kendisi nin bilinen başlıca özelliklerinden bir diğeri de milleti paralı hafiye haline getirmek olmuştur. işte bu yüzden ortalık, babasını dahi ihbar edenlerle dolup taşar.
dış politikadan iyi anlayan osmanlı sultanı'dır. 19. yy ın 2. yarısının güç dengelerini iyi tahlil etmesine rağmen devletin yapısal hantallığı sonucu ve sistemin çevresinde yer alan dünya imparatorluk sistemlerinin birer birer dağılmaya başlamasından ötürü başarısız kabul edilir. **
tarihimizde fatih, yavuz, kanuni kadar değerli olan ama değeri bilinmeyen gök sultan ulu hakan. efendim hürriyet diye diye, baskıcı diye diye, 1909'de tahttan malesef abdulhamid hanı azleden ittihadcılar 10 sene ülkeyi yönetemeyip birinci dünya savaşı gibi bir felakate sürüklemişlerdir. abdülhamid hana kızıl sultan, baskıcı diyenler 33 sene onu çekemediklerinden dolayı söylemektedirler. ruhu şad olsun.
ilk bakıldığında saltanattan çok uzak bir görünüşü vardır.fakat yaşanılan ani taht değişiklikleri bir anda tahtı ayağına getirmiştir.köhnemiş bir devleti 33 sene ayakta tutmayı başarmış şahsiyettir.
osmanlı devletinin en iyi padişahlarından birisi olmasına rağmen; bir fatih, bir yavuz kadar saygı görmemiştir. talihsizliği yükselme döneminde değil dağılma döneminde padişahlık yapmış olmasıdır. kolay değil hasta adamı 33 yıl boyunca yönetmek!
tunus, mısır, şarki rumeli vilayeti filan toplasan bir karış etmeyeceğinden bir karış bile toprak kaybetmemiştir kendisi.
ne mutlu ki döneminde osmanlı imparatorluğu ilk defa savaşmadan toprak kaybetme şerefine de erişmiştir, borcuna karşılık sakız adası fransızlarca işgal edilmiş, 6 vergi yürürlüğe girmiş, kilometre garantili demiryolu imtiyazı verilmiştir.
memleketi savaşa sürükledi diye kanun i esasi yi yürürlükten kaldırırken devletin son 130 yılda kurduğu en güçlü orduyu ruslar karşısında perişan duruma düşürmüştür.
ha; derseniz ki o demiryollarıyla durum idare edildi, kabulümdür lakin idare i maslahatçı yerine ulu derseniz gerçek uluların kemikleri sızlar. kulaktan dolma, babadan olma bilgilerle ulu yahut kızıl demeden önce tanzimat sonrası osmanlı nın bayındırlık ve iktisadi durumları incelenirse daha rahat bilgi sahibi olunur hakkında.
kendisi okumayı bilmezdi, şimdi de yazmayı bilmeyenler başlığı altına mit övgüsü döşemekte, gün gelecek o mustafa armağanlar bile kurtaramayacak kendisini...
pek çok politik simgeye sahip memleketimde, bu sabık padişah da politik bir simgedir. kendisine "ulu hakan" diyenler de "kızıl sultan" diyenler de, belirli politik görüşlerin temsilcisidir.
zeki bir eleman. avrupa nın ikinci büyük donanmasını kurmak üzereydi. ama kuramadı. milliyetçileri zindanda boğdurarak osmanlı nın devam etmesini sağladı.
necip fazılın en büyük padişah dediği dahi şahsiyet.hakikaten yavuz ve fatihden büyükmüdür göreceli ama son devrin en önemli padişahı.şahsiyetli devlet yönetimi ve batı taklitçiliğine paydos demesiyle asrının remz şahsiyeti.
sultan hamit han batılı elçiler ne akıl verirse zıttını yapmış.böylece yıkılmakta olan osmanlının topraklarını koruyabilmiş.hakikatende batılıların dediklerinin zıttı doğru değilmi?..
ironik olarak islamcılar tarafından en çok korunan padişahtır. halbuki en yenilikçi(ve hatta aydınlanmacılığı bile benimsemiş!) 3 padişahtan biridir. diğerleri için:
türk tarihinin siyasi dehası en fazla olan devlet adamlarından birisidir. o sultan ki jön türklere kalsa iki yılda yok olacak bir üllkeyi 30 yıl ayakta tutmuştur. kendisinden güçlü olan düşman devletlerini biribirine düşürmeyi başarmış ve bu sayede devletini ayakta tutmuştur. ünlü alman devlet adamı otto bismarckın "Siyaseti, Sultan ikinci Abdülhamid'den öğrendim!" sözü meşhurdur. Hatta Abdülhamid Hanın yüksek siyaseti için; "Dünyada on gram akıl olsa, bunun bir gramı bende, bir gramı diğer dünya devlet adamlarında, sekiz gramı Sultan ikinci Abdülhamid'dedir." itirafında bulunmuştur.