mongoloid bir kültürdür. yayıldıkları alan; çin'in kuzeyinden başlayıp, bütün moğolistan, karadeniz'in ve aral gölünün kuzeyi, tuna nehrine kadar olan bölgeyi kapsar.
Bu kültür adını Yenisey ırmağının kollarından biri olan Karasuk nehrinden almıştır. Orta Asya uygarlığında demir ilk defa bu bölgede işlenmiştir. Keçeden dokunan çadırlarla örtülü dört tekerlekli arabaların kullanıldığı yapılan kazılar sonucunda tespit edilmiştir.
Ölü gömme adetleri ve seramik süslemeleriyle Andronovo Kültürüyle benzerlik gösteren Karasuk kültürü çevresinde yaşayan insanlar, at, deve, sığır ve koyun beslemekte, dokumacılığı bilmekte idiler. En yaygın abideleri mezarlarıydı. Taştan yapılan yamuk dörtgen biçiminde yapılan tabutlardaki ölüler baş kısmı geniş tarafa gelecek şekilde ya sırt üstü ya da esnetilmiş olarak yatırılmıştı. Taş veya kil toprak içine döküm yöntemiyle bronzdan yapılmış kürekler, bıçaklar ve benzeri el aletlerinin kabzaları, halka halka, mantar şeklinde ya da hayvan figürü şeklinde sanatsal uğraşlarla yapılmıştı.[1]
Bu devreye ait kurganlardaki buluntular arasında yüzük, bilezik, küpe gibi süs eşyalarına rastlanmaktadır. Kabzaları hayvan figürüyle süslenmiş hançerler, Orta Asya'daki iskit geleneğinin belirtisidir. Atlı-göçebe kültürünün Orta Asya'ya tamamen yayılarak iskit göçebe kültürünün temelini oluşturmuştur.
M.Ö. 1200-700 yılları arasındaki tunç devrine isabet eder. bakır, kalay ve altın madenlerinin işlendiği, bakır ve kalay alaşımından tunç üretilen 'Andronovo kültürü'nün devamı niteliğinde olsa da, bu kültürde ilave olarak demir madeninin işlenmiş olduğu da görülmektedir. kemikten yapılma gemler ve el değirmenleri ilk defa bu bölgede yapılan kazılarda ortaya çıkmıştır.yenisey ırmağı'nın kollarından Karasuk ırmağı'nın çevresinde tespit edilen ve andronovo kültürü'nün bir üst kültürü niteliğindeki bu gelişkin buluntulara dayanılarak 'karasuk kültürü' olarak yeniden adlandırılması uygun görülmüştür.
etki alanı; kuzeyde baykal gölü ve altay dağlarının güneyi'nden kuzeybatı'da aral gölüne ve batıda hazar denizine kadar uzanan bölge ile güneyinde himalayalar'ın kuzeyini takip eden geniş bir alana yayılır.
hakkındaki buluntular, sadece türklerin ata kültürü olması açısından değil insanlık adına da önemli ilerlemeleri göstermektedir. bu bağlamda, üzerleri keçe çadırlarla örtülmüş dört tekerlekli arabaları, anadolu'daki türkmen göçerlerin neredeyse 3000 yıl öncesinin inşa tekniği ile halen kurmakta oldukları 'topakev' yada 'yurt' adını verdikleri sökülüp takılabilen keçe çadırları, koyun yününden kumaş ve elbiseleri, Mezara yiyecek-içecek koyma gibi adetleri, bu kültürde toplumsal ve dinsel yaşamda önemli gelişmelerin gerçekleştiğini kanıtlar niteliktedir.
m.ö. 1200-700 yılları arasında başlayıp-gelişen Andronovo kültürü'nden itibaren, karasuk ve nihayetinde m.ö.700 - m.s.100 yılları arasında gelişen tagar kültürü insanlarının, proto türkler, yani türkler'in ataları olduğu kabul edilmektedir.
*karasuk kültürü*, mö 1200- mö 700 yılları arasına tarihlenen tunç çağına
ait kültürtürk
çevresi. karasuk kelimesi orijinali ve yöre halkının dilinde karasug/karasuğ diye söylenir. manası kara-su demektir.
bu kültür adını yenisey
ırmağının kollarından biri olan karasuk nehrinden almıştır. orta asya uygarlığında demir ilk defa bu bölgede işlenmiştir. keçeden dokunan çadırlarla örtülü dört tekerlekli arabaların kullanıldığı yapılan kazılar sonucunda tespit edilmiştir.
