cevabı tartışmalı bir sorudur.
bireylerin birbirlerinin hakkına girmediği, özgürlüklerini sınırlamadığı, haklarını tecavüze uğramadan kullandığı, kısacası belli bir düzen içerisinde yaşayıp gideceği bir sistem gereklidir. e, tabii ki bu da devlet eliyle yapılmaktadır.
lakin, devlet meydana geldikten sonra bu sefer sistem, bireyler için işlemelidir. yani, devlet bireyler için olmalıdır.
eğer ben kendi yurdumda rahat yaşayamıyorsam, devlet benim her konumuma müdahale ediyorsa ben neden devletten memnun kalır mıyım? elbette hayır. bu da devlette kaos çıkmasına neden olabilir.
aklı başında herkesin "insan için devlet" şeklinde cevap vereceği sorudur. "hümanistlik anarşi getirirmiş" evet kuzey avrupa ülkeleri de kırılıyor anarşiden.
toplum sözleşmesi gerçeğin göre devletler, insanlar için vardır. edebali'nin "insanı yaşat ki devlet yaşasın" ilkesi de insanın önceliğini vurgulamakta. ama adı üstünde, toplum sözleşmesi. toplumun düzeni için vardır. önüne gelen toplumun huzurunu bozup sonra insanlık bahanesine sığınması mantıkdışı olur.
