''Işığın olmadığı yer mi karanlıktır; karanlığın olmadığı yer mi ışıktır?'' sorusunu doğurur, ki, varlıktan öncesine kadar gider bu sorun. Dolayısıyla cevap belirsizleşir. Sakın ola, ''Varlıktan önce karanlık vardı.'' gibi bir kesinliğe düşmeyelim.
karanlık hakikatin kendisidir. Işık ve enerji hep sonradan gelir.
Evrenin varlığı enerjisiz boş bir kavram olmakla beraber karanlık olmadan ışığın varlığından da söz edilemez.
Enerjinin sağlaması karanlıktır bir bakıma.
karanlık mutlak varlık olan yokluktur. fakat bunun içine en ufak bir ışığı bıraktığınızda o varlık yokluğunu kanıtlar. ışığın olduğu her yerde umut vardır karanlık da yokluk olan varlıktan çok yokluk olmaya mahkumdur.
Yalan doğrudan karanlık aydınlıktan kaÇar güneş yanlızdır ama etrafına hep ışık saÇar üzülme kaderisine doğruların yalnızlık kargalar sürüyle kartallar yanlış uÇar.
