Kuran-ı Kerim öğretiminin ve “Allahu Ekber” demenin yasaklanması[1] gibi uygulamalarla hafızalarda yer eden Tek Parti döneminde, tüm dini faaliyetler gibi hac farizası da yasaktı.
1947’lere kadar Türkiye’den hacca resmen izin çıkmadı. 1948’de döviz yokluğu bahanesiyle hac yine yasaklandı. Hac için ilk izin ise ancak 1949’da çıkartıldı. O yasaklı yıllarda Rusya dahi hacılarına yasak koymamıştı.
Kemalist devrimbaz Neşet Çağatay bile bunu itiraf etmektedir. Çağatay’a göre, hacca gidilmesine izin verilmesi, Imam Hatip okullarının açılması, okullarda din dersi verilmesi; çok partili sisteme geçildikten sonra halktan oy alabilmek için Kemalist rejimin verdiği tavizlerdi.[2]
Türkiye Büyük Millet Meclisi Yasama Uzmanı Izzet Eroğlu ise kemalist rejimin din aleyhindeki uygulamaları hakkında şöyle yazmaktadır:
“4 Mart 1925 tarihinde çıkarılan Takrir-i Sükûn Kanunu ile basın ve siyasal muhalefet tamamıyla susturulmuş ve muhalif gazete ve dergilerin çoğu kapatılmıştır. Katı laiklik anlayışı doğrultusunda bazı camilerin ibadete kapatılması, hac izni verilmemesi ve dini eğitime müsaade edilmemesi din ve vicdan hürriyetini kısıtlamıştır.”[3]
Daha fazla kaynak için [4] no’lu dipnota bakınız.
**********
KAYNAKLAR:
[1] Kemal Atatürk’ün eseri: Kuran ve Ezan’ın yasaklanması:
[2] Prof. Dr. Neşet Çağatay, Türkiye’de Gerici Eylemler (1923’den Buyana), Ankara Üniversitesi Ilahiyat Fakültesi Yayınları, Ankara Üniversitesi Basımevi, 1972, sayfa 41.
[3] Türkiye Büyük Millet Meclisi Yasama Uzmanı Izzet Eroğlu, Yasama Dergisi 14, 1924 Anayasası Döneminde Insan Haklarının Normatif Çerçevesi ve Uygulaması, sayfa 83.
[4] Hacca gidilmesine ancak 1948 – 1949’dan sonra izin çıktığına dair birkaç kaynak:
– Şaban Sitembölükbaşı, Türkiye’de Islam’ın Yeniden Inkişafı (1950 – 1960), Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, Ankara 1995, sayfa 23.
– Hürriyet Konyar, Çok Partili Hayata Geçiş Sürecinde CHP’nin Lâiklik Politikasındaki Değişim, Tarih ve Toplum Dergisi, sayı 135, Mayıs 1994, sayfa 39.
– Hürriyet Konyar, Ulus Gazetesi, CHP ve Kemalist Ilkeler, Bağlam Yayınları, Istanbul 1999, sayfa 183.
– Sebilürreşad Dergisi, “Hac Yasak Edilebilir mi?”, cild 1, sayı 15, Eylül 1948.
– Sebilürreşad Dergisi, “Bu yıl Hac Niçin Yapılmadı” cild 1, sayı 23, Aralık 1948.
– Sebilürreşad Dergisi, “Hacılarımıza Müjde”, cild 4, sayı 83, Temmuz 1950, sayfa 121.
– Binnaz Toprak, Geçiş Sürecinde Türkiye, “Dinci Sağ”, Belge Yayınları, Istanbul 1992, sayfa 248.
– Binnaz Toprak, Türkiye’de Dinin Denetim Işlevi, Türkiye’de Politik Değişim ve Modernleşme, Alfa Basım Yayım Dağıtım, Istanbul 2000, sayfa 315.
– Çetin Özek, 100 Soruda Türkiye’de Gerici Akımlar, Gerçek Yayınevi, Istanbul 1968, sayfa 165. (74’üncü soru).
ilk entiriyi göremediğim mevzudur. muhtemelen ak çomar..
eğer anlatılmak istenen sistem yüzünden sıkıntı yaşanıyorsa hacca gitmekte o yaladığınız uzun ve ekibine söyleyin kabeyi taşısınlar sınırlarımız içerisine. hani kutsal yerleri kaçırmakta tecrübeliler bayağı türbe vs..
