ilhan irem'in 21 nisan 2009 tarihinde cumhuriyet gazetesi'nde yayınlanan yazısı;
...bay kötülük...
nitelikli yaşayan, derinlikli üreten, teslimiyetsiz yurtseverliğini ve mustafa kemal aydınlığını sürdürenlerin hâlâ soluk alıyor olması, insanın erdeminden, çağın aydınlığından kopuk birilerini çok rahatsız ediyor.
daha mükemmelini görenler / gösterenler yaşadıkça, ucuz duyarlıklar sirkine kendilerini paketleyip yutturmaları zor.
oysa, anlaşılmaz bulduklarını yaftalamaya, engellemeye uğraşmalarına... rahatsız olmalarına gerek yok!
bazıları için hiç olmayan, bazıları için hiç ölmeyen güzellikler vardır...
ki, bu cümlenin iki yarısı, birbirinin içine geçmesi imkânsız iki ayrı boyuttur.
sistemin içinde yaşayarak ve susarak bu rezilliğin parçası olanlar;
bir kısırdöngüye ait olmayı reddederek, hayatıyla, sanatıyla, duruşuyla, daha yaşanılır bir dünyanın kavgasını veren insanlara köstek olacaklarına, kendi hayatlarını gözden geçirmeliler.
sıkıntısını çektikleri eksiklik hissinin çaresi, hayatında, işinde, sanatında, hiçbir ucuzluğun arkasına, hiçbir nüfuzun ya da dinin korku imparatorluğuna sığınmadan gerçek evrensel insanın aydınlığına ulaşabilmektir.
daha yukarıdakini derdest etmek, hitlervari tezgâhlarla susturmaya çalışmak, senin karanlığını daha devasa bir kaosa sürüklemekten başka hiçbir işe yaramaz.
insan; gibi insanların tümünü yok etsen bile, aydınlık düşünceyi indiremezsin göklerden.
parayla ya da despotlukla satın alamayacağın olgular var; insanlık, iç huzuru, sevgi, saygı...
senin çiğliğini, niyetini röntgen filmi gibi gören saygın insanlara histeri krizi halinde saldırıp organize karalar çalmak, daha derin bataklara saplanmandan başka, seni saygın ve başarılı kılmaz.
mükemmel hayatlar ve yapıtlar orada durdukça, sen anlamsız ve nobran bir kürsü komiği olmanın ötesine geçemezsin.
bunları algılayamayacak kadar mikro bir mahallede yaşasan dahi,o güzelim insanları; gördükçe hissettiğin;
donanımsızlık, cahil ve çırılçıplak olma duygusu; seni saldırgan yapıyor.
bu kadar kendini bilmez oluşun, kendinin ne olduğunu bilmenden...
evrensel hayatın sonsuz özgürlüğünden, uçuşan saçlardan, aydınlık çağdan öylesine ürküyorsun ki, kendine kapanık, güdük bir yaşantı kurmak istiyorsun. yöreselleştirip kendine benzettiğin inançların avcılığında...
bel altı vuruşlarında yaratıcılığı sınır tanımayan bir tayfa ile bedevi âlemi peşindesin.
hayatın kılcal damarlarına nüfuz eden o kadro, senin gibi örümcek sabrı gösteremez, duracakları yeri bilemezler.
ilkelliklerin tavana vurduğu, toplumun gözbebeklerine saldırdıkları günler karanlık tertipler için sonun başlangıcıdır.
idrak sorunlu rüzgâr gülleri, dikta heveslisi çağdışı bir nokta olduğunu anlayana kadar parlatırlar seni.
kronik hainler hiç uyanmamayı yeğlerler. işık insanları ise, evrimleşmeni, aydınlanmanı veya çekip gitmeni bekler. büyüyen fiskesi ile kalabalığın, ötelenmeni.
umuda, düşlere, bekleyişe bile tahammülün yok senin.
işte böyle birisin sen bay kötülük.
klonlarınla birlikte bu utanç devrine ibretli bir rezalet imzası atıyorsunuz ya. mutlaka gideceksiniz sonunda.
bu kadar debelenip, yaşadığı çağı acımasızca bulandıranlar, günlerin köpüğünde yitip gider.
dünyanın bütün kavgaları senin gibilerin kafasında yaşanıyor aslında.
erişemediği yıldızları karartmaya çalışan cüceler, beyhude bir faşizanlıkla sadece geciktirir aydınlığı.
sonra yılan gömleğini çıkarır...
dünya, çöl yaratıklarına çok uzak bir günaydın faslındadır.
