musashi ve yamato ismi verilen dünya denizlerinin o zamana kadar gördüğü en büyük savaş gemileri ve deniz atış gücüne sahip japon donanması ile amerikan uçak gemilerinin ve küçük bir çıkartma kıyı emniyet donanma kuvvetinin karşı karşıya geldiği dünyanın en büyük deniz savaşıdır.
japonların, tükenen donanma hava kuvvetleri ve gücünü yitiren uçak gemisi filolarını kuzeyden amerikan uçak gemisi filolarına yem olarak sürmesi ve leyte körfezini işgal eden amerikan çıkartma gücünün korumasız kalmasını sağlayarak, güneyden iki kol halinde ilerleyen savaş gemisi saldırı filosu ile gerçekleştireceği bir ani saldırı ile amerikan deniz gücünü tamamen kırarak, amerikalıların pasifik okyanusundaki ilerleyişini sekteye uğratmayı amaçladıkları deniz savaşı, japon imparatorluk donanmasının bu aldatma taktiği sayesinde filipinler ve etrafındaki yüzlerce km lik alana yayılan 3 cepheli deniz savaşı ile tarihin bir daha asla yazmayacağı çelik, barut, kan ve cesaretle yazılmış hikayesi başlamıştır.
amerikan uçak gemisi filosu, aldatma taktiği ile kuzey denizine çekilmesine rağmen, önceki günlerde denizaltılar tarafından farkedilip, uçak gemilerinden kalkan hava kolları ile yıpratılan; musashi bu saldırılarda onlarca torpil ve enterprise ve kardeş uçak gemilerinden kalkan hava kollarının attığı onlarca 250 kg lık bombayla iki gün hırpalanarak, en sonunda denizin dibini boylamıştır; ve geri püskürtüldüğü düşünülen, japon savaş gücünün, leyte körfezine gece harekatıyla sızdığını farkeden jeep tipi uçak gemileri; en fazla 28 uçak alan küçük uçak gemileri, saldırıdan çok çıkartma birliklerini koruma görevleri üstlenirdi; ve bir kaç destroyer tarafından ölümüne bir cesaretle karşılanması ve gücünün çok üstünde bir güçle karşılaştığını düşünen japon donanmasının kayıp vere vere geri çekilmesine ve pasifikteki üstünlüğü asla geri alamamak üzere amerikalılara teslim etmeleri ile sonuçlanmıştır.
japonların yenilgisindeki en önemli faktör, uçak gemilerinin ve donanma hava gücünün guadalcanal, midway gibi deniz savaşlarında yitirilmesi sonucu pasifikteki hava sahasının amerikalıların eline geçmesidir.
leyte körfezi savaşlarının en büyük kahramanı amerikalı bir yarbaydır.
yarbay ernei komutasındaki komutasındaki destroyerle üzerlerine gelen ve tüm çıkartma birliklerini cehennneme yollayacak güçte olan japon imparatorluk donanmasına hiçbir emir alamamasına rağmen bordolayıp, iki adet savaş gemisini peşpeşe torpillemeseydi, diğer kruvazör ve destroyerler ve tabii ki jeep uçak gemileri kendilerinden onlarca kat güçte olan japon donanmasına saldırmayacaktı.
japon donanması geri çekilirken, amerikan tarihinin ikinci dünya savaşındaki en korkusuz kahramanlarından biri olan yarbay ernei de maalesef hayatını kaybetmişti.
amerikan emperyalist savaş gücünü her zaman eleştirsemde, yarbay ernei gibi cesur bir askeri saygıyla selamlamamak çok büyük haksızlık olur kanaatindeyim.
yiğidi öldür, hakkını yeme sözü, işte böyle durumlar için geçerlidir.