istemsizce gerçekleştirilen eylemlerin çatısı

entry2 galeri0
    1.
  1. Yıllardır aralıklarla aklıma gelen ve takılan, belki tuhaf gelecek 'var olmayan' çatıdır.

    Burada "istemsizce" kelimesinden kastım yanlışlıkla yapılan, öznenin yapmaya zorlanması sonucu eylenen, istemeden gerçekleştirilen anlamında değil. Doğrudan o eylemi yapmamanın, varlığında hiç bulunmaması; Aksinin mümkün olmadığı ve zaten gerçekleştirilmesi ardından fark edilen istemsizce eylemler.

    Etken ve edilgen çatıyı hepimiz biliriz. Bunlar iki biçimde, yapmak ve yapılmak şeklindedir. Fakat düşününce sanki bir çatı eksik. Failinin insanın kendisi olduğu ama o fiilin aksinin mümkün olmamasından dolayı gerçekleştirdiği eylemlerin çatısı.

    Örneğin; var olmak.

    Herkesin kendisi "var olur" ama kimse var olmayı ya da var olmamayı seçemez. Ortada bir eylem var ve öznesi de varolanın kendisi. Ama özne burada istenç olarak bir etkin oluşa sahip değil. Nihayetin ancak var olma eylemini gerçekleştirmiş olmasını da var olduktan sonra fark ediyor. Fiil Edilgen de değil, zira tersi de mümkün değil.

    işte bunun gibi bir eylemin çatısı yok.

    Not: elmalı turta değilim.

    Gidip yatayım.
    4 ...
  2. 2.
  3. Yeniden ve aniden aklıma düşmüş çatıdır. Bu bir dilin değil, genel olarak hiçbir dilin sahip olmadığı bir çatı. Varlığında onu gerçekleştirmenin alternatifi olmayan ve zaten gerçekleştirilmiş olup ardından eylendiği fark edilen bir eylemlerin çatısı.
    1 ...
© 2025 uludağ sözlük