çoğu şarkısı birbirine aşırı benzeyen , monotonluktan kurtulamamış, bu yüzden de unutulmaya yüz tutumuş sanatçıdır. en güzel eseri "sazlıklardan havalanan" olması muhtemeldir. 1970 lerde 20 civarında ödül almıştır.
taş devri insanları isimli birr şarkısı vardı guruvari ilhan abimizin. tüm şarılarından bir şey çıkardım, aşk, realizm, romantizm, ilhanizm, guruizm. fakat taş devri insanları isimli şarkısının mukaddimesindeki o imitasyon mağradamı seslerine bir anlam veremedim.
Ama iki çeşit sevgi vardır.
insanı sevmek,
ve insanlığı sevmek...
Biri olmadan diğerinin değeri yoktur.
Birincisi özel ve sıcaktır...
Diğeri bizim dünya ile olan bağlantımızdır.
Bütün o eserler sevgiyle yaratılmışlardır...
Sevgi üretilmelidir...
Yok edilmemelidir...
Biraz sevgi ve cesaretle,
insanoğlu herşeyi başarabilir... ilhan irem
bir kez konserini izleme isteği içimde senelerce hızla çoğalarak artan sanatçı. '' kalsaydın yokluğunla yok olmazdı bu şehir kaçmakla mutluluklar bulunmuyor bunu bil...''
kolay kolay kategorize edilemeyecek kadife sesli abimizdir. her şarkısı dinlendiğinde insana bir şeyleri hatırlatır ve her hatırlatma insanı geriye döndürür. içersinde yaşadığı metafizik gerilimlre bazı şarkılarına kaynaklık etmiştir. anlasana bunun klasik bir örneğidir. kendi kaset kablarındaki cadı ağacı ya da porselen kanatlı melek silüeti ilhan irem'in sonraki dönemlerinde ayağını yavaş yavaş yerden kesilmesine neden olmuş, daha çok metafizik yönü ortaya çıkmaya başlamıştır. bu açıdan bazı albümleri oldukça başarılı olabileceği gibi, son albümündeki gibi bir felakete de dönüşebilir(bu sadece benim fikrimdir)
zamanında psikologlar tarafından tavsiye edilmesine rağmen insanı derinlere sürükleyecek nitelikte karamsar şarkıları da mevcuttur.
80'den sonra bir anda ortadan kaybolmuştur ve uzun bir küslük dönemi sessiz çeşme konserleri ve ard arda çıkardığı the best of serileri ile seslenmiştir. küsme nedeni genellikle türkiye'ye arabesk kültürün yerleşmesi olarak ifade etmiştir.
Türkiye'de istanbul ne ise
istanbul'da rumeli ne ise
Gecede yürümek ne ise
Yürürken düşünmek ne ise Seniunutmamacasınadüşünmek ne ise
Unutmamanın anlamı ne ise
Seni sevmek ne ise
Saklayayım yok söyleyeyim derken
Birden aşka düşmek ne ise Herneyse .... "-anlatılmaz yasanır!" tanımı kesinlikle bu adamın konseri için soylenmiş bi cümledir...
melek tozları, kanat sesleri... bu sevgili abimiz evlendiği zamanki bir gazete küpürü aklımdan hiç çıkmaz. irem'in kendisinden evlilik üzerine bir aforizmaydı sanırım: parodoksal devinimde son nokta !
evlilik ancak böyle tariflenirdi. uzaydan gelmiş polyanna. bu dünyaya çok iyisin sen abi. aynı patates cipsi gibisin yani. [ burda ironi yok ]
hayatım boyunca dinlemekten vazgeçmeyeceğim bir sanatçı. her yeni bir gün bir şarkısını içime sindiriyorum ve her dinleyişte yeni şeyler keşfediyorum allahım nasıl sözler bunlar diyerek.
havalar nasıl sizin şehirde anlat bana güzel kızım, yağmur yağıyor buralara durmaksızın durmaksızın...uludağ'ın yollarında marmara kıyılarında geziyor seni düşünüyorum...
tüm şarkılarını ezbere biliyor ve inanılmaz derecede seviyorum...
