lazımın bulunmaması melzumunda bulunmadığına dalalet eder. mesela, allahı'ın kitabını ve dinini yaymaya, nakletmeye iten faktörler mevcut ve imkan hasıl olmuştur. öyleyse ümmetin insanların ihtiyaç duyduğu şeyi hücceti amme olarak nakline ihtiyaç duyduğu şeyi de gizlemesi caiz olmaz.
yani mütevatir bir yolla 6. vaktin bir namazın yada başka bir surenin olmadığı mevcudiyeti nakledilmediğinden biz onların yokluğunu kesin olarak anladık.
ve yine en basitinden örnek vermek gerekirse isnad yani delil açısından bu muhakkak mecbur olması gereken bir şeydir.
siyah karga var ama beyaz karga var mıdır?
vardır diyen kimsenin durumu beyaz karganın olduğunu ıspat etmesiyle mümkün olur. burada melzum beyaz kargadır.
kısacası bir şeyin yokluğunu veya varlığını delil açısından açıklamaktır.
