip onun gibi olmaya calisinca yine puskin gibi duelloda , yine puskin gibi gencecik yasta yasama veda etmistir.
(bkz: zamanimizin bir kahramani)
hem sikinti hem huzun ve yok el uzatacak kimse
icimin daraldigi bu dakikalarda
istekler..!bosuna ve sonsuzca istemenin yarari ne?
ve yillar gecmede..en guzel yillar
sevmek..!fakat kimi? degmez emegine bi an icin
ve yok olanagi sonsuz bir askin
kendi ruhundada kalmamis izi gecmisin
yitirmis anlamini sevinclerin, acilarin
tutkular mi? gonlun o tatli agrisida mantigin sozu onunde silinip gidecektir.
ve yasam..!cevrene soguk bi dikkatle baktiginda
bos ve aptalca bi sakadan baska nedir
dizelerinin sahibi. benzer bi ruh halini cagimizin bir kahramani adli kitabinda gormekte mumkun
lermontov'un şiirlerinde genellikle yalnızlık ve bu yalnızlıktan duyulan şikayet dile getirilir. her ne kadar aristokrat tabakanın içinde doğup büyümüş biri olsa da, ruhen insanlarla arasında daima büyük bir boşluk hissettiği aşikar. muhtemelen de hissettiği bu derin yalnızlığı en güzel ifade ettiği şiiri de "yelken"dir.
hayır böyle tutkuyla sevdiğim sen değilsin
güzelliğinin parıltısı etkilemiyor beni.
sende, geçmiş yılların acılarını seviyorum
ve yıkılıp giden gençliğimi.
sana baktığımda kimi zaman,
dalıp gittiğimde gözlerine,
gizemli bir konuşmaya dalmışımdır,
seninle değil ama, yüreğimle.
konuştuğum, sevgilisidir genç günlerimin,
başka çizgileri arıyorum seninkilerde
çoktan susmuş dudakları, canlı dudaklarında senin,
sönmüş gözlerin ateşini, senin gözlerinde
